هفتههاست که عربستان سعودی مذاکرات مخفیانۀ خود را با تهران آغاز کرده است. همزمان رئیس سرویسهای اطلاعاتی دولت ریاض با بشار اسد ملاقات کرده، در حالی که پادشاه عربستان گفتگوهای تلفنی خود را با رجب طیب اردوغان ازسر گرفته است.
به نوشتۀ فیگارو تحرکات جدید عربستان بی ارتباط با مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران برای احیای برجام نیست که چرخشی غیرمنتظره در سیاست ولیعهد عربستان در قبال ایران را در پی داشته است : کسی که در سال ٢٠١٧ قصد داشت عرصۀ جنگ را با تهران به داخل ایران بکشاند، ولی اکنون خواستار “رفاه و آبادانی ایران و مناسبات خوب و ویژه عربستان با تهران است.”
فیگارو نوشته است که با رفتن دونالد ترامپ و داماد او، جارد کوشنر، از کاخ سفید، ولیعهد عربستان دو متحد و پشتیبان بزرگ خود را از دست داد و اکنون با جو بایدن روبرو است که میخواهد او را تضعیف کند تا نفوذ بیشتری بر تصمیمات وی داشته باشد. با این حال، به نوشتۀ فیگارو چرخش در سیاست عربستان در قبال ایران که بعضاً به عادی شدن مناسبات ریاض با قطر نیز منجر شد، پیش از روی کار آمدن بایدن و با حملۀ موشکی و پهپادی ایران به تأسیسات نفتی آرامکو در سپتامبر ٢٠١٩ آغاز شد.
به نوشتۀ فیگارو این حمله حکم یک زمینلرزۀ کوچک را داشت که حدود دو میلیارد دلار خرج روی دست عربستان گذاشت و نقاط ضعف این کشور را برملا کرد. بدتر حتی، دونالد ترامپ برغم تعهد دفاعی آمریکا در قبال عربستان به یاری نزدیکترین متحد عرب خود در خاورمیانه نشتافت و انفعال واشنگتن نهایتاً چرخش در سیاست عربستان و همچنین امارات در قبال جمهوری اسلامی ایران را در پی داشت.
خبرنگار فیگارو سپس افزوده است که ازسرگیری مذاکرات مخفی و سپس علنی ریاض با تهران با میانجیگری نخست وزیر عراق اصلاً تصادفی نیست. به ویژه اینکه به نوشتۀ فیگارو، رهبران عربستان و نخست وزیر عراق، مصطفی الکاظمی، یک دشمن مشترک نیز دارند و آن شبه نظامیان شیعه عراقی است که از حمایت تهران برخوردارند و اقدامهای نظامی شان چه علیه بغداد چه علیه ریاض از خاک عراق روز به روز جسورانهتر میشود.
به گمان مقالهنویس فیگارو تغییر رویکرد عربستان در قبال سوریه و ملاقات رئیس سرویسهای اطلاعاتی عربستان، خالد الحمیدان، با همتای سوری خود، علی مملوک، در دمشق در این چارچوب قابل فهم است. به نوشتۀ فیگارو، عربستان فهمیده است که سیاست صندلی خالی در سوریه و عراق به نفع دو کشور غیرعرب منطقه، ایران و ترکیه، که دشمنان عربستان نیز به شمار میروند، تمام شده است. اکنون به غیر از ابوظبی، قاهره، الجزیره و عمان نیز خواستار بازگشت سوریه به اتحادیۀ عرب هستند و عربستان به بشار اسد قول داده که در ازای بیرون رفتن ایران، حزبالله و دیگر شبه نظامیان شیعه از سوریه حاضر است به همراه دیگر کشورهای عرب خلیج فارس هزینۀ بازسازی سوریه را بپردازد.
فیگارو در پایان به نقل از کارشناسان نوشته است که عربستان دریافته که دیر یا زود آمریکاییها عراق را ترک خواهند کرد هر چند تحریمهای آمریکا اقتصاد ایران را از نفس انداخته است.
در این حال، منابع عراقی گفته اند که ایران در مذاکرات اخیر خود با عربستان آمادگی خود را برای کاستن از حملات حوثیها به تأسیسات نفتی عربستان اعلام کرده مشروط به این که ریاض در فروش نفت ایران به این کشور یاری برساند.
همین منابع گفتهاند که در مذاکرات مستقیم و بعضاً مخفیانه ای که میان نمایندگان ایران و عربستان در بغداد صورت گرفته، دو طرف دربارۀ جنگ نیابتی خود در یمن، تشدید حملات حوثیها به تأسیسات و زیرساختهای نفتی عربستان با یکدیگر گفتگو کردهاند و در آخرین دور مذاکرات خود که هفتۀ گذشته در بغداد صورت گرفته، طرف ایرانی به عربستان پیشنهاد داده که نفت خود را به زیر قیمت جهانی به عربستان بفروشند و عربستان آن را به قیمت رایج در بازارهای جهانی عرضه کند.
در حال حاضر و برغم تحریمهای آمریکا حکومت ایران روزانه حدود پانصد هزار بشکه نفت در بازارهای بینالمللی به فروش میرساند. به گفتۀ منابع آگاه در بغداد تا زمانی که تحریمهای آمریکا به قوت خود باقی است، حکومت ایران میکوشد راهحلهای جایگزینی را برای فروش نفت خود در جهان پیدا کند، در حالی که عربستان نیز میکوشد به حملات موشکی و پهپادی به تأسیسات نفتی خود خاتمه دهد.
رادیو فرانسه: