پیشنهادات و راهکارهای مختلفی که از سوی مقام‌های دولت «ابراهیم رئیسی» برای حل بحران‌های اقتصادی ارائه می‌شود، بار دیگر خبرساز شده است. بعد از اجرای طرح واگذاری اموال دولتی به‌نام مولدسازی، حالا با اوج گرفتن اعتراضات بازنشستگان برای دریافت مطالبات‌شان، یکی از مقام‌های دولت، از احتمال فروش خوزستان و جزایر کیش و قشم برای پرداخت مطالبات بازنشستگان سخن گفته است.
«سجاد پادام»، مدیرکل بیمه‌های اجتماعی وزارت کار، روز سه‌شنبه۱۲اردیبهشت، با اشاره به وضعیت بحرانی بازنشستگان گفت که دولت حتی اگر روزی ۳ میلیون بشکه نفت را بدون تحریم بفروشد و پولش را کامل بگیرد، باز هم نمی‌تواند این بحران را حل کند.
او سپس اضافه کرد: «کشور یونان ۱۰۰ جزیره فروخت تا بتواند مطالبات بازنشستگانش را بدهد، ما هم به‌زودی به این وضعیت دچار می‌شویم. ۳۰۰ هزار شهید دادیم که یک وجب خاک از دست ندهیم، اما ممکن است به‌جایی برسیم که مجبور شویم کیش، قشم و خوزستان را بفروشیم تا بتوانیم حقوق بازنشستگان را بدهیم.»
حالا مرکز روابط عمومی و امور بین‌الملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرده که آقای پادام به‌دلیل این اظهارات جنجالی، از سمت خود برکنار شده است. سجاد پادام هم در واکنش به این برکناری در توییترش نوشته: «ما که رفتیم، اما شما صداقت را، صراحت را، شفافیت را و اصلاحات را دوست نداشتید.»
آیا حرف‌های پادام، صداقت و صراحت و شفافیت داشت؟
فروش سرزمین برای جبران ناکارآمدی
این سخنان مدیر دولت ابراهیم رئیسی، به‌طور گسترده از سوی رسانه‌ها منتشر شد و در نتیجه واکنش‌های تندی به‌دنبال داشت. «عبدالله رمضان‌زاده»، سیاستمدار اصلاح‌طلب و سخنگو دولت «محمد خاتمی»، با انتشار توییتی نوشت: «فروش سرزمین برای جبران ناکارآمدی ناشایستگان!»
«مجید تفرشی»، پژوهشگر تاریخ، هم توییتی با اشاره به پیشنهاد بریتانیا به دولت‌های ناتوان ایران در دهه ۲۰ میلادی برای واگذاری جزایر خلیج فارس در ازای بدهی آن‌ها، نوشت که حتی آن دولت‌ها هم حاضر به چنین کاری نشدند.
«محمد داس‌مه»، وکیل دادگستری هم در توییتر نوشت که اگر دولت در عزل این مسوول تعلل کند، بزرگترین ضربه را به خودش وارد کرده است.
«رضا علوی»، تحلیلگر سیاسی، با اشاره به مقایسه یونان با ایران و فروش جزایر در آن کشور اروپایی به‌خاطر پرداخت بدهی به بازنشستگان گفت که چنین مقایسه‌ای از سوی این مدیر دولتی، یک فریب و ریاکاری بیش نیست.
او در گفت‌و‌گو با «ایران‌وایر» توضیح داد که بین دو حکومت یونان و ایران تفاوت فاحشی وجود دارد.
او گفت: «دولت یونان بر اساس انتخابات آزاد بر سر کار آمده و دولتی است و دموکراتیک. این دولت با حکومت ایران که یک حکومت دیکتاتوری ولایتی است، بسیار متفاوت است. ازاین‌رو در ایران، شکاف عمیقی بین ملت و دولت وجود دارد و ملت چنان به دولت بی‌اعتماد است که سخن مقام‌های دولتی را نمی‌پذیرد.»
رضا علوی در ادامه سخنانش، از گفته‌های این مقام وزارت کار اینگونه برداشت می‌کند که ادعای دولت رئیسی در مورد دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت بدون مشکل، دروغ است؛ چرا که حکومتی که صدها هزار کشته داده است تا خاک این کشور را مقابل تجاوز کشور بیگانه حفظ کند، حالا برای پرداخت مطالبات بازنشستگان از فروش جزایر کیش و قشم سخن می‌گوید.
«عبدالرضا احمدی»، پژوهشگر مدیریت اقتصادی هم به ایران‌وایر گفت که هیچ کشوری جزایری که سکونتگاه شهروندانش است و سازمان و اداره و تشکیلات دارد، واگذار نمی‌کند. او چنین کاری را شبیه اقدامات نیروهای متخاصم علیه یک کشور دیگر توصیف کرد و گفت مایه تاسف است که مقامی در دولت به خودش اجازه می‌دهد در مورد سرزمین و خاک ایران اینگونه اظهارنظر کند و بگوید که خاک کشورش را می‌فروشد چون نمی‌تواند به وظیفه خودش عمل کند.
ورشکستگی، سرنوشت صندوق‌های بازنشستگی بحران‌زده
سخنان مدیر کل بیمه‌های اجتماعی وزارت کار، اگرچه با انتقادات تندی همراه شد و حتی موجب شد که دبیر شورای اطلاع رسانی دولت آن را موضع شخصی سجاد پادام بداند، عمق بحران صندوق‌های بازنشستگی را بیش از پیش نمایان کرد.
در یک سال گذشته، کارشناسان اقتصادی نسبت به ورشکستگی کامل بیشتر صندوق‌های بازنشستگی هشدار دادند. کمتر از یک سال پیش، «وحید شقاقی شهری»، کارشناس اقتصادی، با اشاره به وضعیت ۱۸ صندوق بازنشستگی کشور که بیش از ۲۳ میلیون نفر را تحت پوشش دارند، گفت که اگر قرار باشد همین وضعیت فعلی ادامه پیدا کند، دولت ناچار است تا ۴-۵ سال آینده برای پوشش هزینه‌های این صندوق‌ها و جلوگیری از ورشکستگی، نیمی از بودجه عمومی را به صندوق‌های بازنشستگی به‌غیر از تامین اجتماعی اختصاص دهد.
بر اساس احکام بودجه سال ۱۴۰۱، بیش از ۲۱۷ هزار میلیارد تومان بودجه برای پرداخت به صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشگری در نظر گرفته شده، که اگر این بودجه به آن‌ها پرداخت نشود، پرداخت مطالبات بازنشستگان با مشکل مواجه می‌شود، بنابراین به گفته «مرتضی افقه»، کارشناس اقتصادی، هزینه بی‌کفایتی در این صندوق‌ها را نیز باید عموم مردم پرداخت کنند.
عبدالرضا احمدی، پژوهشگر مدیریت اقتصادی نیز ریشه مشکلات صندوق‌های بازنشستگان را در ناتوانی حکومت در ساماندهی وضعیت اقتصاد کلان دانست.
او توضیح داد که یکی از راه‌های برقراری توازن در صندوق‌های بازنشستگی، اضافه شدن نیروهای کار تازه است که به پرداخت‌ها تداوم می‌بخشند. این در حالیست که به گفته او، در جمهوری اسلامی به‌دلیل بحران اقتصادی ناشی از سوء مدیریت و رفتار خصمانه در روابط بین‌المللی، امکان ایجاد شغل و جایگزینی نیروهای بازنشسته با نیروهای تازه به‌وجود نیامده است.
سفره رنگین برای مدیران
رضا علوی، تحلیلگر سیاسی هم به ایران‌وایر گفت که بی‌توجهی دولت به هشدارهای کارشناسان در مورد وضعیت صندوق‌های بازنشستگی، موجب شد که شرایط آن‌ها به یک ابربحران تبدیل شود و حالا مقام دولتی از فروش جزایر برای رفع آن سخن بگوید. در حالی که به گفته او، حتی بعد از فروش جزایر هم مشکل این صندوق‌ها حل نخواهد شد، چرا که این مشکلات ریشه در رانت خواری و ناکارآمدی مدیران، فساد سیاسی و سیاست‌های انزواطلبانه در عرصه بین‌المللی دارد.
او اضافه کرد:«صندوق‌های بازنشستگی که حالا به ورشکستگی رسیده‌اند، سال‌ها حیاط خلوت وزارتخانه‌ها و سفره‌های رنگینی برای مدیران بوده‌اند. مسبب این شرایط هم حکومت و شخص رهبر جمهوری اسلامی است.»
صندوق‌هایی که سفره‌های رنگینی برای مدیران دولتی بودند، حالا تهی شده‌اند و بازنشستگان هم وادار شده‌اند که در اعتراض به وضعیت‌شان تجمع کنند و سفره تهی خود را به نمایش بگذارند. در چنین شرایطی، به‌نظر می‌رسد حتی صحبت از واگذاری اموال و املاک ملی برای رفع بحران‌ها هم از نظر افکار عمومی، پهن شدن سفره‌های رنگین تازه برای مدیران باشد.
شهره مهرنامی
ایران‌وایر