وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی می‌گوید که نیروهای این نهاد امنیتی «یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های دلالی و اخلالگر محصولات پتروشیمی را متلاشی کرده‌اند».
وزارت اطلاعات در گزارشی که روز یکشنبه در سایت رسمی خود منتشر کرد، گفته که حجم تخلفات مالی این شبکه «حدود ۵۰۰ میلیارد تومان» برآورد شده است و علاوه بر کشف ده هزار تن محصولات پتروشیمی، ۱۴ نفر از عوامل اصلی این شبکه دستگیر و به دستگاه قضایی معرفی شده‌اند.
در اطلاعیه این وزارتخانه آمده که «با اقدامات اخلالگران و دلالان، بازار مواد پتروشیمی در ماه‌های اخیر ملتهب شد و نرخ محصولات صنایع غذایی و نساجی رشد پنج برابری داشت که با اقدامات وزارت اطلاعات، اکنون شاهد روند کاهشی قیمت‌ها در این بازار هستیم و همچنان ادامه دارد».
در این اطلاعیه آمده است که این شبکه غیرقانونی به صورت سراسری به ویژه در استان‌های تهران، خراسان رضوی، گیلان، قم، مازندران، گلستان، کهکیلویه و بویراحمد و قزوین فعالیت داشتند و درصدد ایجاد تقاضای کاذب در بازار بودند.
محصولات پتروشیمی در بورس به فروش می‌رسد. روابط عمومی پتروشیمی ایران مهرماه گذشته گزارشی منتشر کرد که می‌گوید بورس کالا اخیرا شاهد «جولان دلالان» بوده و تقاضایی که برای محصولات پتروشیمی در بورس کالا وجود دارد «واقعی نیست».
این گزارش افزوده که تقاضا نسبت به سال گذشته «بیش از سه برابر» شده است.
شرکت ملی پتروشیمی ایران که تا خرداد سال جاری گزارش تفصیلی ماهانه خود را به‌طور مرتب منتشر می کرد، طی ماه‌های گذشته از اعلام جزئیات میزان و ارزش تولید، فروش داخلی و صادرات پتروشیمی خودداری کرده است، اما آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد که صادرات پتروشیمی کشور طی نیمه اول سال جاری تقریبا ۱۵.۵ میلیون تن بوده است. این آمار نسبت به دور مشابه سال گذشته ۹ درصد افزایش یافته است. اما در مهر ماه این رقم یک‌باره اوج گرفته و کل صادرات پتروشیمی کشور در هفت ماه به ۱۹.۶ میلیون تن رسیده، که نسبت به هفت ماه پارسال ۲۳ درصد افزایش نشان می‌دهد.
این در حالی است که روابط عمومی شرکت ملی پتروشیمی ایران ۲۴ مهرماه گزارش داده بود تولید پتروشیمی کشور طی نیمه اول سال ۲۷.۵ میلیون تن بوده است. این رقم نسبت به نیمه اول پارسال تنها ۲.۶ درصد افزایش نشان می دهد. به عبارتی، اوج گرفتن صادرات در عمل عرصه را برای تقاضای داخلی تنگ کرده است.
جمهوری اسلامی از صادرات پتروشیمی در هفت ماه اول سال بیش از ۹ میلیارد دلار درآمد داشته که با توجه به افزایش قیمت نفت و به تبع آن محصولات پتروشیمی، ۳۴ درصد نسبت به دور مشابه پارسال افزایش نشان می‌دهد.
سهم پتروشیمی در صادرات غیر نفتی و «احتکار»
پتروشیمی سهمی حدودا ۳۷ درصدی در صادرات غیرنفتی ایران (بدون احتساب میعانات گازی) دارد و در شرایط تحریم نفتی که پول صادرات نفت و میعانات گازی در خارج مسدود می‌شود، پتروشیمی مهم‌ترین گزینه برای ارزآوری است.
با این‌حال گزارش‌هایی نیز اخیرا از «جولان دلالان پتروشیمی در بورس کالا» و «احتکار محصولات پتروشیمی» منتشر شده است.
خبرگزاری ایسنا ۶ آبان ماه گزارش داد که یکی از مشکلات اساسی طی چند ماه اخیر در بازار، احتکار برخی محصولات پتروشیمی توسط تعدادی از دلالان به دلیل تفاوت نرخ این محصولات در بورس و بازار آزاد بود که منجر به کمبود مواد اولیه می‌شد.
این گزارش می افزاید «سودگران از حمل محصولات خریداری شده خودداری می‌کنند و با توجه به حاشیه سود بالای محصولات خریداری شده با رغبت کامل جریمه دیرکرد حمل کالا را هم پرداخت می‌کنند. هم اکنون انبارهای پتروشیمی‌ها به ویژه تولیدکنندگان پلی پروپیلن پر شده و شرکت‌ها مجبور به نگهداری محصولات فروخته‌شده در خیابان‌های سایت پتروشیمی شده‌اند».
البته همان زمان فریبرز کریمایی، قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی به ایسنا گفته بود که «مساله احتکار با جلوگیری از دلالی و رانت حل شده است».
سایت اطلاع رسانی شرکت پتروشیمی نیز اخیرا گزارش داد که وزارت صنعت، معدن و تجارت، سامانه‌ای به نام بهین‌یاب دارد که اسامی خریداران تأییدشده پتروشیمی را برای انجام معاملات به بورس کالا اعلام می‌کند: «پس از انجام معاملات در بورس کالا نیز، مشخصات فروشندگان و خریداران مجدداً به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌شود. با افزایش نظارت می‌توان استفاده مناسب‌تری از سامانه بهین‌یاب کرد تا دلالان نتوانند وارد معاملات بورس کالا شوند».