رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران می‌گوید اروپا «به روشنی» به تعهدات خود نسبت به برجام عمل نکرده و اگر نتواند «نیازهای ایران» را تامین کند، دیگر «بود و نبود» برجام تفاوتی نخواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، کمال خرازی شامگاه سه‌شنبه، ۲۰ شهریورماه، این اظهارات را در پرسش و پاسخ با دانشجویان دانشگاه مطالعات بین‌المللی پکن بیان کرد.
به گفته آقای خرازی، ایران در مورد برجام «منتظر اقدامات عملی بیشتری از سوی اروپا» است و با آن که کشورهای اروپایی «اقداماتی» انجام داده‌اند، اما «انتظارات ما را برآورده نکرده و باید دید چه قدر به تعهدات‌شان وفادار خواهند بود».
وی افزود، اروپا با وجود خروج آمریکا از برجام به تعهدات خود در این زمینه پایبند است و در راستای حمایت از این توافق‌نامه، «گام‌هایی مانند اجرای قانون انسداد برداشته است، هرچند آن طور که باید به روشنی به تعهدات خود عمل نکرده است.»
امکان برقراری روابط مستقیم بانک مرکزی ایران با بانک‌های مرکزی اروپا و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط همکار با ایران از جمله حمایت‌های اروپا از ایران در زمینه برجام به روایت کمال خرازی است.
وی در عین حال با انتقاد از عملیاتی نشدن «بسته حمایتی» اروپا، ابراز امیدواری کرد که در ماه‌های آینده این بسته به تمامی اجرایی شود و بتواند تضمینی برای شرکت‌های اروپایی علاقه‌مند به فعالیت در ایران باشد.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در عین حال هشدار داد که اگر اروپا نتواند «نیازهای ایران» را تامین کند، جمهوری اسلامی هم «آن وقت تصمیم خود را خواهد گرفت؛ در آن صورت وجود یا عدم وجود برجام تفاوتی نخواهد داشت.»
وی افزود: «ایران حق دارد در آن شرایط بخشی یا تمام تعهدات خود را در برابر برجام متوقف کند، ولی ما هنوز این کار را نکرده‌ایم و منتظر تعهدات طرف مقابل هستیم.»
مقام‌های جمهوری اسلامی بارها ضمن ابراز خرسندی از پایبندی اروپا به توافق‌نامه برجام برخلاف آمریکا، اعلام کرده‌اند که ایران باید در عمل، نتیجه این پایبندی کشورهای اروپایی را ببیند.
آن طور که معاون وزیر خارجه ایران خبر داده، تهران به کشورهای اروپایی تا ۱۴ آبان مهلت داده است تا راه حل عملی برای خرید نفت و تجارت با ایران ارائه کنند.
این تاریخ مقارن با اجرای مرحله دوم تحریم‌های آمریکاست که قرار است صنعت نفت ایران را هدف گیرد.
عباس عراقچی در مصاحبه با شبکه چهار تلویزیون ایران گفته است که سیستم‌های مالی و کانال‌های بانکی کشورهای اروپایی برای همکاری با ایران باید تا قبل از ۱۴ آبان ایجاد شده باشد و پیش از این تاریخ باید مسیرهای فروش نفت به اروپا هم مشخص شود.
عراقچی نیز با انتقاد از ارائه نشدن راهکارهای «عملیاتی و عینی» برای مقابله با تحریم‌های آمریکا از سوی اروپا، تهدید کرده که اروپایی‌ها «می‌دانند اگر این را تامین نکنند و اگر راهش را پیدا نکنند ما در برجام نخواهیم ماند.»
ایران در حالی منتظر اقدامات عملی اروپا برای نجات برجام است که رهبر جمهوری اسلامی روز هفتم شهریور ضمن تاکید بر «منتفی بودن هر گونه مذاکره با آمریکایی‌ها» اعلام کرد که دولت حسن روحانی نباید در زمینه برجام و اقتصاد به اروپایی‌ها امید داشته باشد.
با وجود مذاکرات ایران و اروپا برای ادامه برجام و تاکید مقامات اروپایی بر حفظ این توافق، چندین شرکت اروپایی از بازار ایران خارج شده‌اند.
شرکت نفتی توتال فرانسه، سه شرکت هواپیمایی بریتیش‌ایرویز، کی‌ال‌ام و ایرفرانس، شرکت‌های خودروسازی دایملر، رنو، مزدا، هیوندای و پی‌اس‌ای از جمله شرکت‌هایی هستند که تنها در دو ماه گذشته از بازار ایران خارج شده‌اند.