دهها نفر از بازداشتیهای اعتراضات سراسری در زندانهای ایران بلاتکلیف هستند. آنها چند بار بازجویی شده و اتهامات مطرح شده را نپذیرفتهاند. درباره این افراد چه میدانیم؟
بر اساس اطلاعات رسیده به «ایرانوایر» و گفتوگوی ما با سه نفر از نزدیکان بازداشتیهای اعتراضات، مشخص شده است که دهها نفر از افراد بازداشت شده بدون ادله کافی و فقط به این بهانه که شاکی خصوصی دارند، هنوز در بلاتکلیفی و در زندان به سر میبرند.
بررسی این اطلاعات و گفتههای اشخاص مطلع نشان میدهند که بسیاری از شهروندان بازداشت شده در جریان اعتراضات با اتهاماتی چون «حمله به مامور دولت با سلاح سرد» یا «تخریب اموال» روبهرو شدهاند. این در حالی است که خود آنها هرگز این اتهامات را نپذیرفتهاند.
«مسعود اسلامینسب»، جوان متولد سال ۱۳۷۵ یکی از این افراد است که از ۲۳ مهر ۱۴۰۱ با اتهام حمله به مامور دولت با سلاح سرد در بازداشت به سر میبرد.
به دستور قاضی پروندهاش، «ابوالقاسم صلواتی» و به این بهانه که شاکی خصوصی دارد ولی ادله کافی برای محکومیت نبوده، این جوان مجددا به زندان اوین منتقل شده است تا بازجویی پس دهد.
یک فعال مدنی که از داخل کشور با «ایرانوایر» گفتوگو کرده است نیز بر این موضوع تاکید میکند و میگوید: «پروندههای بسیاری از بچههایی که داخل زندان هستند، هنوز در دست بررسی قرار دارند و هیچ مستنداتی از آنها وجود ندارد که بتوانند محکومشان کنند. یک سری از آنها در زندان تهران بزرگ بودند که از جمله محمد هواشمزاده، امیرعلی حقشناس و بهمن مسکین نواز به زندان اوین انتقال داده شدهاند. جواد روحی، محمدرضا شعبانی و عرشیا تکدستان نیز با اتهامات واهی و اغلب با شاکی خصوصی، بدون این که ادله و مستندات کافی برای محکوم کردن و صدور رای باشد، هنوز در زندان نگه داشته شدهاند.»
«ایرانوایر» نتوانسته است به اطلاعاتی از زمان بازداشت و اتهامات مطروحه علیه امیرعلی حقشناس و بهمن مسکین نواز دست یابد اما محمدرضا شعبانی ۲۱ ساله است و دوم مهرماه به همراه همسرش «آیدا عُمیرات» توسط نیروهای اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نوشهر بازداشت و پس از ضرب و شتم شدید از ناحیه کُلیه و پا که قبل از بازداشت تحت عمل جراحی قرار گرفته بود، به زندان تیرکلا در شهر ساری منتقل شده است. شعبانی بعد از گذشت بیش از پنج ماه، هنوز در بلاتکلیفی و در زندان است.
همزمان، جواد روحی و عرشیا تکدستان، از بازداشت شدههای اعتراضات در نوشهر که به «محاربه» و «افساد فیالارض» متهم شده و پیشتر هر یک به سه و دو بار اعدام محکوم شده بودند، هنوز در بلاتکلیفی در زندان هستند. حکم اعدام عرشیا تکدستان نیز از سوی قوه قضاییه به دلیل نبودن ادله کافی نقض شد ولی خبری از حکم نهایی جواد روحی در دسترس نیست. وکیل تسخیری او قبل از این گفته بود هر سه بار حکم اعدام موکلش فاقد ادله اثباتی بودهاند.
بلاتکلیفی به دلیل نبودن مدارک اثبات جرم
پرونده «هادی میرزایی»، ۳۶ ساله، موسیقیدان و فعال مدنی که بیش از چهار ماه پیش بازداشت شده، بعد از چند بار رفت و برگشت به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب، هنوز باز است. اتهامات میرزایی، «تبلیغ علیه نظام»، «اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم» و «تشویق به فساد از طریق فیلمبرداری در اغتشاشات» مطرح شده است.
فرد مطلعی که درباره میرزایی میگوید چون ادله کافی برای محکومیت او وجود ندارد، این هنرمند و فعال مدنی را به تازگی دوباره از زندان تهران بزرگ به زندان اوین منتقل کردهاند تا تحت بازجویی قرار بگیرد.
بنا به گفته او، هادی میرزایی که گیاهخوار است و به دلیل کیفیت و تنوع پایین غذای زندان، به شدت وزن کم کرده است، تحت فشار قرار دارد تا علیه خود اعتراف کند و اتهامات وارد شده به خود را بپذیرد.
محمد هواشمزاده نیز یکی از افرادی است که با اتهام سنگین «جاسوسی» و بدون ادله کافی هنوز در بلاتکلیفی نگه داشته میشود و به تازگی برای دوباره بازجویی پس دادن، به زندان اوین منتقل شده است.
پیشتر نیز درباره محمد هواشمزاده، باریستای عاشق «شاهین نجفی» و شرح شکنجههایی که بر او رفته بود، نوشته است.
او نیز بیش از شش ماه است که در بلاتکلیفی و البته به اتهام «جاسوسی برای دولتهای متخاصم» در زندان به سر میبرد.
هواشمزاده در شهر آنتالیای ترکیه کافهداری میکرده است و در سفری به ایران، در مقابل منزل خواهرش در محله «پیروزی» تهران بازداشت میشود. ماموران همین که او ساکن ترکیه است را بهانهای کردهاند برای طرح اتهام جاسوسی!
پیشتر یک منبع مطلع در مورد محمد هواشمزاده، شهروند اهل بندرعباس که از نوزدهم مهر ۱۴۰۱ در بازداشت موقت است، به «ایرانوایر» گفته بود: «خودم از محمد شنیدم که صلواتی موقع خواندن گزارش بازجو مبنی بر این که اتهام جاسوسی برای محمد وارد نیست، گفته است من این چرت و پرتها را قبول ندارم، دوباره برود برای بازجویی!»
همچنین اطلاعات رسیده نشان میدهند که «پرهام پروری» هنوز در خطر اعدام قرار دارد.
یک منبع میگوید: «پرهام در زندان اوین است و از لحاظ روحی وضعیت خوبی ندارد. این بلاتکلیفی و خطر اعدام، شرایط را برای او بسیار دشوار کرده است.»
پروری قهرمان شنای اهل سقز است که اوایل مهر ۱۴۰۱ در تهران دستگیر و پس از شش ماه بازداشت در زندان تهران بزرگ (فشافویه)، به زندان اوین منتقل شد.
پیشتر نزدیکان این جوان ورزشکار ضمن تایید خبر این انتقال، اعلام کرده بودند که خانوادهاش در آخرین ملاقات خود با پرهام که در اوین انجام شده بود، از کاهش وزن و بار نامساعد روحی و روانی او خبر داده بودند.
دادگاه پرهام قرار بوده در روز ۲۱ فروردین انجام شود که به بعد از ماه رمضان موکول شده است.