حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران امروز سه‌شنبه (۶ اسفند) بخشی از آزادراه تهران-شمال را افتتاح کرد.
منطقه یک این آزادراه که امروز راه‌اندازی شده، از بزرگراه آزادگان و همت تهران شروع می‌شود و تا شهرستانک در استان البرز ادامه می‌یابد. این مسیر حدود ۳۲ کیلومتر طول و ۱۸ تونل دارد.
هدف از اجرای این پروژه کوتاه کردن مسافرت، کاهش آلودگی هوا و پایین آوردن مصرف سوخت اعلام شده است.
دولت ایران هزینه اجرای این پروژه را حدود چهار هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده است
تردد در این بزرگراه رایگان نیست و وزارت راه و شهرسازی عوارض تردد خودروهای سواری را در روزهای عادی ۲۰ و در روزهای پرترافیک ۳۰ هزار تومان اعلام کرده است.
آقای روحانی هزینه این پروژه را حدود چهار هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.
او همچنین گفته “این جاده در طول زمان آماده شده است که به نفع سلامت مردم و صرف انرژی کمتر است و سالانه ۸۰ میلیون لیتر بنزین کمتر مصرف می‌شود.”
آزادراه تهران شمال در مجموع دارای چهار قطعه به طول کلی بیش از ۱۲۰ کیلومتر است که امروز بخشی از آن افتتاح شده است.
این پروژه دو حکومت و چندین دولت به خود دیده است؛ مطالعات برای راه‌اندازی آن پیش از انقلاب در سال ۱۳۵۳ آغاز ولی با شکل‌گیری جمهوری اسلامی رها شد.
پس از انقلاب وزارت راه “مطالعات مسیر آزادراه” را به مسابقه گذاشت و هیئتی متشکل از وزارت راه و ترابرى و سازمان مدیریت و برنامه ریزى طرحی را انتخاب کرد.
در سال ۱۳۷۵ شرکت احداث و بهره‌برداری آزاد راه تهران -شمال رسما به ثبت رسید و پروژه را به دست گرفت.
این پروژه تا سال ۱۳۹۴ در دست پیمانکاران چینی بود اما بعد در اختیار بنیاد مستضعفان “با پیمانکاران ایرانی” قرار گرفت؛ بنیاد مستضعفان سرمایه‌گذار نیمی از آزادراه تهران ـ شمال است.
نیم دیگر این پروژه را دولت (وزارت راه) تامین اعتبار کرده است.
- منطقه یکحدفاصل تهران – شهرستانک به طول تقریبی ۳۲ کیلومتر
- منطقه دوحدفاصل شهرستانک – پل زنگوله به طول تقریبی ۲۲ کیلومتر
- منطقه سهحد فاصل پل زنگوله – دشت نظیر به طول تقریبی ۴۷ کیلومتر
- منطقه چهارحدفاصل دشت نظیر – چالوس به طول حدود ۲۰ کیلومتر
وبسایت پروژه آزادراه تهران شمال
به گفته خیرالله کرمی، معاون وزیر شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت توسعه زیربناهای حمل و نقل، در ازای هزینه‌ای که بنیاد مستضعفان برای این آزاد راه صرف کرده، قرار است “بیست سال” عوارض این بزرگراه در اختیار بنیاد مستضعفان باشد.
بعد از بیست سال، درآمد حاصل از عوارض “در اختیار دولت قرار می گیرد.”
این در حالی است که آقای روحانی در مراسم افتتاحیه گفت: “مردم بدانند که هر مقداری در اینجا پرداخت می‌کنند ما برای قطعه دوم صرف می‌کنیم.”
اشاره آقای روحانی احتمالا به سهم دولت از این پروژه است.
به گفته پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان: “در حال حاضر قطعه دوم ۳۱ درصد پیشرفت دارد و با توجه به تجربه فعلی ادامه این مسیر می‌تواند با سرعت بیشتری پیش رود و قرار شد ۵۰ درصد قطعه دوم تا پایان دولت دوازدهم به اتمام برسد.”
فعالان محیط زیست درباره این آزادراه دغدغه‌های جدی داشته‍‌اند؛ محل اجرای پروژه به گفته ناصر محرم نژاد معاون سازمان حفاظت محیط زیست (در دولت پنجم و ششم) حدود ۴۰۰ هزار هکتار از مناطق حفاظت شده را در بر می‌گیرد.
تاثیر این آزادراه بر جانوران کمیاب و حتی در معرض انقراضی که در جنگل‌های نسبتا بکر ارتفاعات البرز زندگی می‌کنند یکی از نگرانی‌های مهم فعالان محیط زیست بوده است.
برای احداث این آزادراه بخشی از جنگل‌ها و کوه‌ها در جاده چالوس را برش داده‌اند.