دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر جمهوری اسلامی خواستار وضع قوانین جدی در رابطه با حجاب اجباری و “تشکل‌سازی” در همه مراکز، ادارات و سازمان‌ها برای تحمیل آن به زنان شده و گفته است حجاب در جامعه “فوریت” پیدا کرده است.
محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر “ستاد امر به معروف و نهی از منکر” روز سه‌شنبه ۱۱ مرداد در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا با اشاره به عملکرد ستاد امر به معروف و نهی از منکر در سال گذشته گفت: «اگر امر به معروف و نهی از منکر بخواهد جایگاه خود را پیدا کند باید در همه سازمان‌ها، در همه نهادها در فرهنگ خانواده و در تعاملات مردمی ظهور و بروز پیدا کند».
او افزود: «در حال حاضر عفاف و حجاب در جامعه ما فوریت پیدا کرده است.» هاشمی گلپایگانی همچنین بر ضرورت “تشکل‌سازی” برای پیشبرد حجاب اجباری تاکید کرد.
معترضان به حجاب اجباری و رفتار خشونت‌آمیز ماموران امنیتی با زنانی که حکومت آنها را “بدحجاب” می‌نامد می‌گویند، حجاب علاوه بر بی‌حقوقی زن در حکومت اسلامی، اهرمی برای مهار جامعه نیز هست. به باور آنها، ایران تحت سلطه جمهوری اسلامی به فسادی نهادینه شده دچار است. فقر، بیکاری در آن بیداد می‌کند و نابودی محیط زیست زندگی مردم را به شدت به خطر انداخته است. راه انداختن گشت ارشاد برای حجاب اجباری یکی از راه‌کارهای همیشگی حکومت در مقابله با اعتراض به ناهنجاری‌هاست.
هاشمی گلپایگانی گفته است که عدالت اجتماعی “از مهمترین معروفاتی” است که باید اجرا شود، اما “همانطور که عدالت اجتماعی را در مسائل اقتصادی خلاصه نمی‌کنیم امر به معروف و نهی از منکر را خلاصه در عفاف و حجاب نمی‌کنیم”.
او خواستار این شده که “نهی از منکر و امر به معروف” در تمامی عرصه‌های زندگی خصوصی و اجتماعی شهروندان “ورود” کند. کاری که جمهوری اسلامی در این چند دهه با تمام قوا برای آن سازماندهی و ماشین سرکوب درست کرده، اما موفق نبوده است.
به گفته او، امر به معروف و نهی از منکر باید علاوه بر سازمان‌ها و نهادها، “در فرهنگ خانواده و در تعاملات مردمی” نیز “ظهور و بروز پیدا کند” و حکومت در این زمینه “بسیار عقب” است.
مقایسه جمهوری اسلامی با کشورهای پیشرفته
دبیر ستاد ستاد امر به معروف و نهی از منکر با مقایسه میان ایران و کشورهای پیشرفته گفته است: «کشورهای پیشرفته و کشورهای غربی در مسئولیت اجتماعی بسیار جلوتر هستند. اگر قانونی نخواهد رعایت نشود مردم بی‌تفاوت نمی‌مانند. در کشور ما به دلیل مسائل مختلف و بعضا تشتت ها و وعده‌ها و بی‌عملی‌ها این احساس مسئولیت اجتماعی سیر نزولی پیدا کرده و ما باید اعتماد عمومی را در پشتوانه شعارهایی که می‌دهیم جلب کنیم».
به باور او “جایی که عفاف و حجاب نباشد محیط رشد اقتصادی پیدا نمی‌کند و «اگر در کشورهای دیگر برای محیط‌های آموزشی و کار قوانین سختگیرانه دارند برای این است که می‌خواهند رشد اقتصادی اتفاق بیفتد».
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر تاکید زیادی نیز روی “قانون،پذیری” جامعه غربی دارد و می‌گوید: «امروز بدحجاب و با حجاب باید از مسئولان و به ویژه مجلس بخواهند که تکلیف را روشن کنید نمی‌شود مردم به جان هم بیفتند … بحث حجاب خلاهای قانونی جدی دارد و عدم ضمانت اجرایی برای اجرای قانون داریم. قانونی که نشود اجرا شود قانون نیست و این کار مجلس شورای اسلامی است».
به باور بسیاری از منتقدان، او ابایی ندارند که “قوانین حکومتی به شدت ضد زن و با مجازات‌های قرون وسطایی” را با قوانین کشورهای پیشرفته در دمکراسی‌های غربی مقایسه کند. گو این که در جمهوری اسلامی همان حداقل قوانین تنظیم‌کننده مناسبات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ناظر بر حقوق مدنی نیز به راحتی زیرپا گذاشته می‌شود.
دانشگاههای “گران” دنیا و دانشگاههای ایران
برخی مسئولان جمهوری اسلامی برای توجیه سیاست‌های حاکم بر ایران دست به مقایسه‌هایی می‌زنند که برای پی بردن آنها با واقعیت می‌توان با اندک جستجو به واقعیت‌های کنونی در کشورهای اروپایی و آمریکایی دست یافت.
هاشمی گلپایگانی مقایسه‌ای هم میان دانشگاههای “گران” دنیا با ایران کرده و گفته است: «در برخی از دانشگاههای دنیا که گران هم است اختلاط بین دختر و پسر را جدا کرده‌اند. این جداسازی باعث شده یک و نیم نمره به میانگین معدل کل اضافه شده است آنها به دنبال علم هستند. چرا ما می‌خواهیم ۸۰ سال پیش اروپا را تجربه کنیم».
بر خلاف گفته‌های دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، دانشگاههای معتبر آمریکا، اروپا و دیگر کشورهای پیشرفته، به‌جز تعداد انگشت‌شماری از آنها، همه مختلط هستند. دانشجویان با پوشش دلخواه به دانشگاه می‌روند و مناسبات میان آنها نیز فقط به دانشجویان مربوط است.
مرتضی میریان، رئیس اداره عملیات زمینی سپاه پاسداران پیشتر در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که “حدود چهار هزار” نفر از فرزندان مقام‌های جمهوری اسلامی در خارج از کشور تحصیل یا زندگی می‌کنند.
او ضمن انتقاد به شیوه زندگی فرزندان مسئولان در خارج از کشور که به گفته او، در مغایرت با ارزش‌های جمهوری اسلامی است تاکید کرد که این افراد باید “شناسایی” شوند و هیچ پستی نباید به آنان در جمهوری اسلامی داده شود.
“تشکل‌سازی” برای حجاب اجباری
هاشمی گلپایگانی هشدار داده است که “حجاب یک مسئله کاملا اجتماعی و اعتقادی است” و “در سال آینده یکی از عرصه‌هایی که سوءاستفاده می‌شود همین موضوع عفاف و حجاب است. و باید مجلس قبل از انتخابات فکری برای آن کند”.
او ابتکاری به نام “تشکل‌سازی” را برای “موضوع عفاف و حجاب” پیش کشیده و گفته است: «الان بیشترین درخواست مردم تشکل‌سازی بحث عفاف و حجاب است.»
به گفته او: «همه ادارات و سازمان‌ها باید شورای امر به معروف داشته باشند و دو عضو این شورا باید از تشکل‌های مردمی باشد تا ارتباطات مردمی با نهادهای دولتی برقرار شود. بسیاری از دستگاه‌ها و نهادها شورا دارند اما اصرار ما این است که این شورا نمایشی نباشد برخی از دستگاه‌ها هم از راه‌اندازی این دستگاه استنکاف دارند.»
به عبارت دیگر، حضور گشت ارشاد در خیابان‌ها و ماموران آنها در لباس شهروند “عادی” و سخت‌گیری‌های کنونی در ادارات، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز عمومی کافی نیست. از نظر گلپایگانی، باید این اقدامات از حالت “آتش به اختیار” بودن درآید و سازمان‌یافته‌تر شود.
وزارتخانه‌هایی که “استنکاف” دارند و آنهایی که “خوب ورود” کرده‌اند
هاشمی گلپایگانی در سخنان خود به وزارتخانه‌هایی اشاره کرد که نمی‌خواهند امر به معروف در دستگاه آنها رواج پیدا کند، منجمله وزارت گردشگری.
او وزارت گردشگری را متهم کرد که تورهایی را به مناطق گردشگری می‌برد که این مناطق را “به ابتذال” می‌کشند و “پاسخگو هم نیستند”.
یکی دیگر از مراکزی که او به آن اشاره کرده دانشگاه آزاد است که به گفته او، آنجا نیز “از دستگاه‌هایی است که استنکاف دارد”. این دانشگاه نیز به باور هاشمی گلپایگانی، “فرهنگ اشتباه را رواج داد و ابتذال را نهادینه کرد”. پشت سر آنها از وزارت ورزش و جوانان و وزارت صمت نام برده شده که “در اولویت‌های بعدی استنکاف هستند”.
به گفته او، وزرات راه و شهرسازی، وزرات اقتصاد و بانک مرکزی و بانک‌های تابعه نیز از “دستگاه‌هایی هستند که بسیار عالی ورود کرده‌اند».
هاشمی گلپایگانی گفت: «گشت ارشاد مسئولان از وزرات ارشاد آغاز شود. فیلم دینامیت و گشت ارشاد سمبل تخریب عاملان به معروف است. بزرگترین لطمه را این دو فیلم به آمران به معروف وارد کرده‌اند».
آیا تلاش‌های جمهوری اسلامی این بار کارساز می‌شود؟
پروژه حکومت ایران امسال برخلاف تابستان‌های گذشته که با گرم شدن هوا گشت ارشاد هم برای زورگویی به زنان فعال‌تر از فصل‌های دیگر سال می‌شد، این بار پروژه‌ای سیاسی و موازی با بازداشت بسیار فعالان حقوق بشر، اهالی سینما و چهره‌های سیاسی تاثیرگذار است.
اما این بار هم هدف هرچه باشد، با سد بزرگ جامعه برخورد کرده است. در بسیار نقاط شهرهای بزرگ مانند تهران زنان با همان “روسری”هایی از خانه خارج می‌شوند که تا همین چند هفته پیش معمول بود. سختگیری در ادارات دولتی البته شدیدتر از همیشه شده است. شرکت‌های خصوصی نیز تحت فشارند که به همکاران زن خود تذکر دهند و آنها را محدودتر کنند.
با این حال در بسیاری موارد، تیر حکومت در مواجهه با شجاعت مدنی مردم به سنگ می‌خورد. شبکه‌های اجتماعی این روزها پر است از صحنه‌های مقابله مردم با گشت ارشاد و ماموران امر به معروف. این مقاومت در اماکن عمومی انعکاس وسیعی دارد. تا آنجا که خبرگزاری رسمی حوزه مجبور شده از نافرمانی مدنی مسافران زن قطار تهران یزد و حمایت رئیس و ماموران از آنها شکایت کند.
زنی که در گزارش این خبرگزاری فرزند شهید معرفی شده شامگاه ۸ مرداد در سالن اتوبوسی قطار ۶۲۰ در راه یزد بوده که به خودش اجازه داده به زنان “بی‌حجاب” تذکر دهد. زنانی که به گفته او، در سالن در حال رفت و آمد بودند و عده‌شان هم زیاد بوده است.
او گفته است: «بعد از دو ساعت با توجه به افزایش پوشش‌های بی حجاب بانوان به بیرون از سالن قطار رفتم و از مأمور قطار به عنوان متولی قانون خواستم که به آنان تذکر دهد تا حجاب خود را رعایت کنند ولی با توجه به بی توجهی مأمور و سرمهماندار به سراغ رئیس قطار رفتم. رئیس قطار در واکنش به درخواست من گفت: “شما چه کاره هستید؟ تفکرات شما مشکل دارد و ما مشکلی با بی حجابی این افراد نداریم؛ اگر می‌خواهید به سالن دیگری بروید”.»
این زن مدعی شده که زنان بی‌حجاب به او حمله کرده‌اند، اما “هیچ یک از مسافران مرد و زن که شاهد این ماجرا بودند به کمک” او و همراهانش نیامدند.
دویچه وله: