جاوید رحمان، گزارشگر ویژهٔ حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، اعدام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۰ را «گستردهترین کلانجنایت در تاریخ جمهوری اسلامی» دانست.
آقای رحمان پنجم تیر ماه، در نشستی در دانشگاه آمستردام پیرامون اعدامهای سال ۱۳۶۰ با اشاره به پژوهش گروه «راستیاد» و «کشتار» نامیدن این اعدامها گفت که به این قتلعام در سطح بینالمللی توجه نشده است.
او در ادامه با بیان اینکه این اعدامها را میتوان با «کشتار جمعی و ناپدیدشدن قهری مخالفان و زندانیان سیاسی سال ۱۳۶۷ مقایسه کرد» تأیید کرد: «با آنکه قتلعام ۱۳۶۰ نخستین کشتار گستردهٔ مخالفان سیاسی است که به طور سراسری پس از انقلاب رخ داده، از منظر حقوقی در سطح ملی و بینالمللی به این قتل عام توجه کافی نشده است.»
«راستیاد» گروه مستقل پژوهشی متشکل از دانشگاهیان، پژوهشگران و خبرنگاران تحقیقی در داخل و خارج از ایران است و بر أساس تحقیقات آن اعدامهای سال ۱۳۶۰ در دستکم ۸۵ شهر ایران انجام شد و طیف گستردهای از تمام گروههای سیاسی و اعتقادی مخالف یا منتقد حکومت جمهوری اسلامی را در آن زمان در بر میگرفت.
این گروه موفق به ثبت اطلاعات بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ نفر از اعدام شدگان سال ۱۳۶۰ شده است.
آقای رحمان در ادامه سخنرانی خود با اشاره به اینکه این اعدامها با فتوای روح الله خمینی انجام شده گفت که «آزار مستمر بازماندگان»، «از بین بردن عمدی اسناد و مدارک و تخریب مزارهای اعدامشدگان» و همزمانی این اعدامها با شروع جنگ ایران و عراق از دلایل اصلی بیتوجهی به این کشتارها هستند.
او با اشاره به «مصونیت» عوامل این «کشتار» گفت: «رهبر کنونی جمهوری اسلامی که نقشی کلیدی در قتل عام سال ۱۳۶۰ داشت، امروز نیز نقشی کلیدی در سازماندهی نقض حقوق بشر دارد.»
«راستیاد» میگوید در جریان تحقیقاتش توانسته است برای اولین بار بر مبنای یک کار تحقیقاتی میدانی طولانی در ۵ قطعه آرامستان بهشت زهرای تهران به اطلاعاتی پیرامون تاریخ دقیق خاکسپاری برخی چهرههای سیاسی و نیز ثبت بیش از ۱۰۰ مورد اعدام زیر ۱۸ سال در سال ۱۳۶۰ دست یابد.
جمهوری اسلامی تاکنون آمار دقیقی از تعداد افراد اعدام شده در سال ۱۳۶۰ ارائه نکرده است اما در مقابل، از کشته شدن حدود ۱۲ هزار نفر از مسئولان و هواداران حکومت در جریان ترورهای دهه ۶۰ صحبت میکند.
دستیابی به آمار دقیق افراد اعدام شده در سال ۱۳۶۰ به دلیل عدم دسترسی به اسناد و مدارک دادگاهها و زندانهای شهرهای مختلف ناممکن است.
با استفاده از گزارشهای رادیو فردا؛ پ.م/س.ن