دولت ابراهیم رئیسی با گشایش یک سایت اینترنتی، فهرستی از اموال دولتی را که باید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد منتشر کرد. در این مرحله فقط اموال وزارت آموزش و پرورش و وزارت جهاد کشاورزی در سایت مشاهده می‌شود که خود شامل مقدار بسیار زیادی زمین، ساختمان و پروژه‌های ناتمام است.
روز یکشنبه ۲۳ بهمن، سایت (سامانه) مولدسازی دارایی‌های دولت گشایش یافت (pga.ipo.ir). در چارچوب این طرح، دولت قصد دارد بخشی از أموال خود را به بخش خصوصی بفروشد یا برای بهره‌برداری واگذار کند.
بر أساس تعریف دولت، گذشته از فروش اموال، «مولدسازی» به معنای هر نوع مشارکت با بخش غیردولتی است که می‌تواند در قالب اجاره، رهن یا واگذاری برای بهره‌برداری اقتصادی صورت گیرد.
جلسه هیئت عالی مولدسازی دارایی‌های دولت
آنچه برای دولت ابراهیم رئیسی اهمیت دارد «ایجاد ارزش افزودۀ اقتصادی» است.
در سایت جدید آمده است که از جمله فضاهای اداری فاقد توجیه اقتصادی، دارایی‌های راکد یا بلااستفاده، اراضی بایر و البته املاکی که عملکرد تجاری یا مسکونی دارند و قابل بهره برداری هستند، مشمول طرح مولدسازی می‌شوند.
منظور اینست که دولت، اموالی را که خود قادر نیست به درستی از آنها بهره‌برداری کند به بخش «غیردولتی» بدهد و سپس به شکلی در سود اقتصادی آن شریک شود.
«چسبندگی» مدیران به اموال دولتی
به گفتۀ احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی، ارزش کل اموال عرضه‌شده طبق برآوردهای پنج سال قبل، معادل «۷ هزار هزار میلیارد تومان» است. اگر ارزش دلار آمریکا حدود چهل‌هزار تومان فرض شود، رقم ذکر شده تقریباً معادل ۱۷٠ میلیارد دلار خواهد بود!
خاندوزی مثال زد که در حال حاضر زمین‌ها، انبارها و یا مکان‌های تفریحی در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دارند که «اگر در اختیار تولیدکنندگان و یا انبوه‌سازان قرار گیرد، می‌توانند مولد شده و به تولید ثروت در کشور کمک کنند».
او تأکید کرد که بعد از روند واگذاری، دولت مراقبت خواهد کرد تا «کسانی که این اموال را در اختیار می‌گیرند، دوباره از این طریق به سفته‌بازی و دلالی روی نیاورند».
همچنین از گفته‌های وی چنین برمیاید که برخی مسئولان دولتی با اجرای طرح مخالفت می‌کنند. او گفت که طرح مولدسازی باید در مورد اموال بانک‌ها و شرکت‌های دولتی نیز به اجرا دربیاید اما «برخی از مدیران، چسبندگی به اموال زیرمجموعۀ دستگاه‌های خود دارند و هیأت مولدسازی می‌خواهد بر این چسبندگی غلبه کند»… او توضیح بیشتری در بارۀ معنای «چسبندگی» نداد.
کدام اموال؟
در سایت مولدسازی دارایی‌های دولت، فعلاً فقط فهرست اموال دو وزارتخانه دیده می‌شود. وزارت آموزش و پرورش به سهم خود صدها مدرسه، مؤسسۀ آموزشی و زمین‌های استفاده‌نشده را در سراسر کشور عرضه کرده است. به عنوان مثال تنها در شهر تهران، بیش از بیست ملک معرفی شده که تقریباً تمام آنها ساختمان‌های آموزشی‌اند. تنها مدرسۀ دخترانۀ «شهید رجایی»، واقع در میدان ونک، دارای ۱۲۷۱ مترمربع عرصه (زمین) و ۱۱۳٨ مترمربع اعیان (ساختمان) است. مجموع زمین‌های متعلق به آموزش و پرورش در شهر تهران به بیش از ۱۵هزار متر مربع می‌رسد.
اما به درستی معلوم نیست که این مؤسسات آموزشی طبق کدام ضوابط به بخش خصوصی سپرده خواهد شد؟ و آیا تمامی املاک فروشی‌اند؟
وزارت جهاد کشاورزی نیز اموال سازمان چای، شیلات یا سازمان دامپزشکی را جداگانه فهرست کرده است. به عنوان مثال در فهرست دارایی‌های سازمان شیلات ۱۴ پروژۀ نیمه‌کاره برای واگذاری دیده می‌شود: از جمله احداث بندرهای صیادی یا احداث اسکله در استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر و مازندران.
برای هر یک از پروژه‌ها، نام پیمانکار و «مانده مطالبات پیمانکار» نیز ذکر شده است. مشکل اینجاست که واحد پولی این مطالبات در جدول مشخص نشده است. مثلاً در پروژۀ «احداث بندر صیادی آبادان» آمده است که «پیشرفت فیزیکی» طرح در حدود ۳۶درصد است (یعنی تقریباً یک‌سوم کار انجام شده) و ماندۀ مطالبات پیمانکار نیز «۶۳۶۴٠» است. اما معلوم نیست که این عدد به ریال است یا تومان؟ یا هزار تومان؟ یا میلیون تومان یا…؟
به گفتۀ حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی، اطلاعات بعدی در مورد سایر اموال دولتی که مشمول طرح مولدسازی خواهند شد، به تدریج در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
اما با توجه به حجم عظیم دارایی‌ها که فارغ از افزایش قیمت‌ها طی پنج سال اخیر، «هفت هزار هزار میلیارد تومان» ارزیابی شده، معلوم نیست چه کسانی به غیر از افراد و نهادهای وابسته به حکومت، برای استفاده از طرح مولدسازی وارد این میدان پرخطر خواهند شد.
رادیو فرانسه