کارشناسان سازمان جهانی بهداشت در ماموریت چهار هفته ای خود در چین نتوانستند منشاء اولیه شیوع ویروس کرونا در میان انسان ها را مشخص کنند.
این گروه از کارشناسان با گذشت بیش از یک سال از آغاز همه گیری بیماری «کووید ۱۹» به شهر ووهان سفر کرده بودند. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت اعلام کردند که ویروس کرونا احتمالا پس از انتقال از خفاش به حیوانی دیگر در نهایت به انسان منتقل شده است. آنها همچنین فرضیه آغاز شیوع ویروس کرونا از آزمایشگاهی در ووهان را «بسیار نامحتمل» توصیف کردند.
کشف منشاء شیوع ویروس کرونا برای پیشگیری از تکرار مواجهه بشر با پاندمی دیگر اهمیت زیادی خواهد داشت.
در این گزارش برخی از پرسش های موجود پیرامون منشاء شیوع ویروس کرونا را بررسی کرده ایم.
عدم شناسایی حیوان واسطه
کارشناسان سازمان جهانی بهداشت در جریان تحقیقات خود دهها هزار نمونه آزمایشگاهی را که متعلق به حیوانات وحشی، خانگی یا پرورشی از سراسر چین بود بررسی کردند. با این حال ویروس «سارس کوو ۲» که منجر به بیماری «کووید ۱۹» می شود در هیچ کدام از این نمونه ها مشاهده نشد.
این در حالی است که فروش موش، گورکن و خرگوش در بازار شهر ووهان که اولین زنجیره شناسایی شده انتقال ویروس کرونا در میان انسان ها را پدید آورد باعث شده است که از این حیوانات به عنوان مظنونان اصلی انتقال ویروس کرونا به انسان یاد شود.
عدم دسترسی به دادههای دولت چین
عدم دسترسی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت به داده های دولت چین نگرانی هایی را در جریان ماموریت هیات اعزامی به ووهان پدید آورد. دولت چین پیش از این متهم به کم اهمیت جلوه دادن همه گیری بیماری «کووید ۱۹» در ابتدای شیوع آن در این کشور شده بود. به این ترتیب به نظر می رسد که دسترسی به اطلاعات دولتی می تواند برخی ابعاد شیوع اولیه ویروس کرونا در شهر ووهان را روشن کند.
کارشناسان سازمان جهانی بهداشت در عین حال تاکید کرده اند که با درخواست آنها برای دسترسی به همه مراکز و اشخاصی موافقت شده است.
فرضیه شیوع ویروس از طریق یک محصول یخزده
دولت چین تاکنون چند بار فرضیه ورود ویروس کرونا به این کشور از طریق یک محصول غذایی یخ زده را مطرح کرده است. با این حال مایک رایان، یکی از مقامات سازمان جهانی بهداشت گفته است که مدرکی دال بر نقش محصولات غذایی یا زنجیره تهیه مواد غذایی در انتقال ویروس کرونا به دست نیامده است.
این در حالی است که یکی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت احتمال انتقال ویروس کرونا از محلی به محل دیگر از طریق زنجیره تهیه مواد غذایی را مطرح کرده است. در مقابل یکی دیگر از این کارشناسان احتمال انتقال ویروس کرونا به انسان از طریق زنجیره انجماد مواد غذایی را رد کرده است.
منشاء شیوع ویروس در چین بود یا جای دیگر؟
دولت چین بر لزوم تحقیق سازمان جهانی بهداشت درباره فرضیه انتقال اولیه ویروس کرونا به انسان در آمریکا تاکید زیادی کرده است. مقامات وزارت خارجه چین از احتمال درز ویروس از یک آزمایشگاه نظامی در ایالات متحده سخن گفته اند.
رسانه های چین همچنین گزارش های زیادی مبنی بر شیوع یا ظهور ویروس کرونا در ایتالیا و دیگر کشورها پیش از همه گیری آن در شهر ووهان منتشر کرده اند.
یکی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت گفته که در گزارش رسانه های چین شواهدی دال بر ادعای مطرح شده منتشر نشده است. با این حال این کارشناس بر لزوم تحقیق درباره احتمال شیوع یا ظهور ویروس کرونا در دیگر نقاط جهان پیش از همه گیری آن در شهر ووهان تاکید کرده است.
در همین راستا گروهی از دانشمندان فرانسوی اعلام کرده اند که ابتلا به ویروس کرونا در این کشور در ماه نوامبر سال ۲۰۱۹ اثبات شده است. این در حالی است که این ویروس یک ماه بعد از آن در شهر ووهان در چین شیوع یافت. به این ترتیب گزارش دانشمندان فرانسوی فرضیه اولین انتقال ویروس کرونا به انسان ها در شهر ووهان را زیر سوال می برد.
سرانجام ادامه تحقیقات چه خواهد شد؟
دولت چین امیدوار است که ادامه تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در مورد منشاء شیوع ویروس کرونا در کشوری دیگر صورت گیرد. با این حال یکی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت خواستار بررسی و تحقیق از آن دسته مزارع دامداری شده است که از آنها برای تغذیه حیوانات وحشی بازار ووهان استفاده می شد.
یکی دیگر از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت نیز به دنبال بررسی نمونه های بیشتری از حیوانات وحشی در چین و اتخاذ رویکری جدید در بررسی آنها است.