-رسانههای داخلی ایران به نقل از مسئولان نوشتهاند «جنگندههای متخاصم» تا صدمتری هواپیمای مسافربری نزدیک شدند و خلبان ماهان برای حفظ جان مسافران مجبور به عوض کردن لاینِ پرواز و فرود سریع میشود.
– سخنگوی سنتکام: نزدیک شدن دو جنگنده به هواپیمای مسافربری با هدف بازرسی بصری با هدف اطمینان یافتن از امنیت پرسنل نیروهای ائتلاف در پایگاه «التنف» صورت گرفت.
-آمریکا میگوید اقدام جنگندههای آمریکا برای هواپیمای مسافربری ایرانی حرفهای بوده و بر اساس معیارهای بینالمللی صورت گرفت و فاصله جنگندهها از هواپیمای مسافربری هزار متر بود.
– مشخص نیست آیا در هواپیمایی که پنجشنبهشب از تهران به مقصد بیروت پرواز میکرد محمولههای ممنوعه بارگیری شده یا نه. به ویژه آنکه با وضعیت اسفبار اقتصادی مردم و بحران کُرونا معلوم نیست کدام شهروند و مسافر عادی در چنین شرایطی به لبنان سفر میکند!
– مجید تختروانچی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به زودی در نامهای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل متحد به تهدید هواپیمای مسافربری ماهان اعتراض خواهد کرد.
– بر اساس قوانین و مقررات هوانوردی حمل تسلیحات و مهمات و نیروی نظامی با هواپیماهای مسافربری و تجاری ممنوع است اما هواپیمایی ماهان و دیگر خطوط هوایی ایران این مقررات را زیر پا گذاشته و میگذارند.
-رهگیری هواپیمای ماهان در آسمان سوریه میتواند معادله جدید آمریکا یا اسرائیل برای وارد کردن جمهوری اسلامی به یک بحران تازه باشد.
دو هواپیمای جنگنده آمریکایی از نوع F-15 از نیروهای ائتلاف که در منطقه «التنف» در سوریه مستقر هستند، پنجشنبهشب دوم امردادماه ۹۹ یک فروند هواپیمای «ماهانایر» را که از تهران عازم بیروت بود در آسمان سوریه رهگیری کردند.
رسانههای حکومتی ایران نوشتند در اثر این «تهاجم» هواپیمای ماهان مجبور به فرود سریع شد که در اثر آن تعدادی از مسافران مصدوم شدند.
آنها مدعیاند «جنگندههای متخاصم» تا صدمتری هواپیمای مسافربری نزدیک شدند و خلبان برای حفظ جان مسافران مجبور به عوض کردن خط پرواز و فرود سریع میشود. در این گزارشها تاکید شده که هیچ شخصیت سیاسی یا نظامی در هواپیمای ماهانایر حضور نداشته است.
صداوسیمای جمهوری اسلامی ویدئویی را پخش کرده از فریاد «مسافران» در لحظاتی که احتمالاً مربوط به کاهش سرعت و ارتفاع هواپیمای ماهان باشد. یکی از خبرنگاران سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی که در این پرواز حضور داشت بعد از فرود هواپیمای ماهان در فرودگاه بیروت مدعی شد دو هواپیمایی که این پرواز را رهگیری کردند اسرائیلی بودند اما ارتش اسرائیل بطور رسمی اعلام کرد در این رویداد دخالتی نداشته است.
هواپیمای ماهان خیلی زود پس از فرود در بیروت به تهران بازگشت. عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه به این رویداد واکنش نشان داده و گفته است از طریق سازمان ملل و سفارت سوئیس در ایران به واشنگتن پیام دادیم هر حادثهای در مسیر برگشت برای هواپیمای ماهان اتفاق بیافتد، جمهوری اسلامی آمریکا را مسئول آن خواهد شناخت.
ساعاتی بعد دو مقام آمریکایی تأیید کردند دو جنگنده آمریکایی در حوزهی دید یک هواپیمای مسافربری ایرانی قرار گرفتند اما این موضوع در فاصله امن صورت گرفته است.
سخنگوی سنتکام گفت که بازرسی بصری با هدف اطمینان یافتن از امنیت پرسنل نیروهای ائتلاف در پایگاه «التنف» صورت گرفت و زمانی که خلبان F-15 هواپیما را به عنوان هواپیمای مسافربری شناسایی کرد به صورت امن اقدام به فاصله گرفتن از هواپیما نمود.
سخنگوی سنتکام تاکید کرد اقدام جنگندههای آمریکا برای هواپیمای مسافربری ایرانی حرفهای بوده و بر اساس معیارهای بینالمللی صورت گرفته و فاصله جنگندهها از هواپیمای مسافربری هزار متر بوده است.
صبح جمعه، ۳ امردادماه، خبر داده شد که مجید تختروانچی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به زودی در نامهای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل متحد به تهدید هواپیمای مسافربری ماهان اعتراض خواهد کرد.
انتقال محمولههای ممنوعه توسط ماهان
بر اساس قوانین و مقررات هوانوردی، حمل تسلیحات و مهمات و نیروی نظامی با هواپیماهای مسافربری و تجاری ممنوع است اما هواپیمایی ماهانایر و دیگر خطوط هوایی جمهوری اسلامی این مقررات را زیر پا گذاشته و میگذارند. هواپیماییهای جمهوری اسلامی در سالهای اخیر بارها اقدام به انتقال محمولههای نظامی به سوریه یا عراق کردهاند. در همین ارتباط سردار نصرتالله حسینی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آبانماه سال ۱۳۹۸ در یک سخنرانی با صراحت به این موضوع اعتراف کرد و گفت «این را بدانید که در جابجایی نیروها به سوریه فقط هواپیمای غول پیکر ماهان بود که به داد ما میرسید، زیرا زیر رگبار دشمن وارد فرودگاه دمشق میشد و نیروهارا پیاده میکردند».
بر اساس قوانین سازمان بینالمللی هوانوردی (ایکائو) مندرج در «انکس ۱۸» و پیوستهای آن حمل انواع و اقسام مهمات از مین، راکت، موشک و چاشنیهای انفجاری تا موتور موشک، خازنهای الکترونیک و کلاهک ممنوع است. کشوری که این مقررات را زیر پا گذارد در عمل ایمنی ایرلاینهای خود و همچنین دیگر کشورها را به خطر انداخته است.
حالا مشخص نیست آیا در هواپیمایی که پنجشنبهشب از تهران به مقصد بیروت پرواز میکرد محمولههای ممنوعه بارگیری شده یا نه. به ویژه آنکه با وضعیت اسفبار اقتصادی مردم و بحران کُرونا معلوم نیست کدام شهروند و مسافر عادی در چنین شرایطی به لبنان سفر میکند!
بعلاوه، سابقه تخلفات و قانونشکنیهای هواپیمایی ماهان برای تحریک نیروهای نظامی مستقر در منطقه کافیست تا این پرواز به عنوان یک تهدید قلمداد شود. از سوی دیگر این رهگیری توسط نیروهای ائتلاف سیگنالی قویست که نشان میدهد تنش میان رژیم ایران و بازیگران منطقهای وارد مرحلهای خطرناک شده است.
همچنین پیشینهی تحرکات جمهوری اسلامی نشان میدهد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از هواپیماهای غیرنظامی به عنوان پوشش و حتی سپر انسانی برای فعالیتهای نظامی خود استفاده میکند. چنانکه دیماه ۹۸ در جریان «انتقام سخت» و حمله موشکی به پایگاه آمریکایی «عینالاسد» در عراق برای کاهش احتمال اقدام متقابل آمریکاییها با وجود شرایط جنگی، پروازهای غیرنظامی در ایران متوقف نشد و در نهایت فاجعه شلیک موشکی به هواپیمای مسافربری اوکراینی روی داد که طی آن ۱۷۶ سرنشین آن قربانی سیاستهای جمهوری اسلامی و موشکهای سپاه پاسداران شدند. یادآوری میشود که استفاده از «سپر انسانی» یکی از جنایتهای جنگی محسوب میشود.
رهگیری هواپیماهای نظامی یا لجستیک از سوی کشورهای رقیب یا متخاصم امری رایج است اما رهگیری هواپیماهای مسافربری بجز در موارد خاص یک اقدام عادی نیست. برخی تحلیلگران میگویند شاید هدف از رهگیری این هواپیما به خطا انداختن سیستم پدافندی سوریه بوده باشد که بدتر از سیستم پدافندی جمهوری اسلامی «فشل» و ناکارآمد است.
ضمن اینکه هنوز مشخص نیست خلبان ماهانایر و خلبانان دو جنگنده آمریکایی از طریق سیستم رادیویی چه مکالماتی داشتند. با این حال رهگیری هواپیمای ماهان در آسمان سوریه میتواند معادله جدید آمریکا و یا اسرائیل برای وارد کردن جمهوری اسلامی به یک بحران تازه باشد. در شرایط فعلی اگر حکومت ایران اقدام هواپیماهای رهگیر آمریکایی را تلافی نکند در ادامهی ضعفها و شکستهای پی در پی آن و به اصطلاح توسری خوردنهای نظام خواهد بود. اما اگر بخواهد تلافی کند آنوقت اقدامی به شدت نابخردانه خواهد بود آنهم یک هفته بعد از آنکه سازمانهای امنیتی و هوانوردی اروپا اعلام کردند آسمان ایران امن نیست!
مدیران خطوط هوایی ایران و خلبانهای این شرکتها در همکاری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملاً شرکتهای هواپیمایی کشور را به خاک سیاه نشانده و آسمان ایران را ناامن کرده و مسافران هوایی را در نگرانی و خطر دائم قرار دادهاند. چنینی وضعیتی چیزی جز نقض یکی دیگر از مفاد حقوق بشر و همچنین ضربه به منافع ملّی ایران نیست.
کیهان چاپ لندن: