سالمندان ساکن خراسان جنوبی، ایلام و سیستان و بلوچستان وضعیت سخت‌تری نسبت به دیگر استان‌ها دارند
همزمان با رشد جمعیت سالمندان در ایران، تمامی شاخص‌ها نشان از آن دارد که این گروه برخلاف کشورهای توسعه یافته، دوران سختی را در ایران سپری می‌کنند. شاخص‌هایی که نشان می‌دهد سالمندان ایرانی در ردهبندیهای جهانی، هم از بُعد وضعیت سلامت و هم امنیت درآمد و توانمندی‌ها، جزو ضعیف‌ترین کشورها قرار دارند.
برآوردهای مربوط به شاخص دیده‌بان سالمندی نشان می‌دهد ایران در میان ۹۷ کشور در رتبه ۶۴ام در شاخص سالمندی قرار دارد. در این شاخص، بُعد امنیت درآمدی، وضعیت سلامت، ظرفیت و توانمندی و بُعد مناسب‌سازی محیط مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص‌هایی که تقریبا همگی از نامناسب بودن وضعیت ایران برای سالمندان خبر می‌دهد.
آن‌طور که خبرگزاری ایسنا نوشته، ایران در بُعد امنیت درآمدی سالمندان رتبه ۶۵، در وضعیت سلامت رتبه ۴۳، ظرفیت و توانمندی رتبه ۸۸ و در بُعد مناسب‌سازی محیط رتبه ۴۹ را دارد.
در حالی یکی از ابعاد مهم شاخص دیده‌بانی سالمندی یعنی درآمد، نشان از وضعیت نامناسب امنیت درآمدی سالمندان در کشور دارد که همزمان بحران ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی از یک سو و مشکلات سازمان بهزیستی برای حمایت مالی سالمندان تحت پوشش، به چالشی دنباله‌دار تبدیل شده است.
میانگین نسبت پشتیبانی مطلوب نظام بازنشستگی ایران بین شش تا هفت است (نسبت تعداد شاغلان به مستمری بگیران) در حالی‌که برای جلوگیری از ورشکستگی، این نسبت باید حدود سه باشد. در واقع باید به ازای هر سه نفر بیمه‌پرداز یک بازنشسته یا مستمری‌بگیر وجود داشته باشد تا صندوق برای پرداخت‌هایش نیازمند منابع خارجی نباشد. در ایران حدود ۱۸ صندوق بازنشستگی وجود دارد که تنها دو صندوق دارای نرخ پشتیبانی مناسبی هستند و اغلب صندوق‌ها از جمله صندوق بازنشستگی کشور، نرخی پایین‌تر از سطح ورشکستگی قرار دارند. بحران صندوق‌های بازنشستگی در سال‌های آینده می‌تواند امنیت مالی سالمندان تحت پوشش این صندوق‌ها را بیشتر در معرض آسیب قرار دهد.
طبق آنچه که بیش از یک سال قبل رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان به خبرگزاری ایسنا گفته بود، حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار سالمند در ایران وجود دارند که هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنند و از کمیته امداد مستمری می‌گیرند. گروهی که باتوجه به پرداخت‌های حداقلی کمیته امداد، جزو آسیب‌پذیرترین قشر سالمندان از جهت مالی قرار دارند.
پیش از این نیز سازمان بهزیستی ایران اعلام کرده بود حدود ۳۰ درصد سالمندان تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد قرار دارند. بسیاری از بازنشستگان و سالمندانی که از مستمری‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی بوده یا از بهزیستی و کمیته امداد کمک مالی دریافت می‌کنند، همزمان برای تامین نیازهای خود دوباره جذب بازار کار می‌شوند. این موضوعی است که سال گذشته مرکز فناوری اطلاعات و آمار سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده بود. علی دهقان‌نیا، رئیس کانون بازنشستگان استان تهران در این خصوص به روزنامه همشهری گفته بود که بیش از یک‌سوم بازنشستگان تامین اجتماعی حداقل‌بگیر هستند. یعنی آنچه که تحت عنوان مستمری دریافت می‌کنند باتوجه به تورم حاکم بر کشور فقط برای ۱۰ روز از ماه آنها کفاف می‌دهد و برای ۲۰ روز دیگر کسری دارند، بنابراین مجبورند که به شغل دیگری روی بیاورند.
بررسی‌های شاخص دیده‌بان سالمندی ایران نشان می‌دهد سالمندان استان‌های تهران، سمنان و فارس از جهت شاخص‌های سالمندی در وضعیت بهتری نسبت به دیگر استان‌ها برخوردار هستند. در عین حال بدترین وضعیت برای سالمندان ساکن در استان‌های خراسان جنوبی، ایلام و سیستان و بلوچستان است. استان‌هایی که به طور تقریبی در شاخص‌های اقتصادی همچون تورم استانی، بیکاری و سرمایه‌گذاری نیز همواره شرایط نامساعدتری نسبت به دیگر مناطق کشور داشته‌اند.
شاخص دیده‌بان سالمندی هم‌بستگی نزدیکی با شاخص توسعه انسانی نیز دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که استان‌های با سطح توسعه انسانی بالا، شاخص دیده‌بان سالمندی بالاتری دارند.
وضعیت شاخص سالمندی در ایران آنجا بیش از پیش حائز اهمیت می‌شود که طبق برآوردهای صورت گرفته، جمعیت سالمند ایران روز به روز در حال افزایش است. پیش از این رئیس سازمان بهزیستی کشور اعلام کرده بود ۳۰ درصد از جمعیت ایران تا سال ۱۴۲۵ را سالمندان تشکیل خواهند داد. در حال حاضر سالمندان ۶۰ ساله و بالاتر، کم‌تر از ۱۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. زنان حدود ۵۱ درصد از جمعیت سالمندان کشور را تشکیل می‌دهند که به همین دلیل برخی کارشناسان سالمندی ایران در یک دهه اخیر را زنانه اعلام می‌کنند.