عراق با مشکل حاد خشکسالی روبه‌رو است. مشکل آب در آنجا نیز همچون ایران به مسئله‌ای «امنیتی» بدل شده. همزمان با اعتراض‌های مردم جنوب ایران در شهرهایی همچون آبادان و خرمشهر به کم‌آبی، حالا سخنگوی وزارت خارجه عراق می‌گوید ایران آب چندین رود ورودی به عراق را قطع کرده است.
A picture taken on March 20, 2018 shows a dried up irrigation dyke with a polluted stream in the village of Sayyed Dakhil, to the east of Nasariyah city some 300 kilometres (180 miles) south of Baghdad.
Farmers in Sayyed Dakhil have traditionally lived off their land where there used to be no need for wells, but a creeping drought is now threatening agriculture and livelihoods in the area.
Weather patterns are largely to blame for the crisis, but while rain accounts for 30 percent of Iraq’s water resources, the remaining 70 percent is drawn from rivers and marshes shared with Iran, Turkey and Syria, which has played a part in Iraq’s drought. / AFP PHOTO / HAIDAR MOHAMMED ALI
یک مجرای خشک‌شده آب کشاورزی در ۳۰۰ کیلومتری جنوب بغداد، ۲۰ مارس ۲۰۱۸ ـ عکس: AFP رادیو زمانه:
احمد محجوب در سمیناری در وزارتخانه عراق گفت که تهران آب ۴۲ رود را که به عراق وارد می‌شوند، بدون هشدار قبلی قطع کرده است. به گفته او، جنوب عراق با به خاطر قطع آب از سوی ایران با بحران حاد خشکسالی مواجه است.
محجوب از ترکیه نیز تلویحاً انتقاد کرد و گفت که همسایگان عراق در مذاکرات بر سر منابع آبی رفتار مناسبی از خود نشان نمی‌دهند.
حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق در همین زمینه در نشست خبری هفتگی خود گفت که «برای تضمین دستیابی به سهم آبی عراق با مقامات ایرانی و ترکیه‌ای گفت‌وگوهایی داریم.»
او وعده داده است که بغداد آب شرب و آب کشاورزی را برای شهروندانش تهیه خواهد کرد.
پیش از این نیز حسن صفار، رئیس مرکز ملی منابع عراق به شبکه خبری «روداو»، وابسته به حکومت کردستان عراق با انتقاد از سدسازی‌های ایران گفته بود که تهران بر خلاف کنوانسیون‌های بین‌المللی، قواعد آب‌های مشترک را رعایت نمی‌کند.
او ایران را به تغییردادن مسیر رودخانه کارون و سرازیرشدن آب آن به اروندرود متهم کرد. به گفته او، آب کارون باعث افزایش قابل ملاحظه شوری آب اروندرود شده است.
وزارت منابع آبی عراق نیز با تأیید این ادعا در گزارش خود گفته که ایران در اروندرود آب شور می‌ریزد و در کارون و کرخه آب شیرین.
شوری آب یکی از مشکلات اصلی مردم خرمشهر و آبادان است. آب در آبادان به حدی شور شده که پتروشیمی این شهر نیز به دلیل رسوبات نمک برای مدتی از ادامه کار بازماند.
مسئولان محلی اقلیم کردستان عراق نیز می‌گویند که ایران جریان آب رودخانه زاب کوچک به سمت کردستان عراق را کاهش داده.
کارشناسان می گویند که میزان آب رودخانه های عراق در دهه های اخیر به ۴۰ درصد کاهش یافته است.
یکی از سناریوهای ممکن درباره منابع آبی عراق بر اساس وضعیت کنونی، خشکی دجله و فرات تا ۲۰۴۰ است.
کاهش درازمدت سطح آب‌های جاری در عراق نه تنها کم‌آبی به بار می‌آورد، بلکه باعث کاهش تولید برق از نیروگاه‌های آبی خواهد شد و با کاهش آب کشاورزی، بغداد را وادار به واردات محصولات غذایی بیشتر خواهد کرد.
ترکیه، دیگر همسایه عراق نیز بی‌تقصیر نیست. این کشور اخیراً سدی سیمانی به نام ایلیسو بر دجله در مرز استان‌های ماردین و شیرناک ساخته که به کاهش آب ذخیره سد موصل انجامیده است.
آنکارا عملیات آب‌گیری سد ایلیسو را که اول ژوئن آغاز کرده بود، پنج روز بعد متوقف کرد.
سد ایلیسو که از اول ژوئن در حال ذخیره‌سازی آب است، به یکی از دغدغه‌های دولت و فعالان محیط زیست ایران نیز بدل شده.
این فعالان می‌گویند که ساخت سد ایلیسو با ظرفیتی سه برابر سد کرخه به خشکی تالاب هورالعظیم و هجوم ریزگردها خواهد شد. تالاب هورالعظیم یا هورالهویزه بزرگترین تالاب استان خوزستان است.