– معنای حکومت الهی: رها کردن زیرساخت‌های کشور به امان «خدا».
باسم دنیا ویسی
– منابع هر جامعه محدود است و وقتی اولویت مراسم اربعین است طبعا از هزینه‌های دیگر باید زد و چه جایی کم‌اهمیت‌تر از آموزش و بهداشت و دیگر خدمات عمومی.
– فساد مقامات بعد از دوران جنگ آغاز نشد؛ بعد از جنگ فساد آنها بطور نمایان افزایش یافت.
– در مناظره‌های تلویزیونی بیعت سال 96 میان خودی‌ها حتی یک کلمه در مورد بازسازی فضاهای آموزش عمومی به زبان نیامد.
– با «صدهاهزار دلار»هایی که به اعضای حزب‌الله و شیعیان لبنانی در سال 2006 برای بازسازی خانه‌هایشان داده شد همه‌ی مدارس ایران می‌توانستند از شرّ بخاری‌های نفتی خلاص شوند.
بنا به گفته‌ی رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور «بطور میانگین ۳۰ درصد مدارس کشور فرسوده هستند» (۲۰ مهر ۱۳۹۷). مدارسی نیز که فرسوده نیستند از بسیاری حداقل‌ها (کتابخانه، آزمایشگاه، گرمایش و سرمایش مرکزی) محروم هستند. این امر به ده‌ها میلیارد دلار بودجه نیاز دارد. علت فرسوده و بدون تجهیزات بودن مدارس را باید در نظام اولویت بندی هزینه‌ها در کشور جستجو کرد.
هزینه کردن در چه حوزه‌هایی برای نظام جمهوری اسلامی‌اولویت دارد؟ در این نوشته به چهار حوزه‌ی اصلی اشاره می‌کنم.
نمایش‌های بزرگ مذهبی و فربه کردن نهادهای دینی
علاوه بر هزینه کردن سالانه میلیاردها دلار در حوزه‌ی تربیت طلبه و تبلیغات مذهبی در داخل و خارج کشور از جمله ساخت و ساز بقاع مقدسان شیعه در عراق، تبدیل رایزنی‌های فرهنگی ایران به حسینیه و زینبیه و دعوت مدام از روحانیون در ایام مختلف به آنها و مسجد و ساختن حوزه‌ی علمیه و تامین هزینه‌های آنها توسط نهادهای دولتی و عمومی (از جمله شهرداری‌ها و سپاه) جمهوری اسلامی تلاش داشته نمایش‌های چندمیلیونی از جمعیت زائران و عزاداران شیعه در منطقه‌ی خاورمیانه (کربلا و مشهد) برگزار کند و این را نمایش قدرت خود می‌دانند. این هزینه‌ها از بودجه‌ی نهادهای دولتی مثل وزارت خارجه و دفتر ریاست جمهور و نهادهای حکومتی مثل سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و صدها ستاد و کمیته و نهاد دیگر انجام می‌شود. مراسم اربعین در عراق به مهمترین این نمایش‌ها تبدیل شده است به گونه‌ای که همه‌ی نهادهای عمومی‌و دولتی و حکومتی در این زمینه بسیج می‌شوند.
محمود واعظی رئیس دفتر روحانی در پاسخ به نامه‌ی علوی گرگانی به رئیس دولت درباره فراهم کردن تسهیلات برای اربعین به روشنی و صراحت از این سیاست دفاع می‌کند: «احتیاجی نیست کسی نامه بنویسد، ما خودمان قبل از هر چیزی دنبال این قضیه بودیم، شما ببینید چرا وزیر کشورمان فقط برای اربعین به عراق سفر کرد و با وزیر کشور اونجا صحبت و تفاهم کردند؟… ما خودمان عنوان و قبول کردیم که چه عراقی ها بپذیرند یا نه از مردممان بجای اینکه دلار بگیریم، ریال می‌گیریم… مسئله اربعین یک کار اعتقادی است و به اعتقادم یک کار سیاسی به معنای قدرت شیعه در جهان و بسیار مهم است… ما به عنوان دولت وظیفه خودمان می‌دانیم که هم تسهیلات را فراهم کرده و حمایت کنیم تا آنجا که همه چیز برای زوار امام حسین که مشرف می‌شوند، فراهم بشود… ما حتی به استانداری‌ها و وزارتخانه‌های مختلف گفتیم هر کاری که می‌توانید انجام دهید و تسهیلات فراهم کنید که این کار انجام شود» (تسنیم ۱۷ مهر ۱۳۹۷). رقم این هزینه‌ها نیز هیچگاه اعلام نمی‌شود. منابع هر جامعه محدود است (آنهم در جامعه‌ای پر از فساد و اتلاف) و وقتی اولویت مراسم اربعین است طبعا از هزینه‌های دیگر باید زد و چه جایی کم‌اهمیت‌تر از آموزش و بهداشت و دیگر خدمات عمومی. با این گونه رفتارها معلوم نیست تفاوت دو جناح درگیر در قدرت در ایران چیست؟ در مناظره‌های تلویزیونی بیعت سال ۹۶ میان خودی‌ها حتی یک کلمه در مورد بازسازی فضاهای آموزش عمومی به زبان نیامد.
توزیع میوه‌ی مجانی برای راهپیمایان اربعین در عراق
حکومت سالانه صدها میلیارد تومان صرف مراسمی‌مثل اربعین می‌کند بدون آنکه در مورد هرینه‌ها به مردم گزارش دهد. چند نمونه از مخارج در گزارش رئیس‌ستاد مرکزی اربعین آمده است:
«۱. در محور مواصلاتی به مرزهای چهارگانه ۸۴ کیلومتر راه اصلی ساخته و تقویت گیت‌ها برای سهولت در ورود پیش‌بینی شده است. همچنین در سه مرز مهران، چذابه و شلمچه ۲۰۰ گیت و در خسروی ۶۰ گیت تدارک دیده شده است…
۲. پایانه‌های مسافربری بهسازی شده و بخش‌های خدمات بهداشتی تقویت شدند… در چهار مرز خروجی ۴۰۰ هکتار پارکینگ پیش‌بینی شده است.
۳. علاوه‌بر این، خط لوله آب چذابه با ظرفیت روزانه ۳۰۰ هزار نفر کامل شده است و روزانه ۴۰۰ هزار بسته آب در اختیار زائران قرار می‌گیرد.
۴. یک هزار و ۹۴۵ موکب امسال در ایام اربعین موکب برپا می‌شود.
۵. تا شنبه شب ۵۵۰ هزار نفر در سامانه سماح ثبت‌نام کردند که ۴۶۴ هزار ویزا صادر شده که از این تعداد ۳۶۴ هزار ویزا ارسال شده است و باقیمانده ویزاها به دفاتر ارسال خواهد شد… هزینه کارگزاری ۱۰۰ هزار تومان است که در ایام اربعین این مبلغ به ۱۵ هزار تومان کاهش یافت.
۶. هزینه بیمه و خدمات درمانی سرپایی در شرایط عادی ۳۳ هزار تومان است که در اربعین به ۲۰ هزار تومان تقلیل یافته است.
۷. نمایندگان مجلس مصوب کردند عوارض خروج از کشور برای زائران زمینی که ۱۲ هزار و۵۰۰ تومان است، اخذ نشود و زائران زمینی اربعین بدون عوارض خروج از کشور از مرز خارج شوند.
۸. حدود ۵ هزار کامیون امکانات و تجهیزات به آن سوی مرز باید ارسال کنیم که بر اساس توافقنامه اربعین کامیون‌های موکب‌ها از پرداخت هزینه گمرکی معاف شدند.
۹. ما بیمه را به حداقل و خدمات را به حداکثر رساندیم. سال گذشته نیمی‌از افراد بدون بیمه به عتبات مشرف شدند که امسال تمامی زائران با بیمه به عتبات مشرف خواهند شد چراکه بدون بیمه مراکز، ویزای عراق صادر نمی‌کنند» (کیهان ۲۳ مهر ۱۳۹۷).
روابط عمومی بانک مرکزی اعلام کرد که «در راستای تسهیل زیارت حضرت اباعبدالله الحسین در ایام اربعین حسینی، زائران می‌توانند از طریق بانک ملی ایران مبلغ یکصد هزار دینار عراق را با نرخ هر دینار ۹۶ ریال و با پرداخت معادل ریالی آن خریداری کنند.» غیر از این مدیرکل کنترل، هماهنگی و پایش شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد: «با توجه به تغییرات نرخ ارز تعرفه‌های تماس تلفنی خارجی نیز تغییر کرده اما برای مکالمه زائران اربعین از ۲۰ مهر تا ۲۰ آبان نرخ‌های قدیم را در تعرفه‌های مکالمه‌ها اعمال می‌کنیم» (کیهان ۲۸ مهر ۱۳۹۷).
فیلمی که خبرگزاری فارس از کیلومترها تریلی مملو از بار در مرز چزابه منتشر کرده نشان می‌دهد که تنها در یکی از نقاط مرزی هزاران تن کالا از ایران به سوی عراق برای برگزاری اربعین در حال ارسال است (۲۵ مهر ۱۳۹۷). ما شاید ندانیم که هر ساله دقیقا چقدر برای این مراسم هزینه می‌شود اما می‌دانیم که این مراسم برای حکومت جدی است و هر قدر بتوانند برای آن هزینه می‌کنند، هزینه‌ی اصلی توسط نهادهای حکومتی، دولتی و عمومی انجام می‌شود و از نمایش‌هایی که مثل فیلمبرداری از تریلی‌ها در مرز می‌کنند و می‌خواهند نشان دهند این مراسم چقدر عظمت (دولتی) دارد خود را در هزینه‌کرد دولتی لو می‌دهند. حتی یکی از استمرارطلبان نمی‌پرسد چرا هزینه‌ی زیارت گروهی خاص را باید یک ملت بپردازد؟!
چاقتر شدن کفتارهای پیر
در هیچ دوره‌ای از چهل سال حاکمیت جمهوری اسلامی حتی در سال‌های جنگ و تحریم از مزایا و امتیازات مدیران (اتومبیل دولتی برای خود و خانواده، واگذاری زمین و خانه و آپارتمان، وام بی‌بهره یا کم‌بهره، سفرهای بیهوده به خارج با ارز دولتی، ارز دولتی برای واردات، وام‌های کم‌بهره و واگذاری شرکت‌های دولتی به آنها) کاسته نشده است. بر خلاف آنچه ادعا می‌شود فساد مقامات بعد از دوران جنگ آغاز نشد؛ بعد از جنگ فساد آنها بطور نمایان افزایش یافت. ریختن امکانات کشور در جیب مدیران ارزشی همواره اولویت نظام بوده است. مقامات حتی با واگذاری برخی فعالیت‌های دولتی به «ظاهر» بخش خصوصی منابع بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند. آنها می‌دانند که بدون ثروت نمی‌توان قدرت و منزلت‌های قلابی (استاد دانشگاه، کارگردان فیلم، مدیر باشگاه ورزشی، یا سفیر و وکیل) را حفظ کرد. به همین دلیل کفتارهای چاق نظام هر روز چاقتر شده‌اند. به همین دلیل هزاران مدیر بازنشسته همچنان بر سر کار هستند و با مصوبات نمایشی هم از رده‌های مدیریتی خارج نشده‌اند. از دلایل پیر شدن نظام (انعطاف اندک آن در برابر تحولات، حساسیت زیاد آن به دنیای پیرامون، افزایش شکنندگی‌ها و تلاش بیشتر برای کنترل بر محیط) یکی هم پیر شدن کادری است که به دلیل اثبات وفاداری به روحانیت همچنان می‌خواهد در مقام چاپیدن و تاراج باقی بماند و حاضر نیستند جای خود را به چپاولگران جوانتر بدهند.
پروژه‌ی بسط نفوذ
هیچ کشوری امروز در خاورمیانه به اندازه‌ی ایران هزینه صرف مداخله‌های نظامی در دیگر کشورها نمی‌کند. جمهوری اسلامی تنها تامین‌کننده‌ی سلاح و تدارکات و جبران خسارات اعضای حزب‌الله، دولت بشار اسد، حوثی‌های یمن، حشدالشعبی عراق، و حماس و جهاد اسلامی و خانواده‌های آنان است. تخمین‌های مربوط به این هزینه‌ها از سال ۲۰١۲ بدینسو سالانه میان سه تا چهاردهمیلیارد دلار بوده است. در چشم‌انداز آینده نیز هیچ تغییر سیاستی به چشم نمی‌خورد بلکه معدود افرادی که در داخل از این مداخلات انتقاد کنند بلافاصله بازداشت شده یا از کار و فعالیت محروم می‌شوند. جمهوری اسلامی تا زمانی که کل منابع کشور را مصرف جهانگشایی خود نکند و کشور را مثل اتحاد جماهیر شوروی به ورشکستگی نکشاند از این سیاست دست بر نمی‌دارند.
اعدام و ارعاب
اولویت چهارم جمهوری اسلامی، ارعاب شهروندان با اعدام و بازداشت و لشکرکشی خیابانی است. در فاصله یک سال از ۱۷ مهر ۱۳۹۶ تا ۱۶ مهر ۱۳۹۷، ۲۴۰ نفر به اعدام محکوم شده و حکم اعدام ۲۵۶ نفراجرا شده است که از این تعداد ۱۵ نفر در ملاء عام اعدام شده‌اند. از میان قربانیانی که هویت‌شان احراز شده، ۳ تن از اعدام‌شدگان زن بوده‌اند و همینطور سن ۵ تن از اعدام‌شدگان در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال بوده است (هرانا ۱۷ مهر ۱۳۹۷). به دلیل فشار نهادهای بین‌المللی حکومت همه‌ی موارد را اعلام نمی‌کند. تنها حدود ۳۰ درصد اعدام‌ها توسط نهادهای رسمی یا بوق‌های تبلیغاتی نظام اعلام می‌شوند. با تغییر قوانین اعدام در جرائم مواد مخدر اجرای حکم اعدام در مدت زمان مورد بررسی نسبت به مدت مشابه در سال قبل حدود ۵۰ ٪ کاهش داشته اما ایران همچنان یکی از کشورهای صدر جدول اعدام‌کنندگان است. در حوزه‌ی وارسی و ضرب و جرح، نیروهای لباس شخصی و بسیجی همچنان فعال هستند و فعالان اجتماعی و سیاسی را هر جا که لازم ببینند وارسی کرده یا کتک می‌زنند. حکومت از حیث احضار و بازداشت نیز بسیار فعال بوده و هر کس که با سیاستی مخالفت می‌کرده به سرعت احضار یا بازداشت می‌شده است: از عضو شورای شهر تا فوتبالیست و از کارگردان تا خبرنگار.
جمهوری اسلامی‌در بوق‌های تبلیغاتی‌اش اسرائیل را «رژیم کودک‌کش» می‌نامد در حالی که اولا در کشتار ۷۰ هزار زن و کودک سوری مستقیما دخالت داشته و ثانیا با رها کردن زیرساخت‌های کشور به امان «خدا» (معنای حکومت الهی) زمینه را برای کشته شدن و سوختن آنها مساعد ساخته است. در کشوری که اکثر مدارس دولتی هستند و نظام مدیریت مستقل استانی یا محلی وجود ندارد تقصیر کشته شدن یک کودک دبستانی مستیما بر عهده‌ی حکومت مرکزی است. سیستم گرمایش مرکزی در مدارس امروز یک ضرورت است و نه پدیده‌ای لوکس. با «صدهاهزار دلار»هایی که به اعضای حزب‌الله و شیعیان لبنانی در سال ۲۰۰۶ برای بازسازی خانه‌هایشان داده شد همه‌ی مدارس ایران می‌توانستند از شرّ بخاری‌های نفتی خلاص شده و با بتون آرمه بازسازی شوند. اقتدار یک نظام سیاسی نه در موشک پرانی یا اعدام یا بازداشت به خاطر اظهار نظر و وعده‌ی نابودی یک دولت- ملت بلکه در پیشگیری از قتل کودکان دبستانی در مدارسی است که در حال فرو ریختن هستند.