اسرائیل بامداد شنبه پنجم آبان، ۲۶ روز پس از حمله جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل با ۱۸۱ فروند موشک بالستیک، اقدام به پاسخ نظامی کرد؛ عملیاتی که «روزهای پاسخ» نام گرفت.
اسرائیل می‌گوید عملیات هوایی این کشور علیه «اهداف کاملاً نظامی» ایران از میان «بانک اهدافی» که ارتش اسرائیل از ایران تهیه کرده بود، انتخاب شد. اسرائیل در این حملات از هدف قرار دادن سایت‌های هسته‌ای یا نفتی ایران خودداری کرده است.
بر اساس گزارش‌ها، عملیات اسرائیل در سه موج انجام شد که موج نخست آن برای خنثی کردن سامانه‌های راداری و دفاع هوایی ایران بود و در دو موج بعدی، جنگنده‌های اف۳۵ اهداف نظامی مدنظر را هدف گرفتند.
ارتش اسرائیل اعلام کرد پس از این عملیات، اکنون این کشور از «آزادی عمل گسترده‌تری» در آسمان ایران و منطقه برخوردار است که می‌تواند به‌معنای ارزیابی اسرائیل از وارد کردن ضربات مؤثر به سامانه‌های دفاع هوایی ایران باشد.
دانیل هگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل که حدود ساعت دو و نیم بامداد آغاز عملیات هوایی را خبر داده بود، حدود چهار ساعت بعد اعلام کرد مأموریت کشورش در این دور از عملیات «به پایان رسیده» و «همهٔ جنگنده‌ها به پایگاه‌های خود در اسرائیل بازگشتند».
او گفت عملیات «دقیق و هدفمند» علیه «اهداف نظامی» ایران، «تهدیدهای فوری» علیه اسرائیل را خنثی کرد. او همچنین تأکید کرد که اگر رژیم ایران اشتباه کند و دور جدیدی از تشدید تنش را آغاز کند، اسرائیل از میان «بانک اهداف» ایرانی هدف‌های دیگری را برای پاسخگویی انتخاب خواهد کرد.
به‌گفتهٔ ارتش اسرائیل، تأسیسات «راهبردی» شامل سایت‌های تولید موشک‌های بالستیک، سامانه‌های موشکی زمین‌به‌هوا و سایر توانمندی‌های هوایی حکومت ایران هدف قرار گرفت تا آزادی عمل هوایی اسرائیل تأمین شود.
رسانه‌های اسرائیل به حمله به سایت‌های تولید پهپاد، پرتابگرهای موشک بالستیک و سامانه‌های پدافند هوایی ایران نیز اشاره کرده‌اند.
ارتش اسرائیل تأکید کرد در خاتمهٔ عملیات در حال ارزیابی وضعیت است و ایران خود به نتایج آن پی خواهد برد.
در مقابل، قرارگاه پدافند هوایی ایران در نخستین بیانیه خود در ساعات بامدادی شنبه اعلام کرد نقاطی از مراکز نظامی در استان‌های تهران، خوزستان و ایلام هدف اسرائیل قرار گرفته که «آسیب‌های محدودی» به برخی از این نقاط وارد کرده و «ابعاد آن در دست بررسی است».
رسانه‌های اسرائیل از هدف قرار گرفتن اهداف نظامی در شهر کرج نیز خبر داده بودند.
بیانیه قرارگاه پدافند هوایی ایران افزود اقدام اسرائیل «با وجود هشدارهای پیشین مسئولین جمهوری اسلامی مبنی بر پرهیز از هر گونه اقدام ماجراجویانه» انجام شد.
رسانه‌های متعدد جمهوری اسلامی ایران حملات اسرائیل را، تا زمان انتشار این گزارش، کوچک و کم‌اهمیت خوانده و بر روند کاملاً عادی زندگی در سراسر ایران تأکید کردند.
«شبکه خبر» جمهوری اسلامی ایران از نخستین ساعات وقوع حمله مدعی شد که عملیات اسرائیلی ناکام شده و سامانه پدافند هوایی ایران مقابله مؤثری با «تلاش مذبوحانه چند پهپاد» انجام داده است.
باراک راوید، گزارشگر اسرائیلی سایت آمریکایی اکسیوس به‌نقل از «سه منبع» که با او گفت‌وگو کردند، نوشت اسرائیل روز جمعه و ساعاتی پیش از آغاز عملیات در آسمان ایران، به مقامات ایران هشدار داده بود که پاسخ ندهند.
سایت والانیوز هم نوشت بیش از صد جنگنده اسرائیلی از مدل اف۳۵ در این عملیات مشارکت داشتند.
مهم/
دقایق پیش، حدود پنج صبح، شرق تهران،
حملات هوایی اسرائیل ادامه داره: https://t.co/tSkNirn1T6 pic.twitter.com/Li1jIAhQJx
— Pouria Zeraati (@pouriazeraati) October 26, 2024
نخست‌وزیر، وزیر دفاع و رئیس ستاد ارتش اسرائیل با حضور در اتاق عملیات در ستاد ارتش در تل‌آویو عملیات جنگی کشورشان علیه جمهوری اسلامی ایران را رصد می‌کردند.
بنیامین نتانیاهو ۱۰ مهرماه در واکنش به حمله موشکی ایران به اسرائیل گفته بود که ایران مرتکب «اشتباه سنگینی» شد و «تاوان» آن را خواهد پرداخت.
یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، نیز در ۲۶ روز اخیر بارها گفته بود پاسخ کشورش «دقیق» خواهد بود. او در آخرین بازدیدش از خلبانان پایگاه هوایی «ختصریم» در روز چهارشنبه گذشته گفت وقتی عملیات در ایران انجام شود، در اسرائیل و جهان خواهند فهمید که آمادگی ما تا چه حد بوده است.
عملیات اسرائیل در ایران نخستین اقدام نظامی در تاریخ مناسبات دو کشور است که به‌صورت علنی انجام می‌شود و اسرائیل مسئولیت آن را به‌صراحت اعلام می‌کند. دو مورد حملات پیشین ایران به اسرائیل رسماً از سوی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده بود.
حمله ایران به اسرائیل در ۲۵ فروردین واکنش به کشته شدن محمدرضا زاهدی، فرمانده وقت نیروی قدس در حوزه‌های سوریه و لبنان بود. حمله دوم ایران به اسرائیل در روز دهم مهر در واکنش به کشته شدن اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران و مرگ حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله و عباس نیلفروشان، جانشین زاهدی، در بمباران اسرائیل در روز ششم مهر در ضاحیه انجام شد.
عملیات منتسب به اسرائیل در اواخر فروردین در پاسخ به ۳۱۳ پرتابه‌ای که جمهوری اسلامی ایران روز ۲۵ فروردین به سوی اسرائیل شلیک کرده بود، از سوی اسرائیل تأیید نشد اما محمدعلی جعفری، فرمانده پیشین سپاه پاسداران، در این هفته انجام آن را در اصفهان تأیید کرد.
در عملیات اوخر فروردین گفته شده بود که اسرائیل چشم راداری سامانه پدافند هوایی در پایگاه هشتم شکاری اصفهان را که مسئول مراقبت از تأسیسات هسته‌ای این استان نیز بود، هدف قرار داد که به گزارش رسانه‌های غربی، آن را از کار انداخت.
کارشناسان نظامی و امنیتی پیشین اسرائیلی بامداد شنبه به شبکه‌های تلویزیونی کشورشان گفتند حکومت ایران اگر بتواند، بار دیگر به اسرائیل حمله خواهد کرد، اما ممکن است توان حملات آن در پی عملیات اسرائیل محدود شده باشد.
در جانب مقابل، «شبکه خبر» تلویزیون ایران ادعا کرد که وضعیت در پایتخت، خوزستان و سایر نقاطی که اسرائیل مدعی عملیات در آن شده، «کاملا عادی است».
به ادعای «شبکه خبر» اگر کسی در شرق تهران در بامداد شنبه در ساعات عملیات منتسب به اسرائیل در خواب بود، از صداهایی بیدار نشده است. با این حال، همین شبکه در زیرنویس خبرهای خود از شنیده شدن صداهای قوی خبر داد اما آن را ناشی از «فعال شدن پدافند هوایی» از جمله در شرق پایتخت نامید.
گزارش رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران با شمار چشمگیری از خبرهای متضاد و تکذیب همراه است.
در این میان، مرکز «بررسی جرائم سازمان‌یافته» سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ای به شهروندان ایران هشدار داد «هر گونه ارسال تصویر یا خبر» برای رسانه‌های فارسی‌زبان در خارج که آن‌ها را «معاند و مرتبط با اسرائیل» نامید، «جرم تلقی شده» و با مجازات روبه‌رو خواهد شد.
موضع ایالات متحده
شان ساوِت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، گفت واشینگتن از تهران می‌خواهد حملات خود به اسرائیل را پایان دهد تا «این چرخه جنگ بدون تشدید بیشتر پایان یابد».
وزارت دفاع آمریکا هم اعلام کرد لوید آستین در گفت‌وگو با همتای اسرائیلی خود بر حق اسرائیل در دفاع از خود تأکید کرده است.
آمریکا تأکید کرده که در عملیات هوایی اسرائیل مشارکت نکرده، از آن پیشاپیش آگاه بوده و هدفش اکنون «تسریع دیپلماسی و تنش‌زدایی در خاورمیانه است».
سنتکام، ستاد مرکزی ارتش آمریکا، روز جمعه خبر داده بود یک اسکادران از جنگنده‌هایش که معمولاً در آلمان مستقر هستند، به اسرائیل رسیده است.
آمریکا در روزهای پیش از آن نیز از استقرار سامانه دفاع هوایی «تاد» در خاک اسرائیل همراه با اعزام حدود یک صد نظامی خبر داده بود.
یک مقام ارشد دولت آمریکا هم روز شنبه گفت به نظر می‌رسد که عملیات انجام‌شده «دقیقاً» نتیجهٔ خواسته‌ها و هماهنگی‌های آمریکا و اسرائیل بوده است. اشارهٔ او به درخواست صریح جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، است که در هفته‌های گذشته آشکارا از اسرائیل خواسته بود از هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای و نفتی ایران خودداری کند.
بریتانیا در نخستین واکنش خود به تحولات بامداد شنبه، عملیات اسرائیل را اقدامی نامید که این کشور متحدش حق انجام آن را در دفاع از خود در برابر حملات پیشین ایران به اسرائیل داشته است.
اما عربستان سعودی عملیات اسرائیل در ایران را محکوم کرد.