شادی سه سال پیش به یکی از بزرگترین آرزوهای خود رسید و به عنوان پژوهشگر در دانشگاه معتبر هاروارد پذیرفته شد. ولی اکنون به این دلیل که همسرش حق ورود به آمریکا ندارد، در فکر رها کردن این موقعیت تحصیلی در مقطع فوق دکتراست.
دولت دونالد ترامپ در سال ۹۸ سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد. بر اساس این تصمیم سپاه پاسداران و نهادها و مؤسسات وابسته به آن از نظر اقتصادی تحریم شدند و افراد مرتبط با آن، از جمله سربازان وظیفه‌ای که در این نیرو خدمت کرده‌اند، حق ورود به آمریکا ندارند.
یک تجمع اعتراضی در مقابل کاخ سفید در ۲۲ فوریه ۲۰۲۲ علیه ممنوعیت صدور ویزا برای سربازان وظیفه خدمت‌کرده در سپاه پاسداران
یکی از این افراد همسر شادی است که خدمت سربازی خود را بیش از ۱۰ سال قبل در سپاه پاسداران انجام داده است. اولین درخواست او برای دریافت روادید آمریکا پس از حدود یک سال انتظار در سال ۹۹ رد شد.
شادی که به دلیل حساسیت این موضوع ترجیح داد نام کاملش در گزارش قید نشود، به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می‌گوید: «سربازان وظیفه‌ای که در سپاه خدمت کرده‌اند به دلیل موضوعی که خارج از کنترل آنهاست، مجازات می‌شوند». او اضافه می‌کند که در ممنوعیت سفر به آمریکا باید بین اعضا (پرسنل دائمی) سپاه و سربازان وظیفه‌ای که مجبور بوده‌اند در این نیرو خدمت کنند، تمایز قایل شوند.
در ایران تمامی مردان بین سنین ۱۸ تا ۴۹ سال مجبورند خدمت سربازی ۲۱ ماهه خود را در یکی از نیروهای نظامی شامل جمله ارتش و سپاه و یا نیروی انتظامی انجام دهند. مشمولان خدمت سربازی نمی‌توانند محل خدمت خود را انتخاب کنند.
شادی و همسرش تنها خانواده‌هایی نیستند که تحت تأثیر این مقررات قرار گرفته‌اند. قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی دولت آمریکا، صدها خانواده ایرانی را تحت تأثیر قرار داده و بین شوهران و همسر و فرزندان آنها جدایی انداخته است.
پیمان که حدود ۳۰ سال قبل خدمت سربازی خود را در سپاه پاسداران انجام داده می‌گوید: «ما گروگان خصومت بین دولت‌های ایران و آمریکا هستیم. ما افرادی عادی هستیم که با سپاه پاسداران هیچ ارتباطی نداریم».
والدین و برادر پیمان شهروند آمریکا هستند. او در سال ۹۷ برای دریافت ویزای آمریکا تقاضا داد، ولی پس از دو سال انتظار پاسخ منفی گرفت. پیمان که نخواست نام خانوادگی خود را فاش کند به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می‌گوید: «آینده ما و آینده فرزندان ما تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته است».
او ابراز امیداری کرد که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا سپاه پاسداران را از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج کند.
هیچکس گوش نمی‌دهد
بسیاری از کارشناسان معتقدند که تحریم سپاه پاسداران بیشتر یک اقدام نمادین بود و درعمل فعالیت‌های این نیرو از جمله حمایت آن از گروه‌های افراطی در خاورمیانه را محدود نکرده است. ولی از گزارش‌های رسانه‌های آمریکا چنین برمی‌آید که جو بایدن در حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی تردید دارد.
این موضوع به یکی از موانع اصلی در احیای برجام بدل شده، چون برای حکومت ایران یکی از شروط اصلی توافق جدید است. خانواده‌هایی که تحت تأثیر تحریم سپاه پاسداران قرار گرفته‌اند مذاکرات مربوط به احیای برجام را طی یک سال اخیر از نزدیک دنبال کرده و برای حل این معضل بسیار مستأصل هستند.
الی یکی دیگر از این افراد است. او تابعیت آمریکا را دارد ولی مدت‌هاست همسرش را ندیده چون او سال‌ها قبل از قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی خدمت سربازی خود را در این نیرو انجام داده است.
الی به دلیل نگرانی از احتمال به خطر انداختن همسرش در ایران ترجیح داد نام خانوادگی خود را برملا نکند. او به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می‌گوید: «من به عنوان شهروند آمریکا حق دارم همسرم را بیاورم ولی تاکنون موفق نشده‌ام. احساس می‌کنم که هیچکس گوش نمی‌دهد. ما عذاب می‌کشیم. این وضعیت هم برای من و هم برای همسرم که می‌خواهد به آمریکا بیاید بسیار دشوار است».
الی از جمله ده‌ها نفری بود که روز ۲۲ فوریه در مقابل کاخ سفید تظاهرات کردند. تظاهرکنندگان از دولت جو بایدن خواستند ممنوعیت ورود سربازان وظیفه‌ای را که در سپاه پاسداران خدمت کرده‌اند لغو کند.
ماه گذشته آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در گزارش به کمیته سیاست خارجی مجلس سنای آمریکا اذعان کرد که بودن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی «در عمل برای آمریکا منفعت چندانی ندارد». او افزود که مهم‌ترین تأثیر تحریم سپاه پاسداران ممنوع شدن سفر پرسنل این نیرو از جمله سربازان وظیفه به آمریکاست. هر چند به گفته او «افراد ناباب اصلی به هیچ وجه قصد سفر به اینجا را ندارند».
پرداخت هزینه
رایان کاستلو، مدیر بخش سیاسی شورای ملی ایرانیان آمریکا، می‌گوید از سخنان آقای بلینکن چنین برمی‌آید که در عمل هدف از قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی، افراد غیرحکومتی بوده و نه نظامیان خارجی و دولت آمریکا باید در این زمینه با انعطاف برخورد کند.
آقای کاستلو به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می‌گوید: «با توجه به اینکه بودن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی می‌تواند چند دهه عطف به ماسبق شود ممنوعیت صدور روادید شامل حال بیش از یک میلیون سرباز وظیفه سابق می‌شود که در این نیرو خدمت کرده‌اند».
او اضافه می‌کند: «ما از رد درخواست روادید صدها نفر اطلاع داریم ولی با توجه به دامنه وسیع این محدودیت احتمالاً تعداد افرادی که درخواست روادید آنها رد شده بسیار بیشتر از این رقم است».
یکی دیگر از افرادی که درخواست رویداد او رد شده، مهرداد است. او معمار است و خدمت سربازی خود را در سپاه پاسداران انجام داده است. دختر مهرداد در آمریکا زندگی می‌کند.
او به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می‌گوید: «من به خاطر اینکه ۲۵ سال پیش خدمت سربازی خود را در سپاه پاسداران انجام داده‌ام باید هزینه بدهم. من عضو سپاه پاسداران نبوده‌ام».
سعیده، همسر مهرداد مرتباً بین ایران و آمریکا سفر می‌کند ولی از اینکه بودن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی بین اعضای خانواده‌ها جدایی انداخته شکایت دارد.
او از ایران به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی می‌گوید: «اینکه سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی باقی بماند و یا از این فهرست حذف شود، برای من مهم نیست و به ما هیچ ربطی ندارد. ولی وضعیت سربازان وظیفه باید از این موضوع تفکیک شود».