چند همسری بین روحانیون شیعه حامیان زیادی دارد
کاهش آمار ازدواج و رشد روزافزون طلاق در کنار روند پیر شدن جامعه ایران، مساله فرزندآوری را تبدیل به موضوع امنیت ملی برای حکومتی کرده که از یک سو توان تامین نیازهای اولیه ۸۰ میلیون جمعیت فعلی را ندارد و از سوی دیگر به دنبال رسیدن به جامعه‌ای ۳۰۰ میلیون نفری است.
علی خامنه‌ای طی چند سال گذشته بارها بر ضرورت اندیشیدن راهکاری برای افزایش نرخ ازدواج و فرزندآوری میان جوانان ایرانی تاکید کرده است. او از یک‌سو راس حکومتی است که به‌واسطه فساد سیستماتیک، اقتصاد خانواده، نظام تامین اجتماعی و بهداشت و درمان را ویران کرده و زیر سایه جاه‌طلبی‌های ایدئولوژیک چهل سال حکمرانی‌اش دستاوردی جز جنگ، کشتار، بیکاری و فقر نداشته و از سوی دیگر شعار حمایت از خانواده و تشویق به فرزندآوری می‌دهد.
چنین نظامی با تدابیری همچون سخت‌گیری در مورد سقط جنین، جمع‌آوری وسایل پیشگیری از بارداری، ممنوعیت آموزش‌های پیشگیری از بارداری و تعدد زوجین، همچنین وعده‌های مالی که چگونگی تحقق آن‌ها هرگز مشخص نشده، تلاش کرده است مردم را تشویق به فرزندآوری کند. اما تعدد زوجین مسئله‌ای است که موسسه‌های نزدیک به حکومت به بهانه فرزندآوری و مبارزه با فساد اخلاقی در جامعه، با وجود حساسیت‌ها آن را به‌صورت رسمی تبلیغ می‌کنند. در این میان تبلیغ چندهمسری وقتی تبدیل به بحثی مهم شد که صداوسیمای جمهوری اسلامی با دعوت از فردی که چهار همسر داشت، به‌صورت مستقیم آن را تبدیل به موضوع روز کرد.
این تلاش صداوسیما باعث برانگیخته شدن واکنش‌هایی تند شد و موافقان آن از درون ساختار حکومت و حوزه‌های علمیه به نام دین و مخالفان آن از درون جامعه به‌شدت به هم تاختند. نوید ابراهیمی جوانی بود که با حضور در صداوسیما به همراه چهار همسرش آغازگر این بحث‌ها بود.
حالا این روحانی متولد ۱۳۶۹ یک‌بار دیگر با معرفی خود به‌عنوان مبتکر رواج چندهمسری در ایران به‌عنوان رفتاری اسلامی و زنده کننده سنت پیامبر در مرکز توجه جامعه قرار داده است. ابراهیمی موسس «مرکز تحقیقاتی سلمان فارسی» است و درآمد خود را در سال ۹۸ مبلغ ۳ میلیون تومان اعلام کرده بود و معتقد بود همسرانش از خواهر به هم نزدیک‌ترند. ابراهیمی تا زمان فعال‌بودن پیام‌رسان سروش در این پیام‌رسان کانالی داشت که تحت عنوان «پایگاه تبیین چندهمسری اسلامی» تصاویر متعددی از زندگی روزانه خود و همسرانش را منتشر می‌کرد.
البته در این میان بعضی از درون جریان‌های سیاسی اصلاح‌طلب مانند معصومه ابتکار ضمن انتقاد به این موضوع تاکید کردند طرح چنین مسئله‌ای آسیب‌ها و لطمه‌های زیادی را به خانواده‌ها وارد کرده است؛ زیرا به منزله شکستن تمامی عهد و پیمان‌هایی است که یک زوج به هنگام ازدواج بر پایه اعتماد با یکدیگر می‌بندند. محمدرضا بادامچی نماینده مجلس نیز با اعتراض به برگزاری کارگاه‌های ترویج چندهمسری و اقدام صداوسیما در معرفی این کارگاه‌ها تاکید کرد: «برگزاری کارگاه آموزشی باهدف ترویج چندهمسری تنها باعث ازبین‌رفتن قبح موضوع در جامعه و ناپایدار کردن سلامت خانواده می‌شود. حتی امکان دارد که برخی از افراد با این‌گونه تبلیغات به این موضوع روی آورده که نتیجه آن ازهم‌پاشیدن خانواده خواهد شد.»
اما موافقان چندهمسری تنها به خانواده نوید ابراهیمی و همسرانش خلاصه نمی‌شدند. سال ۹۸ وقتی «موسسه آفتاب فرمانیه» مناظره میان موافقان و مخالفان چندهمسری را برگزار کرد معلوم شد این ایده حامیان سفت و سختی میان روحانیون شیعه دارد.
ابوذر آذری و رضا اسلامیه که هر دو جزو اعضاء «موسسه عطر زندگی» هستند و از برگزارکنندگان مهم کارگاه‌های چندهمسری در قم به‌حساب می‌آیند، به‌عنوان موافقان این ایده پای مناظره آمدند. همچنین فرد دیگری با نام وحید لحمی به‌عنوان موافق چندهمسری به میدان آمده و بحث به نقطه‌ای رسید که این فرد نه‌تنها خواستار حمایت جامعه و چهره‌های شاخص از این ایده شد، بلکه معتقد بود باید به مردانی که چندهمسری اختیار می‌کنند عنوان «جهادگر» نیز داده شود. به باور او این روزها شرایط جامعه به شکلی است که زنان ۳۵ سال به بالای ایرانی شانس انتخاب همسر مناسب ندارند.
غلامرضا قاسمیان، عضو «بنیاد ملی خانواده» نیز از جمله افرادی بود که در صداوسیما به دفاع از ایده چندهمسری پرداخته و گفت: «ازدواج مجدد هم‌زمان و متعدد نه‌تنها به معنای خیانت نیست بلکه نشان مسئولیت‌پذیری مرد است.»
انتشار گسترده پوسترهای کارگاه‌های آشنایی با چندهمسری در فضای مجازی هم دراین‌بین جنجالی تازه به پا کرد. «موسسه حیات حسنی» در قم به‌عنوان برگزارکننده این کارگاه کلاس‌های خود را این‌چنین معرفی می‌کند: «ضرورت احیای فرهنگ چندهمسری، الزامات تشکیل خانواده چندهمسری و مهارت‌های ارتباطی خانواده چندهمسری در هفت تا ۱۱ ساعت»
انتشار گسترده این پوستر مخالفان را به حدی عصبانی کرد که با هشتگ #فحشای-اسلامی علیه این کارگاه‌ها و مباحث آن موضع‌گیری تند کردند. روانپزشکان و مشاوران خانواده نیز با پیوستن به این اعتراض نسبت به تبعات روانی موضوع هشدار دادند.
مژگان نیکنام روان‌شناس بالینی در همین زمینه گفت: «چندهمسری موجب بروز تنش‌های روانی شدید و برهم‌خوردن نظم خانواده خواهد شد. شاید ترویج‌دهندگان موضوع چندهمسری این موضوع را در قاب زیبایی جلوه دهند، اما باید آگاه بود که عکس‌ها و تبلیغاتی که در این باب منتشر می‌شوند، تنها جنبه تزئینی و فیزیکی و مصاحبه‌هایی که برای حمایت از آن انجام می‌شوند نیز جنبه مقطعی دارند.»
موضوع چندهمسری و اعتراض فعالان مدنی علیه تلاش برای شکستن قبح آن در جامعه اما سابقه‌ای قدیمی‌تر دارد. اردیبهشت ۸۳ جمعی از فعالان حقوق زنان ایرانی در اعتراض به تصویر غلطی که برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی ایران از حقوق زنان معرفی کرده و موجب ترویج ازدواج مجدد می‌شود به دعوت مرکز فرهنگی زنان برابر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تجمع کردند.
بار دیگر در سال ۸۹ و در اعتراض به گنجانده شدن چندهمسری در «لایحه حمایت از خانواده» گروهی از زنان با حضور در مجلس، نامه اعتراضی با بیش از ۱۰ هزار امضا با عنوان «چندهمسری را ممنوع کنید» را در اعتراض به این لایحه به نمایندگان مجلس تحویل دادند. در سال ۹۸ بعد از چند ماه التهاب در خصوص این موضوع، نهایتا با اعتراض گسترده فعالان حقوق زنان و واکنش منفی جامعه، نمایندگان زن مجلس به موضوع ورود کردند و موجب فروکش کردن شیب تند تبلیغات چندهمسری شد.
اما آنچه این بحث را بار دیگر در فضای مجازی مطرح کرده است افزایش ناگهانی تبلیغات چندهمسری در فضای مجازی پس ازروی کار آمدن مجلس انقلابی و دولت فساد ستیز ابراهیم رئیسی است. رویه‌ای که برخی فعالان مدنی معتقدند بی‌ارتباط به حضور انسیه خزعلی در سمت معاون امور زنان و خانواده دولت نیست.
خزعلی از جمله افرادی است که بر ضرورت عملیاتی شدن راهکارهای افزایش ازدواج و فرزندآوری به هر طریق ممکن میان جوانان تاکید دارد. در سمت دیگر مجلس ایران نیز نمایندگانی دارد که اگرچه به بحث چندهمسری ورود مستقیم نکرده‌اند اما طرح‌هایی عجیب‌تر در ذهن دارند.
زهره سادات لاجوردی از نمایندگان زن مجلس ایران با رد اینکه کودک‌همسری موضوعی مهم در جامعه است خشم فعالان حقوق زنان و کودکان را برانگیخت. نمایندگان مجلس ایران برخی بر این باورند مسئله افزایش جمعیت باید اولویت کشور باشد و برای عملیاتی شدن آن هر ایده‌ای که امکان اجرا دارد را باید حمایت کنند.
همین سخنان سبب شد حجت‌الاسلام محمد ادریسی سردبیر نشریه سراج با ارائه طرحی شگفت‌انگیز به نمایندگان خواستار جریمه و تنبیه افرادی شود که تا ۲۸ سالگی ازدواج‌نکرده و یا دارای فرزند نشده‌اند. او از نمایندگان مجلس خواسته بود طرحش را با عنوان «قوانین دوازده‌گانه برای تسریع و شتاب ازدواج» تصویب و دولت را ملزم به اجرای آن کنند.
طرحی که در آن هر فرد ایرانی اگر تا ۲۸ سالگی ازدواج نکرد باید ازدواج اجباری برای او در نظر گرفته شود و یا از بسیاری حقوق مدنی و اجتماعی محروم بماند. حمایت از تعدد زوجین نیز از دیگر پیشنهاداتی بود که برخی مؤسسات حامی چندهمسری به نمایندگان داده بودند. طرح‌های در ظاهر خنده‌داری که گویی مقدمات آن از طریق تبلیغات گسترده و سکوت مقامات در حال بدیهی شدن است.
حالا طی روزهای گذشته بار دیگر موضوع تبلیغ این کارگاه‌ها جنجالی شد. این بار فرد دیگری به نام میرزاعلی سید حسینی که خود را استاد آموزش‌های چندهمسری می‌داند اقدام به تبلیغ کارگاه‌های تربیت زنان برای پذیرش زندگی چندهمسری و همچنین آموزش به مردان برای بهبود کیفیت چندهمسری کرده است.
آنچه این مدل تبلیغات که طی ماه‌های اخیر افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده را نگران‌کننده کرده، اصرار بانیان آن برای وصل کردن ایده چندهمسری به بحث نیاز کشور به افزایش جمعیت است. یعنی آنچه برای حکومت ایران موضوع امنیت ملی محسوب می‌شود.
ازاین‌رو فعالان حقوق زنان و کودکان نگرانند که دولت اگر حتی حامی رسمی این طرح‌ها نشود، با سکوت برابر آن‌ها مساله را تبدیل به امری بدیهی در جامعه کند. اتفاقی که می‌تواند موجب گسترش کودک‌همسری، کودک مادری و حتی خریدوفروش دختران خردسال شود.