رسانه‌های اسرائیل در رشته گزارش‌های تازه‌ای در خصوص انفجارها و آتش‌سوزی‌های مرموزی که طی هفته‌های اخیر در ایران رخ داده است، می‌پرسند آیا «جنگ اول ایران و اسرائیل» آغاز شده است؟
شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل روز ۲۹ تیر در گزارشی گفت: «ایران در سه هفته اخیر شاهد انفجارهای مرموز در دامنه‌ای وسیع، جرقه‌های نور و زبانه‌های شدید آتش و ابرهای دودمانندی است که تا دوردست‌ها کشیده می‌شود. سایت‌های هسته‌ای ایران، پایگاه‌های نظامی، کارخانه‌های صنایع نظامی، لوله‌های نفت، نیروگاه‌های برق و اماکن دیگر پیاپی دستخوش آتش‌سوزی و انفجار است».
به توصیف این گزارش، تنش پشت پرده پس از یک دوره طولانی و سال‌ها بعد از ویروس استاکس‌نت و کشتن دانشمندان هسته‌ای ایران، در روزهای اخیر «در پله‌ای بالاتر قرار گرفته است؛ این رویدادها شاید اتفاقی نبوده و جنگی کاملا آشکار و سخت از پرده بیرون افتاده است».
تصویری ماهواره‌ای از انفجار روز پنجم تیر در شرق تهران
این گزارش می‌گوید مردم ایران «می‌بینند که غیر از فروپاشی اقتصادی، تورم، بیکاری فزاینده و همه‌گیری ویروس کرونا، که آنها را هدف حملات بی‌رحمانه قرار داده است، اکنون با یک جنگ تازه روبرو هستند».
به گفته گزارشگر این شبکه، اما ایرانی‌ها، شامل مردم و حکومت، «هنوز آگاه نیستند که در کشورشان دقیقا چه می‌گذرد» و انفجارها آنها را «به شکلی بی‌سابقه»، غافلگیر کرده است.
به ادعای این گزارش، «تهران دارد شبیه دمشق می‌شود» و «ایرانی‌ها که تا حال چنین واقعیتی را نمی‌شناختند» «هر شب با دوربینِ روشن موبایل در دست و نگاه دوختن به آسمان منتظر جرقه‌های انفجار هستند تا آن را ثبت کنند».
به گفته زوی یخزقل، تهیه‌کننده این گزارش، انفجارها می‌تواند یک سلسله رویدادهای اتفاقی پشت سر هم باشد ولی شاید هم «کسی به ایران اعلان جنگ داده است» و «کسی از این “اصل” در خاورمیانه که می‌گوید ضعیف را پایمال کن و بکوب، استفاده می‌کند».
این شبکه ۱۴ مورد انفجار طی ۲۱ روز را بر نقشه ایران و به ترتیب زمانی که رخ داده، چنین بر شمرده است:
- ۵ تیر: انفجار در پارچین در نزدیکی سایتی که مشکوک به انجام آزمایش هسته‌ای بود (انفجار در جنگل خجیر)
- ۵ تیر: آتش‌سوزی در نیروگاه برق شیراز
- ۱۰ تیر: انفجار در کلینیک سینا اطهر در تهران
- ۱۲ تیر: انفجار مهم در سایت هسته‌ای نطنز در اصفهان که به روند غنی‌سازی اورانیوم ایران لطمه زد
- شامگاه ۱۲ تیر: آتش‌سوزی دیگری در شیراز
- ۱۴ تیر: انفجار و آتش‌سوزی نیروگاه مدحج زرگان در حومه اهواز
- ۱۴ تیر: انفجار و آتش‌سوزی و نشت کلر در مجتمع پتروشیمی کارون ماهشهر
- ۱۴ تیر: حادثه مشکوک در مجتمع پتروشیمی تندگویان
- ۱۷ تیر: انفجار در کارخانه‌ای در جنوب تهران
- ۱۹ تیر: انفجار در غرب تهران که به قطع برق در دو محله از جمله شهر قدس منجر شد
- ۲۲ تیر: آتش‌سوزی در مجتمع پتروشیمی تندگویان (مقامات ایران آتش سوزی قبلی آن را تکذیب و رویداد ۲۲ تیر را تایید کرده بودند)
- ۲۳ تیر: آتش‌سوزی منجر به انفجار در کارخانه میعانات گازی در شهرک کاویان در فریمان خراسان
- ۲۵ تیر: آتش‌سوزی گسترده در کارخانه لنج‌سازی بوشهر
- ۲۹ تیر: انفجار نیروگاه برق در استان اصفهان
زوی یخزقل با کمک یک دی‌جی فارسی‌زبان در اسرائیل و با استفاده از ویدئوی شبکه‌های اجتماعی نظر افرادی در ایران در مورد انفجارها را می‌پرسد.
یکی از آنها می‌گوید دلش «خنک شده»؛ دیگری می‌گوید «همیشه در آرزوی اقدام ائتلاف خارجی و یا اسرائیلی‌ها بودم».
خود دی‌جی هم معتقد است که «مردم ایران خوشحال شده و انفجارها به آنها امید داد که اسرائیل دارد آنها را آزاد می‌کند».
اما به گفته گزارشگر، یک جوان ایرانی وقتی متوجه می‌شود که مصاحبه کننده‌ها اسرائیلی هستند، با حمایت از موضع جمهوری اسلامی ایران، می‌گوید، اگر انفجارها «کار اسرائیل باشد جواب آن را خواهد گرفت زیرا رهبر گفته است که اسرائیل ۲۵ سال آینده را نخواهد دید».
به توصیف گزارشگر این شبکه، تنها مردم ایران نیستند که از این حوادث گیج شده‌اند؛ حکومت نیز سردرگم است و دلیل بروز این رویدادها را نقص فنی، اشتباه انسانی و عواملی از این دست عنوان می‌کند اما «عدم پاسخگویی ایران تا کنون، به این معنی نیست که پاسخ نخواهد داد».
بولتون: ممکن است آمریکا از ایران بازی بخورد
در این میان، جان بولتون، مشاور امنیت ملی اخراج شده از کاخ سفید، روز سه‌شنبه ۳۱ تیر در مصاحبه با رادیوی ارتش اسرائیل گفت، هر عاملی که در پشت پرده انفجارهای اخیر ایران است، چه عامل دولتی و چه مخالفان، «حمایت مرا دارد».
او در این مصاحبه به اسرائیل توصیه کرد که برای دفاع از منافع خود به اقدامات لازم دست بزند.
آقای بولتون دو هفته پیش نیز در گفت‌وگو با شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل به دولت بنیامین نتانیاهو توصیه کرد که منتظر حمایت آمریکا نماند و نگران احتمال انتخاب دوباره دونالد ترامپ باشد زیرا ممکن است آمریکا بعد از انتخابات «از ایران بازی بخورد» و «ایران را در آغوش بگیرد».
از سوی دیگر، لئون پانه‌تا، وزیر دفاع آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما، روز ۲۹ تیر در مصاحبه با شبکه دولتی کان اسرائیل گفت که وضعیت ایجاد شده نشانه درستی از «نگرانی» او درباره خروج آمریکا از برجام «بدون هیچ‌گونه راهبردی» بوده است.
به گفته آقای پانه‌تا، این رویه «در همه زمینه‌ها شکست خورده و حکومت ایران را نیز به سقوط نزدیک نکرده است».
او با تاکید بر این‌که برجام «هنوز یک توافق خوب و قابل دفاع» است، توضیح داد که سی‌آی‌ای و موساد شریک عملیاتی علیه ایران در زمان ریاست او بر پنتاگون بودند اما او مانع از حمله اسرائیل به سایت‌های اتمی ایران شد زیرا همراه با باراک اوباما نگران عواقب آن بودند.
آقای پانه‌تا افزود: باراک اوباما در آن دوره از حمله قریب‌الوقوع اسرائیل به ایران ابراز نگرانی عمیق کرد و او با دعوت از اهود باراک، وزیر دفاع وقت اسرائیل، گفت آمریکا در حال ساخت بمب‌های سهمگینی است که سخت‌ترین دیوارها و پناهگاه‌های زیرزمینی را در هم خواهد کوبید و این بمب‌ها برای انفجار سایت‌های هسته‌ای ایران مناسب‌تر است و اسرائیل با مشاهده این توانایی متقاعد شد که بهتر است دست نگه دارد.
توماس کانتری‌من، دیپلمات عضو تیم جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا در برجام، در این گزارش شبکه کان گفت: «نگرانی‌های اسرائیل اغراق‌آمیز بود».
به گفته وی، خروج آمریکا از برجام برنامه هسته‌ای ایران را تسریع کرد و احتمال ادامه فشارها در چهار سال دیگر (در صورت بقای دونالد ترامپ در مسند ریاست‌جمهوری)، اصولگرایان را در حاکمیت ایران تقویت می‌کند که در بلندپروازی‌های اتمی خود حدی ندارند و خاورمیانه و از جمله اسرائیل با شرایط خطرناک‌تری روبرو خواهند بود.
به گفته آقای کانتری‌من، اقدام اخیر در نطنز، اگر یک خرابکاری اطلاعاتی باشد، «ابلهانه» بود و زیانش بر فوایدش می‌چربد زیرا برجام فعالیت این سایت را هشت سال به تاخیر می‌انداخت اما حالا بعید نیست که ایران برنامه اتمی خود را بیشتر به دل زمین ببرد بدون آنکه امکان نظارت بر آن باشد.
راز زیمت، یک دانش‌آموخته امور ایران در اسرائیل، در توافق با سخنان لئون پانه‌تا و توماس کانتری‌من، به این شبکه می‌گوید این اجماع در ایران تقویت شده که به اصول و ارزش‌ها و برنامه‌های خود محکم‌تر بچسبد.
سایت آمریکایی «بیزنس اینسایدر» روز ۲۶ تیر مدعی شده بود که رویدادهای اخیر در ایران ممکن است نتیجه یک برنامه‌ریزی برای ایجاد درگیری نظامی با ایران تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا باشد زیرا اسرائیل احتمال می‌دهد که دونالد ترامپ در کاخ سفید باقی نماند و در صورت پیروزی رقیب دمکرات وی، برجام احیا شود.
یک «مقام پیشین نظامی اسرائیل» به بیزنس اینسایدر گفته بود: «در جامعه اطلاعاتی اسرائیل مرسوم است که عوامل آن در پشت پرده برخی رویدادهای مشکوک در نقاط دیگر شناخته شوند».
اما یک «مقام اطلاعاتی» اتحادیه اروپا گفته بود این گونه اقدامات در چارچوب «فشار حداکثری، راهبرد حداقلی»، موجب نگرانی است.
از سوی دیگر، الی لیک، ستون‌نویس آمریکایی، هفته گذشته در روزنامه بلومبرگ نوشته بود که فارغ از سیاست هر یک از نامزدهای انتخابات آمریکا، «خرابکاری در ایران بر معامله با آن کشور ترجیح دارد».
به نوشته الی لیک، «اقدامات اخیر، فارغ از این‌که کار چه کسی است، نشان داده که راه‌های بهتری برای منکوب کردن جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران وجود دارد».
علیرضا میریوسفی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، نوشته الی لیک در بلومبرگ را «یکی از موارد تحریک به خشونت و خرابکاری بر خلاف تمامی معیارهای روزنامه‌نگاری» نامیده است.
به گفته این سخنگوی ایران، «تحسین ترور غیرقانونی دانشمندان هسته‌ای ایران و تشویق به خرابکاری‌ها در زیرساخت‌های ایران از طریق اقدامات غیر انسانی و وحشیانه، مروج خشونت و تروریسم است و نتیجه‌ای جز افزایش تنش‌ها نخواهد داشت و می‌تواند یک درگیری تمام عیار را شعله‌ور سازد».
ایران اعلام کرده است: «اگر به این نتیجه برسد که رژیم یا دولتی در انفجار سایت هسته‌ای نطنز دست داشته، مستقیم یا غیر مستقیم، قاطعانه پاسخ خواهد داد».
رادیو فردا: