مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا رسما از شورای امنیت خواست تا تحریم تسلیحاتی ایران را به طور نامحدود تمدید کند. پمپئو ایران را “وقیح‌ترین رژیم تروریستی جهان” نامید. ظریف نیز آمریکا را به تروریسم اقتصادی متهم کرد.
روز سه‌شنبه ۳۰ ژوئن (۱۰ تیر) کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی تحریم تسلیحاتی ایران جلسه تشکیل دادند. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در سخنرانی خود از اعضای شورای امنیت سازمان ملل درخواست کرد تا تحریم‌های تسلیحاتی ایران را تمدید کنند.
تحریم‌های تسلیحاتی ایران روز ۱۸ اکتبر به پایان می‌رسد. بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، این تحریم‌ها برای مدت پنج سال تعیین شده بودند. اکنون آمریکا تلاش می‌کند تا این تحریم‌ها را به طور نامحدود تمدید کند.
اجلاس روز سه‌شنبه ۳۰ ژوئن شواری امنیت صحنه رویارویی لفظی وزیران امور خارجه دو کشور ایران و آمریکا بود. پیش‌بینی می‌شود که کشورهای اروپایی پیش‌نویس جدیدی در ارتباط با تمدید تحریم‌های ایران پیشنهاد بدهند.
خبرگزاری آسوشیتد پرس روز چهارشنبه اول ژوئیه (۱۱ تیر) گزارش کاملی از نشست شورای امنیت سازمان ملل منتشر کرده است. موضوع بر سر درخواست آمریکا مبنی بر تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بوده است.
وزیر امور خارجه ایران، محمدجواد ظریف، در سخنان خود، رفع تحریم تسلیحاتی ایران را یکی از محورهای اصلی توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ دانسته و تمدید این تحریم‌ها را به معنای پایان کامل برجام خوانده است.
مایک پمپئو چه گفت؟
وزیر امور خارجه آمریکا حکومت ایران را “وقیح‌ترین رژیم تروریستی جهان” نامید. پمپئو تاکید کرد که اولویت آمریکا در ارتباط با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران این است که این کشور در همراهی و همکاری با همه کشورهای عضو شورای امنیت، به توافقی در این زمینه دست یابد.
او در عین حال گفت که اگر قطعنامه ناظر بر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران به علت مخالفت دو کشور چین و روسیه به تصویب نرسد، آنگاه آمریکا با ارجاع به نکات مطرح شده در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و نشان دادن موارد نقض الزام‌های این توافق از سوی ایران، خواستار بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور خواهد شد.
این در حالی است که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ رسما کناره‌گیری آمریکا از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را اعلام کرده است.
مایک پمپئو به سخنان اخیر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه ایران در صورت تمدید تحریم‌ها پاسخی “دندان‌شکن و خرد کننده” خواهد داد، پرسیده بود که این تهدید متوجه چه کسی است و ایران چگونه چنین پاسخی خواهد داد.
وزیر امور خارجه آمریکا به گزارش اخیر آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اشاره کرده و گفته است که محموله‌های نظامی کشف شده اخیر به وضوح نشان می‌دهد که پهپادها و موشک‌های استفاده شده در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان و فرودگاهی در این کشور جنگ‌افزارهای ساخت ایران بوده‌اند.
پمپئو گفت محموله‌های نظامی که آمریکا در نوامبر سال ۲۰۱۹ و فوریه سال ۲۰۲۰ ضبط کرده، شبیه به همان موشک‌ها و پهپادهایی هستند که در حمله به عربستان از آن‌ها استفاده شده بود.
پمپئو همچنین ایران را مسئول حمله موشکی به نیروهای ائتلاف نظامی تحت رهبری آمریکا در عراق در ماه ژانویه معرفی کرده و گفته است که ایران با حمایت نظامی از شبه‌نظامیان شیعه در عراق بارها به مواضع آمریکا و متحدان این کشور در عراق حمله کرده است.
پمپئو گفته است که اگر تحریم‌های پیش‌بینی شده علیه ایران لغو شوند، ایران می‌تواند آزادانه جنگنده‌های روسی بخرد و با آن‌ها در یک شعاع ۳۰۰۰ کیلومتری به شهرهایی همچون ریاض، دهلی‌نو، رم و ورشو حمله کند.
وزیر امور خارجه آمریکا در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد که ایران از طریق رفع تحریم‌های تسلیحاتی خود می‌تواند نیروی زیردریایی خود را تکمیل کرده و برای نیروهای تحت حمایت خود در منطقه، از جمله برای حماس در غزه، برای حزب‌الله در لبنان و سوریه و برای شورشیان حوثی در یمن جنگ‌افزار و فن‌آوری نظامی خریداری کند.
پمپئو افزود که رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران باعث خواهد شد که این کشور خود تبدیل به یک تاجر اسلحه شده و با فروش جنگ‌افزار بر آتش موجود در درگیری‌ها در ونزوئلا، سوریه و حتی در افغانستان بیافزاید.
پمپئو با اشاره به بیانیه سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا درباره تمدید تحریم‌ها، گفت که سیاست آمریکا در حال حاضر متمرکز بر آن است که در همکاری با سایر کشورها مانع از افزایش تنش در جهان و به مخاطره افتادن صلح و امنیت گردد.
محمدجواد ظریف چه گفت؟
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی خود به “عهدشکنی آمریکا در دوره زمامداری دونالد ترامپ” اشاره کرده و گفته است که این حکومت حقوق داخلی آمریکا را به جای حقوق بین‌الملل نهاده و از این طریق صلح و امنیت جهانی را به مخاطره افکنده است.
محمد جواد ظریف خروج آمریکا از توافق هسته‌ای را نقض آشکار این توافق دانسته و تاکید کرده است که رفع تحریم تسلیحاتی یکی از ارکان اصلی توافق هسته‌ای بوده و تمدید این تحریم‌ها به معنای پایان کامل این توافق است.
ظریف در سخنان خود گفت: «جامعه بین‌المللی به طور کلی، و شورای امنیت ملل متحد به‌طور خاص، با تصمیم مهمی روبه‌رو هستند: آیا ما حاکمیت قانون را حفظ می‌کنیم، یا با تسلیم [شدن] در برابر هوس‌های یک متخلف، به قانون جنگل باز می‌گردیم؟»
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که کشورش به الزام‌های مطرح شده در توافق هسته‌ای پایبند بوده است.
ظریف از گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (گزارش پنجم ژوئن ۲۰۲۰) انتقاد کرده و خواستار آن شده است که آژانس در برابر فشار خارجی برای دخالت، مقاومت کند.
ظریف همچنین از نقش آمریکا در منطقه انتقاد کرده و گفته است که آمریکا از طریق فروش تسلیحات، باعث بی‌ثباتی منطقه شده است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمریکا را به “حمایت سیستماتیک از تروریست‌‌ها” متهم کرده و این کشور را “پشتیبان اصلی جنایات علیه بشریت در یمن” معرفی کرده است. ظریف تحریم‌های پیش‌بینی شده از سوی آمریکا را مصداق “تروریسم اقتصادی” دانسته است.
ظریف در عین حال درباره تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران گفت: «هر تلاشی برای تغییر یا تعدیل زمانبندی پذیرفته شده به معنای لطمه [به] تمامیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.»
استفاده ابزاری از نام مصدق
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سخنان خود را با نقل قولی از محمد مصدق آغاز کرد و با نقل قول دیگری از او به پایان برد.
ظریف به نقل از مصدق به فلسفه وجودی شورای امنیت اشاره کرد و خواستار احترام گذاشتن قدرت‌های بزرگ به اصول این شورا شد.
وزیر امور خارجه ایران سخنرانی خود را با این گفته مصدق به پایان برد که «شورای امنیت یک نهاد حقوقی نیست، بلکه در درجه نخست، یک نهاد سیاسی است و بالاترین مسئولیت سیاسی را بر عهده دارد.» ظریف به نقل از مصدق گفت که ایران زیر فشار دولت‌های خارجی و نهادهای بین‌المللی تسلیم نخواهد شد.
استفاده ابزاری از نام مصدق در سخنرانی محمدجواد ظریف بازتابی وسیع در شبکه‌های اجتماعی داشته است. رجوع به مصدق در مراجع بین‌المللی با رویکرد و سیاست حکومت در داخل کشور نسبت به این شخصیت سیاسی تفاوتی فاحش دارد.
محمدجواد ظریف در حالی از مصدق نام می‌برد که در داخل کشور سیاست حکومت بر اجتناب از نام بردن از او استوار است و با طرفداران مصدق برخوردی خصمانه می‌شود.
دیگران چه گفتند؟
تندترین واکنش به درخواست آمریکا مبنی بر تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد بر زبان آورد.
سفیر روسیه گفت که این کشور مخالف فشار حداکثری و تحریم تسلیحاتی ایران است. او سیاست آمریکا را “خفه‌کردن حداکثری” نامید و گفت که ایالات متحده به این ترتیب عملا سیاست تغییر رژیم در ایران را در پیش گرفته است.
واسیلی نبنزا با اشاره به مرگ جورج فلوید در پی دستگیری خشونت‌آمیز او توسط پلیس آمریکا گفت که سیاست واشنگتن در قبال ایران “شبیه به گذاشتن زانو بر روی گردن یک نفر است.”
سفیر روسیه تاکید کرد که دنبال کردن سیاست فشار حداکثری از سوی آمریکا عملا یا منجر به تغییر رژیم می‌شود، یا کار را به آنجا می‌کشاند که ایران نتواند نفس بکشد.
نبنزا گفت که آمریکا با این سیاست بر آن است تا تقابل ایران را برانگیزد و از این طریق راه را برای تحریم‌های بیشتر این کشور هموار کند.
ژانگ جون، سفیر چین در سازمان ملل متحد نیز با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران مخالفت کرد. او گفت که آمریکا پس از خروج از توافق هسته‌ای در موقعیتی نیست که خواستار تغییر آن شود.
از سوی دیگر، انتظار می‌رود که کشورهای اروپایی پیش‌نویس جدیدی درباره تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران ارائه کنند.
بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، احتمال دارد که در این پیش‌نویس درخواست تمدید شش‌ماهه تحریم‌ها مطرح شود. این در حالی است که معلوم نیست آمریکا، روسیه یا چین چنین پیش‌نویسی را تایید و تصویب کنند.
دویچه وله: