روزنامه «اشتاندارد» چاپ اتریش، روز چهارشنبه خبر از دستگیری و بازداشت «مسعود مُصاحب» را داد. بنا به گزارش این روزنامه چپ‌گرای چاپ وین، او از ژانویه سال ۲۰۱۹ در تهران بازداشت و به زندان اوین منتقل شده است. اشتاندارد مسعود مصاحب را «دبیرکل انجمن دوستی اتریش و ایران» معرفی کرد.
حالا با گذشت بیش از هفت ماه از بازداشت آقای مصاحب و انتقالش به زندان اوین، «پیتر گوشل‌باوور»، سخنگوی وزارت خارجه اتریش ادعا کرده که دولت این کشور اروپایی از ایران خواسته که مسعود مصاحب را آزاد کند.
روزنامه اشتاندارد به عنوان یک رسانه همیشه منتقد در گزارش خود نوشته است: «زمان زیادی نمی‌گذرد از وقتی که اتریش سعی می‌کرد واسطه‌ای برای ایران و اروپا باشد. اما اتریش قادر نیست به شهروندان خودش که در ایران زندانی شده‌‌اند کمک کند.»
در این گزارش به نام یک ایرانی-اتریشی دیگر هم اشاره شده است، کامران قادر ی که سال ۲۰۱۶ در ایران دستگیر شد. قادری عضو یک هیات تجاری اتریشی بود که به همراه رییس‌جمهوری این کشور، «هاینز فیشر»، به ایران آمدند. در آن دوره و در پی توافق هسته‌ای با گروه کشورهای۵+۱ دولت ایران بهبود روابط تجاری تهران با جهان را از اولویت‌های خود قرار داده بود.
همکاری کامران با ایران اما به سال‌ها پیش‌تر بازمی‌گردد. او ریاست شرکتی اتریشی به نام «آوانوک» را برعهده داشت که در زمینه مدیریت و مشاوره امور اقتصادی و صنعتی فعالیت می‌کرد.در عین حال او بیش از۱۷ سال بود که با صنعت بانکی ایران در ارتباط بود. این شرکت کار به روز رسانی سامانه‌های بانک «تجارت» را هم انجام می‌داد.
به گفته خانواده‌ا کامران قادری، بخش اعظم سامانه‌های امنیت بانکی ایران را او به این کشور فروخته است. این شرکت همکاری نزدیکی با شرکت «سینا پردازش» در ایران، به مدیریت «کامبیز قادری»، برادر کامران داشته و از طریق آن، فن‌آوری پیشرفته امضای دیجیتال را از ایران به کشورهایی هم چون جاماییکا، کامرون، زیمبابوه و بوتان صادر می‌کرد.
وزارت خارجه اتریش طی تمام این سال‌ها از «هاریکا قادری»، همسر کامران یک درخواست داشت؛ سکوت.
حالا پس از گذر از هفت ماه از دستگیری مسعود مصاحب، وزارت خارجه اتریش به عنوان یکی از مهم‌ترین هم‌پیمان‌های اروپایی ایران، سکوت خود را شکسته است. سخنگوی وزارت خارجه اتریش به خبرگزاری فرانسه گفته: «آلکساندر شالن‌برگ، وزیر خارجه اتریش درباره آقای مصاحب با همتای ایرانی خود، مکاتباتی داشته و سفارت اتریش در تهران فعالانه در حال پیگیری این مساله است.»
اما مسعود مصاحب کیست؟ او یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال ناشناخته‌ترین ایرانیان ساکن شهر وین بود. او شجره‌نامه درخشانی دارد. پدرش «غلامحسین مصاحب» نویسنده کتاب «دایره‌المعارف مصاحب» و بنیانگذار ریاضیات نوین است. غلامحسین مصاحب خواهری داشت به نام «شمس‌الملوک مصاحب» که شاعر بود و نویسنده و مترجم و البته از نخستین سناتورهای زن مجلس سنای ایران. پدر آن‌ها هم دکتر«محمدعلی مصاحب»، ادیب و سیاستمدار سرشناس ایران بود.
مسعود مصاحب اما پیش از انقلاب و در سال ۱۹۶۵ به اتریش آمد. ده سال بعد یعنی ۱۹۷۵ دکترای مهندسی مکانیک خود را از دانشگاه فنی وین (TU Wien) گرفت . مصاحب سال ۱۹۸۰ شهروندی این کشور را به دست آورد، ولی ناگهان صاحب روابطی بسیار نزدیک با سفارت جمهوری اسلامی در وین شد. به شکلی که پس از پایان جنگ و بیش از بیست سال با صنعت هواپیمایی ایران همکاری داشت. ارسال قطعات هواپیماهای مسافربری و همین‌طور تجهیزات مخابراتی از اروپا به ایران، یکی از فعالیت‌های اقتصادی مسعود مصاحب و جمهوری اسلامی ایران بود.
اما مدتی از دایره فعالیت‌هایش کم شد. او یکی از نزدیک‌ترین مردان به «بقاالله وثوق» به حساب می‌آمد. جولای سال ۲۰۱۰ میلادی، پلیس اتریش خبر ترور بقاالله وثوق را تایید کرد. وثوق مدیر شرکت اتریشی «سراگ» (Cerag) بود که به ایران و بخصوص برای پروژه های نفتی پارس و عسلویه، قطعات ارسال می‌کرد.
پلیس اتریش اعلام کرد ضارب شخصی بوده به نام «صمد» که پیش‌تر به اتهام قاچاق مواد مخدر به زندان افتاده بود. صمد پس از تیراندازی به بقالله وثوق با اداره پلیس تماس گرفت و خودش را تسلیم کرد. هرگز مشخص نشد انگیزه‌های او از قتل رابط اقتصادی ایران و اتریش چه بوده، اما شرکت «سراگ» قرار بود پس از وضع تحریم‌های اروپا علیه ایران، مورد تحقیق قرار بگیرد.
خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی که پس از قتل بقالله وثوق منتشر کرده نوشت: «یک مقام دولت اتریش گفته است که شرکت سراگ دو سال پیش حکم توقف فعالیت های خود را از دادگاه دریافت کرد، اما هیچ گاه در صدد اجرای این حکم برنیامد.» در همین گزارش به نقل از «دیلی تلگراف» آمده بود: «یک دیپلمات غربی وین را یکی از نقاط مورد توجه ایران برای دور زدن تحریم ها دانسته و گفت وقتی بحث اجرای تحریم ها مطرح می شود، باید گفت وین در این خصوص با ضعف مواجه است.»
پس از قتل مشکوک وثوق به دست یک ایرانی، مدتی مسعود مصاحب به سایه رفت. هرچند تمام مراوده‌های اجتماعی و اقتصادی او با ایرانیان، صرفا به روابطش با سفارت جمهوری اسلامی مختص می‌شد، اما همین مرگ یک دوست قدیمی، او را چند ماهی عزلت‌نشین کرد.
مسعود مصاحب پیش از این و در سال ۱۹۹۱ با همکاری «آلویس موک» وزیر امور خارجه اتریش و «علی اکبر ولایتی» وزیر امور خارجه وقت ایران، انجمن دوستی ایران و اتریش را راه‌اندازی کرد. این انجمن، یکی از سلسله نهادهایی است که در شهر وین با سفارت جمهوری اسلامی ایران رابطه و همکاری نزدیکی دارد.
در سایت رسمی همین انجمن می‌خوانیم: «اهداف اصلی «ÖIG» یا انجمن دوستی اتریش و ایران، ارتقاء روابط دوجانبه بین جمهوری اتریش و جمهوری اسلامی ایران در تمامی زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، حقوق بشر، علمی و ورزشی است. اما تمرکز اصلی بر توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور قرار گرفته و ÖIG می‌کوشد با همکاری نزدیک با اتاق اقتصادی اتریش و دفتر تجارت خارجی تهران، همکاری‌های دو کشور را افزایش دهد.»
روزنامه اشتاندارد در بخشی از گزارش خود به همین روابط مسعود مصاحب اشاره میکند: «آن‌چه شگفت‌انگیز است این‌که او بیش از یک ربع قرن به روابط سیاسی و اقتصادی ایران و اتریش کمک کرده بود.»
همین روزنامه چاپ وین مدعی شده که مسعود مصاحب به همراه هیاتی از مدیران شرکت «مد آسترون» به ایران سفر کرده بود که بازداشت شد. این شرکت، یک مجموعه اقتصادی چند تابعیتی است. بخشی از آن در اختیار اتریش و بخشی از سهام آن در اختیار روسیه است.
روزنامه Die presse چاپ اتریش در مورد دایره فعالیت‌های این شرکت می‌نویسد: «مد آسترون، یک مرکز تحقیقاتی اتریشی در زمینه اشعه درمانی است. این مرکز به تازگی شعبه‌ای در نزدیکی تهران دایر کرده بود.» همچنین طبق ادعای نزدیکان مسعود مصاحب در «انجمن ایران و اتریش»، او طی سال‌های اخیر تلاش داشت فعالیت‌های این شرکت را به درخواست جمهوری اسلامی در ایران گسترش دهد. او البته هرگز در مورد نوع فعالیت‌های «مد آسترون» در ایران توضیحی شفاف به اطرافیانش نداده بود.
حالا سخنگوی وزارت خارجه اتریش گفته که «هیچ اتهام رسمی علیه این فرد مطرح نشده و علت بازداشت آقای مصاحب مشخص نیست.» اما او این جملات را هفت ماه پس از بازداشت آقای مصاحب به زبان آورده است.
طی این مدت وین بیش از دو بار میزبان رسمی مذاکرات وزارت خارجه ایران و نمایندگان وزارت خارجه اتحادیه اروپا بود. لااقل در تابستان امسال، یعنی در روزهای چهارم تیرماه و ششم مردادماه «عباس عراقچی»، معاون وزیر خارجه ایران برای شرکت در«نشست کمیسیون مشترک برجام» یا «گروه ۴+۱» و همچنین «نشست فوق‌العاده کشورهای باقی‌مانده در برجام» به پایتخت اتریش سفر کرد.
اشتاندارد در گزارش خود از تماس مکرر خانواده آقای مصاحب با وزارت خارجه و دولت اتریش خبر داده و نوشته است: «سیاست “دیپلماسی خاموش ” سیاستمداران اتریش هم‌چنان در قبال ایران ادامه دارد و هیچ نتیجه‌ای نداده است.»
خانم «گودرون هارر» سردبیر بخش خاورمیانه روزنامه اشتاندارد، استاد علوم سیاسی دانشگاه وین و کارشناس امور هسته‌ای خاورمیانه در مورد بازداشت مسعود مصاحب نوشته است: «ایران هر روز بیش از دیروز وجهه خود را خراب میکند. اگر به صورت رسمی یا غیررسمی می‌خواهید با ایران همکاری داشته باشید به یادآورید که ایران شهروندان دو تابعیتی را دستگیر میکند. حکومت ایران به تابعیت دوم اهمیتی نمی‌دهد و ساده‌ترین راه برای این‌که جان خود را به مخاطره نیاندازید این است که هرگز به ایران سفر نکنید.»
ایران وایر: