هرچند مسیر اصلی صادرات نفتی عربستان از طریق تنگه هرمز است اما این کشور از سال ۱۹۸۲ میلادی خط لوله‌ای نیز ترتیب داده که صادرات از عربستان را از طریق دریای سرخ ممکن می‌سازد.
این خط لوله شرق به غرب، در زمان جنگ ایران و عراق و در پی نگرانی در عربستان نسبت به وضعیت بحرانی پیش‌آمده در خلیج فارس ساخته شد.
تهدیدهای جمهوری اسلامی مبنی بر بستن تنگه هرمز همواره نگرانی زیادی در ریاض ایجاد کرده‌است، اما عربستان سعودی در صورت محقق شدن چنین تهدیدی، مسیری جایگزین از طریق دریای سرخ و تنگه باب‌المندب برای خود آماده کرده است.
اما حمله پهپادیِ روز سه‌شنبه گروه‌های نیابتی ایران به همین مسیر جایگزین، یعنی به خط لوله منتهی به دریای سرخ، ابعاد جدیدی را در نگرانی‌های منطقه‌ای حکومت عربستان ایجاد کرده است.
حملات موشکی یا پهپادی حوثی‌های یمن تاکنون به مناطق مرزی عربستان با یمن محدود می‌شد اما پهپادهای حوثی‌ها، در حمله روز سه‌شنبه مسافتی بیش از ۸۰۰ کیلومتر را از یمن به مرکز عربستان پیموده و عملیات خود را در آنجا انجام داده‌اند.
«هفت» فروند پهپاد حوثی‌ها در مناطق الدوادمی و عفیف در غرب ریاض مقداری خسارت به این خط لوله وارد کرده‌اند.
خط لوله شرق به غرب عربستان مسیری ۱۲۰۰ کیلومتری است که توان انتقال دست‌کم ۵ میلیون بشکه در روز را از میدان‌های نفتی اصلی عربستان در شرق این کشور به بندر ینبُع در غرب، در ساحل دریای سرخ، دارد.
مقام‌های جمهوری اسلامی از چندی پیش تهدید لفظی علیه صادرات نفتی دیگر کشورهای منطقه را آغاز کرده بودند و در این راستا، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، ۱۱ تیرماه پارسال تهدید کرد که اگر قرار باشد نفت ایران صادر نشود نفت دیگر کشورها نیز نباید از خلیج فارس صادر شود.
این لحن تهدیدآمیز تمجید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، را در پی داشت و آقای روحانی در اظهاراتی دیگر تهدید خود را تکرار کرد و گفت که «تنگه‌های زیادی داریم؛ تنگه هرمز فقط یکی از آنهاست».
این اظهارات روحانی پس از آن بیان می‌شد که همزمان با تنش‌ها بین ایران و آمریکا، شورشیان شیعه یمن دو نفتکش عربستان را در باب‌المندب هدف قرار دادند که باعث شد عربستان صادرات نفت از این تنگه را برای مدتی متوقف کند.
اما حمله پهپادی سه‌شنبه، مسیر نفتی عربستان را بسیار پیش از رسیدن به تنگه باب‌المندب و در محلی در مرکز خود عربستان هدف قرار داده که با ریاض فاصله چندانی ندارد.
حوثی‌های یمن مسئولیت این حمله با پهپاد را برعهده گرفته‌اند و حکومت سعودی روز پنج‌شنبه ایران را متهم کرد که دستور این حمله را صادر کرده است.
«پیامی» در مورد عاقبت دور زدن تنگه هرمز؟
تحولات سال‌های قبل در خلیج فارس و تنگه هرمز و تهدیدهای مکرر جمهوری اسلامی در مورد بسته این تنگه، باعث شد که امارات متحده عربی نیز به فکر ایجاد مسیری جایگزین بیفتد و به این خاطر در اردیبهشت‌ماه ۹۱ تکمیل خط لوله راهبردی «حبشان-فجیره» را اعلام کرد.
این خط لوله، نفت را از مناطق داخلی امارات به سمت غرب برده و با دور زدن تنگه هرمز آن را مستقیماً به دریای عمان می‌رساند.
هدف از این پروژه «دور زدن مسیر ترانزیت محموله‌های نفتی بدون عبور از تنگه هرمز» و ظرفیت اولیه آن انتقال روزانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه نفت خام اعلام شد.
اما امارات متحده عربی در روزهای اخیر شاهد به خطر افتادن این مسیر جایگزین بود و چهار کشتی تجاری در نزدیکی آب‌های بندر فجیره امارات هدف «عملیات خرابکارانه خطرناک» قرار گرفته‌اند.
ایران دست داشتن در این خرابکاری را رد کرده است اما تحقیقاتی در مورد عاملان آن هنوز در امارات توسط تیمی چندملیتی جریان دارد.
هم خرابکاری در روبه‌روی بندر فجیره و هم حمله پهپادی به خط لوله عربستان هر دو در دو مسیری روی داده‌اند که به عنوان مسیرهای جایگزین برای دور زدن تنگه هرمز ساخته شده‌اند.
کارشناسان نظامی به الجزیره می‌گویند پیامی که اکنون توسط عاملان این اقدامات ارسال شده این است که «دور زدن تنگه هرمز نه برای عربستان و نه برای امارات متحده دیگر امن نیست.»
تهدید بیشتر علیه امارات متحده
روزنامه کیهان که تحت نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی منتشر می‌شود در شماره روز پنج‌شنبه، ۲۶ اردیبهشت خود در یک «گزارش خبری تحلیلی» نوشت که مقامات انصارالله (حوثی‌های یمن) «وعده حملات بیشتر به متجاوزان داده‌اند.»
این روزنامه نوشت که «محمد عبدالسلام، سخنگوی جنبش انصارالله ساعاتی پس از حملات پهپادی یمن به تأسیسات نفتی سعودی و وارد کردن چیزی حدود ۳۱ میلیارد دلار خسارت به ابوظبی هشدار داد که هدف قرار گرفتن تأسیسات حساس امارات بعید نیست.»
کیهان از حمله پهپادی سه‌شنبه با عنوان «عملیات نهم رمضان» یاد کرده و در مورد «وعده حملات بزرگ‌تر» گزارش داده‌است.
روزنامه کیهان که زیر نظر حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی، اداره می‌شود آبان‌ماه ۹۶ نیز پس از یک حمله موشکی منتسب به حوثی‌های به عربستان تیتر زد: «شلیک موشک انصارالله به ریاض، هدف بعدی دوبی».
تهیه پهپادها
حوثی‌ها مدعی این هستند که پهپادهای خود را خود تهیه کرده و می‌سازند. اما یک گزارش سازمان ملل که در ژانویه ۲۰۱۸ به شورای امنیت ارائه شد می‌گوید به شواهد قانع‌کننده‌ای دست یافته که نشان می‌دهدهواگردهای بدون سرنشین در دست حوثی‌ها ساختی دقیقاً مشابه پهپاد قاصف-۱ دارد. قاصف-۱ یکی از انواع پهپاد ابابیل-۲ است که توسط «شرکت صنایع هواپیماسازی ایران» تولید می‌شود.
شبکه خبری الجزیره در گزارشی تازه می‌نویسد که پهپادها برای انجام صحیح عملیاتی مشابه عملیات ۸۰۰ کیلومتری سه‌شنبه نیاز به ارتباطات ماهواره‌ای دارند اما نه ایرانی‌ها و نه حوثی‌ها از ارتباط ماهواره‌ای برای این کار برخوردار نیستند.
این گزارش می‌نویسد که این بدین معنی است که برای عملیاتی در سطح حمله پهپادی جدید حوثی‌ها، نیاز به همکاری کاملاً هماهنگ یک گروه متخصص اعم از تحلیلگر تصویری، کارشناس ارتباطات، مهندس اتصال رو به بالا، خدمه پروازی و بخش مکانیک و زرهی است.
هنوز شواهدی در دست نیست که حوثی‌ها یمن توانسته باشند به این سطح از تخصص و پیچیدگی عملیاتی دست پیدا کرده باشند.
واکنش تند سعودی
عربستان به حمله پهپادی تازه واکنش تندی داشته و کابینه سعودی با ذکر این که «عملیات تروریستی علیه نفتکش‌های این کشور نگرانی‌های جدید امنیتی به وجود می‌آورد» گفته است که وقوع این حادثه «نشان‌دهنده ضعف امنیتی منطقه‌ای و بین‌المللی است.»
همزمان با درخواست کابینه سعودی برای برخورد شدیدتر با حوثی‌ها، روز چهارشنبه خبر رسید که نیروهای دولت رسمی یمن که از حمایت ائتلاف عربستان برخوردارند در استان ضالع یمن ۹۷ تن از نیروهای حوثی را کشته و ۱۲۰ نفر از آنان را نیز به اسارت گرفتند.
یک روز بعد نیز ائتلاف سعودی حمله پهپادی حوثی‌ها به خط لوله را «جنایت جنگی» نامید و جنگنده‌های این ائتلاف اقدام به بمباران چندین موضع حوثی‌ها در صنعا، پایتخت یمن، کردند.
با استفاده از بلومبرگ، رویترز، کیهان، واشینگتن‌پست و الجزیره / پ.پ
