مقامات آمریکا و جمهوری اسلامی ایران هر یک در بارۀ ارادۀ واقعی دیگری برای گفتگو در بارۀ برجام و دست یافتن به توافق در این زمینه ابراز تردید می‌کنند. آمریکا که از هنگام پایان دور ششم گفتگوها در وین در ژوئن گذشته آمادگی خود را برای بازگشت به مذاکرات اعلام داشته، در هفته‌های اخیر با تاکید بر تاخیر ایران در این زمینه، اینک به بررسی گزینه‌های دیگر اشاره دارد و ایران نیز که از همان هنگام همواره وعدۀ داده است «بزودی» به گفتگوها بازگردد، چنانکه وزیر امور خارجۀ این کشور می‌گوید، خواست هائی دارد که واشینگتن آنها را نپذیرفته است. از همین رو تهران همچنان در حال تدوین رویکرد خود در مذاکراتی است که، بگفتۀ سخنگوی وزارت امور خارجۀ این کشور در «دو، سه هفته آینده» آغاز خواهد شد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ آمریکا، روز یکشنبه در گفتگو با شبکۀ سی‌ان‌ان، یکبار دیگر گفت هنوز روشن نیست که ایران برای انجام گفتگو در بارۀ برجام «بصورت جدی» آمادگی داشته باشد. او تاکید کرد که در این زمینه آمریکا و تروئیکای اروپا با یکدیگر «هماهنگی کامل» دارند. وزیر امور خارجۀ آمریکا یادآوری کرد که چهار کشور یاد شده و نیز دو طرف دیگر برجام، روسیه و چین، بر این باورند که دست یافتن به یک توافق با انجام مذاکرات، بهترین راه حل در این زمینه به حساب می‌آید. وی تاکید کرد که پیش گرفتن چنین طریقی «واقعا به ارادۀ ایران برای[شرکت در گفتگوها] بستگی دارد».
آنتونی بلینکن هشدار داد که اگر ایران چنین قصدی نداشته باشد، «ما با دیگر [کشورها] گزینه‌های لازم را برای رویاروئی با مشکل [برنامۀ اتمی ایران] مورد بررسی قرار می‌دهیم».
اظهارات وزیر امور خارجۀ آمریکا، بگفتۀ یکی از دیپلمات‌های اروپائی آگاه به گفتگوهای وین، ناشی از ابهام در رفتار مقامات جمهوری اسلامی ایران است.
مقامات این کشور، بگفتۀ خود، راه حل احیای برجام را در دست آمریکا می‌دانند و در همان حال در خودداری از گفتگو و تماس با این کشور بخود می‌بالند و همزمان دیگر کشورهای طرف توافق را به سبب عدم تحمیل خواست‌های تهران به واشینگتن مورد انتقاد قرار می‌دهند.
در حالیکه همۀ خواست‌های جمهوری اسلامی ایران به منظور بازگشت به برجام از آمریکاست و مقامات آمریکا نیز تاکید می‌کنند که سپردن تعهدات در این زمینه تنها توسط نمایندگان این کشور در مذاکرات وین صورت می‌گیرد، فرستادۀ تهران به این منظور به بروکسل و مسکو می‌رود. در حالیکه سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران روز دوشنبه ١٠ آبان در کنفرانس مطبوعاتی خود اعلام کرد که باید «روشن شود که چرا آمریکا شش دور گفت و گوهای دقیق و رو به جلو وین را به بن بست کشاند»، وزیر امور خارجه این کشور در گفتگوئی که یک روز پیش از آن انتشار یافته خواستار پشت کردن به شش دور گفتگوهای مورد اشاره و از سر گرفتن آنها از زمان خروج آمریکا از برجام شده است.
حسین امیرعبداللهیان، در گفتگو با روزنامۀ دولتی ایران می‌گوید «ما نسبت به نیت امریکایی‌ها تردید جدی داریم و معتقدیم آنها تاکنون اقدام عملی نکرده‌اند.» از نظر او «اگر برای بازگشت به برجام اراده‌ای جدی در امریکا وجود داشته باشد، اصلاً نیازی به این همه مذاکره وجود ندارد. کافی است از همین فردا یک فرمان اجرایی از سوی رئیس جمهور امریکا صادر شود و آنها اعلام کنند به نقطه‌ای که ترامپ از آن خارج شد، برمی‌گردند اما مسأله اینجاست ما این اراده و نیت را از امریکایی‌ها در پیام‌هایشان می‌شنویم، ولی در رفتارشان نمی‌بینیم».
به نظر می‌رسد که هدف وزیر امورخارجۀ ایران از نیت در رفتار، پذیرفتن خواست‌های تهران است. او بی آنکه فهرست دقیقی از این انتظارات ارائه کند، به چند خواست جمهوری اسلامی ایران در این زمینه اشاره کرده است.
حسین امیرعبداللهیان در بارۀ موانع به نتیجه رسیدن مذاکرات می‌گوید «از جمله بن‌بست‌ها اینکه ایران می‌تواند طبق بندی از برجام امکان خرید و فروش آزادانه سلاح را داشته باشد اما امریکایی‌ها مخالف اجرای این بند هستند و این مخالفت کاملاً با برجام در تعارض است».
بگفتۀ او «این مورد و موارد مشابه سبب شد مذاکرات متوقف شود یا به نوعی به بن‌بست برسد یا حداقل در نگاهی خوشبینانه با پیچیدگی‌هایی رو به رو شود».
وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در جای دیگری از اظهارات خود آشکار می‌کند که ایران خواستار لغو کلیۀ مجازات‌ها و حتی مجازات های بدون ارتباط با برجام است. او در همین گفتگو با اشاره به دولت آمریکا می‌گوید «آنها می‌خواهند بخش مهمی از تحریم‌های ترامپ را حفظ کنند با این توجیه که این تحریم‌ها ارتباط مستقیمی با موضوع هسته‌ای ندارد و این مسأله اصلاً برای ما قابل قبول نیست».
خواست دیگر ایران که نه تنها برای آمریکا، بلکه برای کلیۀ دیگر طرفین برجام و حتی روسیه نیز غیرقابل پذیرش به نظر می‌رسد «نقطۀ از سرگیری» گفتگوهاست. حسین امیرعبداللهیان می‌گوید «آنها الان از ما می‌خواهند که به وین برگردیم و مذاکرات را از نقطه‌ای شروع کنیم که ترک کردیم. […] ما درباره چگونگی مذاکره و نقطه آغاز آن بحث داریم و در حال جمع‌بندی هستیم اما اگر بخواهیم روند منطقی مذاکره را ببینیم شاید یک راه ساده‌تر وجود دارد و آن اینکه توافق کنیم دقیقاً به همان نقطه‌ای که ترامپ از برجام خارج شد، برگردیم».
او با تاکید بر اینکه «به هر حال ما نسبت به طرف مقابل بی‌اعتماد هستیم»، خواستار «اقدامی به عنوان نشان دادن حسن‌نیت» شده و از طرفین برجام خواسته است «مثلاً ۱۰ میلیارد دلار از پول‌های ایران در بانک‌های خارجی را آزاد» کنند، زیرا «تنها در این صورت است که معلوم می‌شود بایدن نیت واقعی دارد».
حسین امیرعبداللهیان نسبت به دستاورد عملی برجام برای ایران نیز بدبین است و می‌گوید «یک سند قطور صد و چند صفحه‌ای به نام برجام داریم که
این سند با همه فراز و نشیب تاکنون نفعی از منظر لغو تحریم‌ها برای ما نداشته است». وی با یان حال تاکید می کند که «تصمیم ما» بازگشت به میز مذاکره است «اما در حال بررسی این موارد هستیم که در میز مذاکره چگونه قرار است مذاکره کنیم و آیا می‌خواهیم به همان نقطه‌ای برگردیم که از آن خارج شدیم یا روش دیگری را اتخاذ کنیم.»
سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران امروز در کنفرانس مطبوعاتی خود بی آنکه تاریخ دقیقی ارائه کند گفت «مذاکرات وین دو،سه هفته آینده آغاز می‌شود». سعید خطیب زاده نیز تاکید کرد که « به اندازه کافی حرف شنیده‌ایم و منتظر اقدام و عملی هستیم که مدت‌هاست به عقب افتاده است».
سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران در بارۀ بیانیه اخیر سران آمریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس در ابراز نگرانی از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، قرار گرفتن در«وضعیت فعلی [را] به دلیل بی عملی و فرار آنها از انجام تعهدات‌شان به همراه نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و برجام» دانست و موضع سنتی ایران را در این زمینه تکرار کرد و گفت «سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس تاکنون به هیچ کدام از تعهدات‌شان بعد از خروج آمریکا از برجام عمل نکرده‌اند». او یکبار دیگر تاکید کرد که «هیچ وقت ایران به دنبال سلاح‌های کشتار جمعی نبوده است و هیچ گاه در دکترین امنیتی و دفاعی ایران این موضوع قرار نداشته است و ایران همواره بر خلع سلاح سراسری در جهان تأکید داشته است».
ار.اف.ای: