“آقای نوبخت و آقای واعظی و تاحدودی خانم فاطمه هاشمی و سایر کسانی که با حزب اعتدال و توسعه هستند، هیچ شانسی ندارند. تنها بخت و اقبالی که جریان اعتدال به رهبری آقای روحانی میتواند داشته باشد ائتلاف با اصلاح طلبان است که در دو انتخابات شاهد آن بودیم و این ائتلاف باعث شد که تعدادی از نیروهای این جریان در ساختار قدرت ارتقا پیداکنند. معتقدم بدون اصلاح طلبان اعتدال و توسعه هیچ شانسی ندارد، چون دلخوری مردم از آقای روحانی در وضعیت این حزب منعکس میشود.”
گفت و گوی فرارو با زیباکلام را میخوانید:
سال ۹۷ برای اصلاح طلبان سالی مهمی بود. در این سال انتقادات نسبت به عملکرد آنها در ساختار قدرت به شکل چشمگیری افزایش یافت. بسیاری معتقدند اصلاح طلبان عملکرد ناامید کننده داشته اند و دیگر در انتخاباتهای بعدی نمیتوانند مردم را به پای صندوقهای رای بکشانند. توضیح دهید که اصلاح طلبان در سال جدید چه وضعیتی خواهند داشت. آنها چه راهکارها و استراتژیهایی را برای خروج از بن بست باید در پیش بگیرند؟
سال ۹۷ سال تلخ و پر از ناکامی برای اصلاح طلبان بود. فکر میکنم در طول دو دهه گذشته که جریان اصلاحات به وجود آمده است سال ۹۷ بدترین سال برای این جریان بود. آقای خاتمی، رییس دولت اصلاحات در روزهای پایانی سال تاکید کردند که مردم دیگر به حرف اصلاح طلبان برای حضور در پای صندوقهای رای گوش نخواهند داد. به نظرم این درستترین جملهای بود که در آستانه سال ۹۸ از طرف آقای خاتمی مطرح شد.
به نظرم این رویکرد درست بود، یعنی ضمن دفاع از شرکت در انتخابات به طور منظم مطالبات ۲۴ میلیون رای دهنده را از دولت طلب کردیم. یعنی آقای روحانی را به حال خودش رها نکردیم مسئولیت عمل سیاسی خود در دعوت از مردم برای شرکت در انتخابات را پذیرفتیم و تلاش کردیم آقای روحانی را به راه راست بکشانیم و مطالبات را از او بخواهیم. من معتقدم اولین و مهمترین و اصلیترین کاری که جریان اصلاحات باید انجام دهد این است که قرص و محکم از شرکت در انتخابات دفاع کند، ولی در عین حال انتقادات جدی و اساسی به آقای روحانی واردکند.
سوال دشواری است. هیچ علامتی دیده نمیشود که نشان دهد رهبری اصلاحات به دو ایراد اساسی که مطرح کردم رسیده باشد و مسئله بعدی این است که اگر هم به این دو ایراد (تعین تکلیف با دولت روحانی و مشخص کردن آزادی خواهی و دموکراسی خواهی به عنوان استراتژیهای کلان جریان اصلاحات) رسیده باشد علامتی دیده نمیشود که نشان دهد اصلاح طلبان میخواهند اقدامی در این باره انجام دهند. به نظر میرسد در سال ۹۸ نیز در بر همان پاشنه خواهد چرخید و اتفاق مهمی در جریان اصلاح طلب رخ نخواهد داد.
در جریان اصولگرا اوضاع چطور پیش میرود؟ در این جریان همیشه چالش وحدت وجود دارد. در سال ۹۷ آنها به واسطه عملکرد دولت حسن روحانی و مشکلات پیش روی کشور ظاهرا به وحدت سیاسی نزدیکتر شدند. آیا سال ۹۸ در آستانه انتخابات مجلس ممکن است اصولگرایان بلاخره پس از سالها به وحدت برسند؟
برخلاف اصلاح طلبان، اصولگرایان با چالش عمدهای مواجه نیستند. من معتقدم ۱۷ میلیون رای آقای رئیسی در اردیبهشت سال ۹۶ اگر در نتیجه عملکرد آقای روحانی افزایش نیافته باشد مطمئنا از آن کاسته نشده است؛ بنابراین اصولگرایان پایگاه اجتماعی خود را کماکان حفظ کرده اند. بزرگترین تهدید و یا چالش این جریان اول از ناحیه آقای احمدی نژاد است که اگر به طور جدی حرکت کند و در ساختار حکومت ممانعتی در راهش ایجاد نشود، قطعا از سبد ۱۷ میلیونی اصولگرایان برداشت خواهد کرد.
آقای احمدی نژاد، برخی دیگر از اصولگرایان مثل آقای ضرغامی میخواهند خود را تبدیل به یک جریان سوم کنند. به این معنا که، چون هم به عدم محبوبیت اصولگراها در بین اقشار و لایهها تحصیل کرده جامعه واقف هستند و هم ریزش محبوبیت اصلاح طلبان را میبینند و شعار “اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تموم ماجرا” را میشنوند، میخواهند خود را نماینده مردم ناراضی که از هردو جناح ناامید و سرخورده شده اند، معرفی کنند.
در سال ۹۷ تحرکات سیاسی جریان اعتدال به میان داری حزب اعتدال و توسعه وارد فاز تازهای شد. حزبی که سران آن در دولت نفوذ بسیار بالایی دارند از جمله آقای واعظی و آقای نوبخت. عدهای معتقدند که روند حرکتی جریان اعتدال به گونهای است که میخواهد فاصله خود را با اصلاح طلبان حفظ کند و به طور مستقل در انتخابات آینده حضور پیدا کند. تحلیل شما از بازی سیاسی جریان اعتدال چیست؟
آقای نوبخت و آقای واعظی و تاحدودی خانم فاطمه هاشمی و سایر کسانی که با حزب اعتدال و توسعه هستند، هیچ شانسی ندارند. تنها بخت و اقبالی که جریان اعتدال به رهبری آقای روحانی میتواند داشته باشد ائتلاف با اصلاح طلبان است که در دو انتخابات شاهد آن بودیم و این ائتلاف باعث شد که تعدادی از نیروهای این جریان در ساختار قدرت ارتقا پیداکنند. معتقدم بدون اصلاح طلبان اعتدال و توسعه هیچ شانسی ندارد، چون دلخوری مردم از آقای روحانی در وضعیت این حزب منعکس میشود.
ممکن است در جریان انتخابات مجلس آینده مقداری از امکانات دولتی استفاده کنند و در یکی دو مورد موفقیتهای کوچکی داشته باشند، اما واقعا هیچ شانسی برای اینکه بتوانند حتی تعداد اندکی کرسی در مجلس یازدهم به دست بیاورند را ندارند. ضربهای که عملکرد آقای روحانی و همراهانش به جریان اعتدال وارد کرده به مراتب بیشتر از ضربهای است که به اصلاح طلبان زده است.
این احتمال وجود دارد. با توجه به اینکه خیلی بعید است اصلاح طلبان در انتخابات آینده وارد ائتلاف با اعتدال و توسعه شوند میتوان گفت تنها شانسی که این حزب دارد ائتلاف با جریان میانهرو اصولگرا به رهبری علی لاریجانی و محمد رضا باهنر است. احتمال ائتلاف اعتدالگرایان با اصولگرایان معتدل خیلی بیشتر از اصلاح طلبان است.