قیمت برنج وارداتی در بازار مصرف ایران در یک دوره چهار ماهه حداقل سه برابر افزایش یافت. دبیر انجمن واردکنندگان برنج میگوید بانک مرکزی عامل گرانی این کالا است و با تداوم روند کنونی از سفره خانوار حذف میشود.
۳۰۰ هزار تن برنج خارجی در گمرک «رسوب کرده» چون بانک مرکزی از تامین ارز برای ورادات این کالا امتناع میکند. مسیح کشاورز، دبیر «انجمن واردکنندگان برنج ایران» گفته است: بانک مرکزی فقط ۵ روز برای تامین و پرداخت ارز به واردکنندگان فرصت دارد و «اگر ارز مورد نیاز برای تامین برنج را پرداخت نکند با ممنوعیت مجدد واردات مواجه خواهیم شد». او در باره وضع محدودیتهای بیشتر توضیحی نداده است اما به نظر میرسد منظور او ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت برنج داخلی است که سال گذشته دوباره اجرایی شد.
هند یکی از مبداءهای اصلی تامین برنج وارداتی ایران تا پیش از تحریمها بود. روابط تجاری دو کشور اما پس از سختگیریهای آمریکا کاهش یافت. در داخل هم سیاست دولت برای تامین ارز برنج وارداتی تغییر کرد و از اردیبهشت امسال سهمیه ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات برنج قطع شد و تجار به بازار «ارز نیمایی» ارجاع داده شدند. تصمیمی که قیمت برنج را به تبع تفاوت نرخ دلار نیمایی و ترجیحی تا چند برابر افزایش داد.
تجار هم از تغییر سیاست ارزی دولت «بهره» بردند و همان برنجهایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی خریداری کرده بودند را با قیمت بالاتر در بازار توزیع کردند.
معاون فنی گمرک گفته که حداقل ۸۰ هزار تن برنج که با ارز ترجیحی وارد شده بود، ترخیص شده است. کشاورز اما گفته که ۵۰ هزار تن برنج که با ارز ۴۲۰۰ تومانی و پیش از تغییر سیاست دولت وارد شده هم در گمرک مانده است و بانک مرکزی ارز تعهدشده را به واردکنندگان پرداخت نمیکند.
به گفته او حدود ۸۰ هزار تن برنج وارداتی دیگر هم به همین سرنوشت دچار شده و منتظر تامین ارز برای ترخیص از گمرک است.
دود اختلاف دولت و بانک مرکزی با تجار برنج که دنبال سود بیشترند، مثل همیشه به چشم مصرف کنندگان میرود. آنها حالا برای یک کیلو برنج وارداتی بیکیفیت باید سه برابر بیشتر از آنچه که در آغاز سال هزینه میکردند، بپردازند.
براساس اعلام اتحادیه وارد کنندگان برنج واردات این کالا در چهار ماه نخست امسال ۷۰ درصد کاهش یافته است. معاون فنی گمرک ایران هم کاهش واردات برنج را تایید کرده و گفته در ۴ ماه نخست امسال ۴۰۰ هزار تن برنج از گمرک ترخیص شده که کمتر از نصف واردات در زمان مشابه یک سال قبل است. میزان برنج ترخیص شده در ۴ ماه نخست سال گذشته ۸۱۹ هزار تن گزارش شده است.
کاهش ۷۰ درصدی واردات و توقف برنج وارداتی در گمرک افزایش سه برابری قیمت این کالا که زمانی غذای اصلی خانوار به شمار میرفت را به دنبال داشته است.
گمرک جمهوری اسلامی وعده کرده است تا شهریور ماه مجوز ترخیص حدود ۳۰۰ هزار تن برنج وارداتی را صادر کند. مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک اما صدور مجوز ترخیص این محمولهها را به «حل شدن مشکل» و «تخصیص ارز» منوط کرده است.
انجمن واردکنندگان برنج در نامهای به رئیس کل بانک مرکزی از او خواسته تا سریعتر مشکل تخصیص ارز تجار برنج را برطرف کند. دبیر این انجمن اما گفته که مسئولان بانک مرکزی به نامهها پاسخی ندادهاند. بانک مرکزی ایران در ماههای گذشته تخصیص ارز به کالاها و توزیع آن در صرافی را محدودتر از قبل کرده است.
تامین نشدن ارز برای واردات برنج در شرایطی که تولید داخلی برنج در ایران هم به دلیل کمآبی کمتر شده است، افزایش بیشتر قیمت این مواد غذایی در ماههای آتی را محتمل میکند. افزایش بیشتر قیمت برنج در شرایطی که گفته میشود حداقل شش دهک درآمدی توان خرید برنج ایرانی را ندارد، میتواند موجب حذف این کالا از سفره خانوار شود؛ سفرهای که روز به روز کوچکتر میشود.
رادیو زمانه: