محمد کشتی‌آرای، نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر ایران دوشنبه ۱۹ مرداد (۲۹ اوت) در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا درباره شلوغی بازارهای طلافروشان گفت انتشار محتوایی در فضای مجازی درباره “شگون داشتن خرید طلا در روز ۱۳ ماه صفر” سبب شد تا بازارهای طلافروشان در روز یکشنبه شاهد صف‌های طویل خریداران باشد.
به گفته او در سال‌های گذشته چنین چیزی در بازار طلا مشاهده نشده و درخواست انبوه برای خرید طلا در روز ۱۳ صفر این بار “تنها به دلیل تآثیر محتوای فضای مجازی بر روی مردم بوده است”.
کشتی‌آرای در عین حال اثرگذاری فضای مجازی بر رفتار و باور مردم را “تأمل برانگیز” دانست و گفت، باید برسی شود که چگونه فضای مجازی توانسته بر باورها و اعتقادات مردم چنین اثری بگذارد.
در بخشی از این محتوا که در رسانه‌های رسمی هم بازنشر یافت، آمده بود: «یکی از مهم‌ترین روزهای این ماه که توصیه فراوانی به اندوخته کردن طلا در آن شده است، ۱۳ صفر است. حتی خرید یک تکه کوچک طلا در این روز می تواند برکت و فراوانی را به مال بیاورد. لزومی ندارد که حتما سرمایه بزرگی برای خرید طلا در ماه صفر داشته باشد.» این روایت ظاهرا به جعفر صادق، امام ششم شیعیان نسبت داده شده است.
به گفته کشتی‌آرای خریداران افزایش تمایل خود به خرید طلا در ۱۳ صفر را مبنتی بر “همان منبع فضای مجازی” ذکر کردند، این در حالی است که او به عنوان یک فعال پرسابقه در بازار طلا برای نخستین بار بوده که چنین چیزی را شنیده بود.
او در این باره گفت: «من نه به لحاظ سنتی، نه مذهبی، نه عرفی، نه تاریخی تا کنون چنین چیزی نشنیده بودم و این اصلا سنت نیست. داشتم با خودم فکر می‌کردم که شبکه‌های مجازی چقدر توانایی دارند تا مساله‌ای را جا بیندازند.»
کشتی‌آرای که به گفته خودش از ۱۱ سالگی در بازار طلا کار کرده، از “رویدادی عجیب” سخن گفت و افزود: «شاید باور نکنید در سابقه ذهنی من اصلا چنین چیزی نبود. اتفاقا اغلب مردم در ماه محرم و صفر، خصوصا تا پایان سیزدهم صفر برای خرید دست نگه می‌داشتند و ملاحظاتی می‌کردند. اعتقادی وجود داشت که این ماه‌ها سنگین است اما یک باره دیروز با این موج عجیب و غریب خریداران روبرو شدیم و حتی حبابی در بازار شکل گرفت و روند قیمت‌ها را افزایشی کرد.»
شایعه‌ای بی‌سابقه
خبر آنلاین نیز در گزارشی در این باره به گفته‌های یک طلافروش در منطقه مرکزی تهران اشاره کرد. او ضمن اشاره به “عجیب” بودن این رویداد گفت: «از روزهای قبل در فضای مجازی چیزهایی در این زمینه دیده بودم اما مبنایی پیدا نکردم. فکر کنم خرافات است. فکر نکنم سندیتی داشته باشد.»
ظاهرا برای خریداران تنها مهم بوده که قطعه‌ای طلا بخرند، ولو کوچک. این طلافروش در این مورد افزود: «ما با موج عجیبی از خریداران روبرو شدیم. اغلبشان طلاهای کوچک با مزد ساخت اندک و حتی دست دوم طلب می‌کردند و معتقد بودند با خرید این کالا، هم حاجت روا می‌شوند و هم زندگی‌شان خوش یمن خواهد شد.»
وبسایت “بالاترین‌ها” هم در مطلبی انتقادی از جمله به واکنش‌های کاربران پرداخته است، از جمله پدرام سلطانی، کارشناس اقتصادی ضمن ابراز ناباوری گفت: «شایعه کرده بودند که اگر ۱۳ صفر طلا بخری، پولدار می‌شوی. بعد ملت واقعا هجوم برده بودند سمت بازار طلا. این رو باور نکردم تا اینکه یکی از دوستانم در بازار طلا تأیید کرد که بازار به شدت شلوغ بوده.» این کارشناس نیز این پرسش را مطرح می‌کند که “این شایعه چرا سال‌های قبل نبوده است”.
بالاترین‌ها به نقل از یک طلافروش به نام میلاد می‌نویسد که او به خاطر شلوغی بیش از حد “توان پاسخگویی به مشتریان را” نداشته است. او نیز از باور ۱۳ صفر ابراز بی‌اطلاعی کرده و افزود: «دیشب تا ساعت ۱۱ شب مغازه پر بود از مشتری! نمی‌دانم واقعا این حرف از کجا آمده که مردم هجوم آورند؟»
بنا بر اظهارات نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر “همین اقدام مردم و باور جدید باعث شد که روز گذشته سکه ۷۵۰ هزار تومان و هر گرم طلا ۱۰۰ هزار تومان گران شود، آنهم در حالی که نرخ ارز و انس جهانی تغییری نکرده بود.» به گفته او “عمده خریدها هم برای طلاهای یک گرم و کمتر از یک گرم بود”.
برخی رسانه‌ها این موضوع را “ترفند طلافروشی‌ها” دانسته‌اند.
دویچه وله