– آلبرت بغزیان اقتصاددان هشدار داده که دولت بجای در پیش گرفتن یک سیاست ضد تورم، اقدامات تورم‌زای متعددی را در دستور قرار داده که تبعات سنگینی را برای کشور می‌تواند به دنبال داشته باشد.
– رضا پاشابیگی داریانی رئیس اتحادیه خواربار فروشان گفته وزن هزار دانه لوبیا در محاسبات علمی کشاورزی ۳۵۰ گرم است که قیمت یک عدد لوبیا ۱۷۵ تومان می‌شود!
– نوسان قیمت ارز، عدم تخصیص ارز مورد نیاز واردکنندگان و همچنین عدم ترخیص سریع دانه‌های روغنی وارداتی در گمرک از جمله دلایل دسترسی نداشتن کارخانه‌ها به مواد اولیه است.
– قیمت هر کیلو برنج مرغوب ایرانی به بیش از ۲۵۰ هزار تومان رسیده و به گفته برخی فعالان حوزه بازار، گران شدن برنج ایرانی، بازار تقلب در این حوزه را هم داغ کرده و فروش برنج‌های تقلبی در بازار افزایش یافته است.
قیمت مواد خوراکی در سومین هفته اردیبهشت‌ماه با موج دیگری از افزایش روبرو شده است. حبوبات، روغن و برنج از جمله مواد پرمصرف خوراکی هستند که در صدر جدول افزایش قیمت‌ها قرار گرفته‌اند.
قیمت حبوبات از سال گذشته تا کنون با چند مرحله افزایش قیمت روبرو شده اکنون و در روزهای گذشته قیمت هر کیلو لوبیا را با قیمت هر کیلو گوشت برابر کرده است.
قیمت هر کیلو لوبیا به بیش از نیم میلیون تومان رسیده است. رضا پاشابیگی داریانی رئیس اتحادیه خواربار فروشان گفته وزن هزار دانه لوبیا در محاسبات علمی کشاورزی ۳۵۰ گرم است که قیمت یک عدد لوبیا ۱۷۵ تومان می‌شود!
رضا پاشابیگی داریانی افزوده «در حالی که یک سوم نیاز یک میلیون تنی حبوبات کشور از واردات تأمین می‌شود سال گذشته ۵ هزار تن لوبیا به دلیل مشکلات تخصیص ارز در گمرک باقی ماند افزایش قیمت جهانی و تغییر ارز از ترجیحی به نیمایی هم عاملی برای بر هم زدن تناسب عرضه و تقاضا و افزایش قیمت شد.»
او همچنین افزوده «سال گذشته حدود ۱۰۰ هزار تن لوبیا هم صادر شد که نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰ برابر شده بود.»
به گفته رئیس اتحادیه خواروبار فروشان، عرضه قطره چکانی لوبیا به بازار توسط واسطه‌ها و شرکت‌های بزرگ این روزها به تشدید مشکل عرضه در بازار افزوده و قیمت را بالا برده است.
دیگر اقلام حبوبات نیز با افزایش روبرو شده است. در اسفند سال ۱۴۰۳، قیمت نخود ۹۴ هزار تومان بود، اما حالا قیمت هر ۹۰۰ گرم آن با ۱۴۱ درصد افزایش به ۲۲۸ هزار تومان رسیده است.
قیمت لپه هم که در اسفند ۱۴۰۳ به ۱۰۵ هزار تومان رسیده بود، حالا با قیمت ۲۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسد که این به‌معنای افزایش ۱۱۹ درصدی این محصول در دو ماه گذشته است.
عدس ریز هم درحال حاضر ۱۸۰ هزار تومان قیمتگذاری شده، این در حالی است که این محصول با افزایش قیمت ۶۶ درصدی همراه بوده و الان با قیمت ۱۰۸ هزارتومان در بازار عرضه می‌شود
افزایش قیمت حبوبات در حالیست که در بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد حبوبات که قیمتی کمتر از گوشت داشت، جایگیزین گوشت شده بود تا پروتئین مورد نیاز بدن را تأمین کند. اکنون حبوبات نیز از سفره این خانوارها حذف شده است.
در روزهای گذشته قیمت دیگر اقلام خوراکی پرمصرف نیز با افزایش روبرو شده است. برنج که به عنوان قوت غالب خانوارها به شمار می‌رود با افزایش قیمت قابل توجهی روبرو شده است.
بر اساس گزارش‌ها در حال حاضر هر کیلو برنج هاشمی که درجه یک عنوان می‌شود، با قیمت‌های حدود ۲۵۰ هزار تومان بدون بسته‌بندی مشخص فروخته می‌شود. برنج هاشمی در بسته‌بندی‌های شرکتی نیز با قیمت‌های هر کیلو دست‌کم ۲۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. هر کیلو برنج هندی بدون بسته‌بندی نیز ۷۷ هزار تومان در بازار قیمت دارد. برخی از انواع بسته‌بندی این نوع برنج با قیمتی نزدیک ۱۰۰ هزار تومان هم به فروش می‌رسند.
در همین حال به گفته برخی فعالان حوزه بازار، گران شدن برنج ایرانی، بازار تقلب در این حوزه را هم داغ کرده و فروش برنج‌های تقلبی در بازار افزایش یافته است.
حسین فرهادی عضو هیأت مدیره و سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران در اینباره گفته «وقتی قیمت برنج ایرانی تا این حد بالا می‌رود پای سودجویان نیز به بازار باز می‌شود. رقم برنج پاکستانی به لحاظ پخت و ظاهر شبیه برنج ایرانی است و همین موضوع موجب می‌شود که در صورت مخلوط کردن آن با برنج ایرانی مانند هاشمی و فجر، مصرف‌کنندگان متوجه این موضوع نشوند.»
سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران افزوده «سودجویان این برنج را در حجم بالا با قیمت مثلا ۸۰ هزار تومان خریداری می‌کنند که خرید این حجم برنج، قیمت برنج پاکستانی را هم در بازار افزایش می‌دهد.»
این فعال صنفی افزوده «سودجویان برنج پاکستانی را با برنج ایرانی در نسبت‌های مختلف مخلوط کرده و با عرضه آن در کیسه‌های برنج ایرانی و فروش آن با قیمتی کمتر از برنج‌های اصل ایرانی، سود زیادی به جیب می‌زنند که متأسفانه این نوع تخلف در حال حاضر زیادشده است.»
روغن نیز از دیگر اقلام خوراکی است که نه تنها افزایش قیمت آن ادامه دارد بلکه در روزهای گذشته در برخی فروشگاه‌ها نایاب یا کمیاب شده است.
تولیدکنندگان از نبود روغن خام (مواد اولیه) خبر می‌دهند. نوسان قیمت ارز، عدم تخصیص ارز مورد نیاز واردکنندگان و همچنین عدم ترخیص سریع دانه‌های روغنی وارداتی در گمرک از جمله دلایل دسترسی نداشتن کارخانه‌ها به مواد اولیه است.
کاوه زرگران رئیس انجمن غلات اما نقش سیاستهای دولت در کمبود روغن را برجسته دانسته و گفته «دولت سیاست سهمیه‌بندی واردات کالاهای اساسی را پیش گرفته و این سیاست می‌تواند به کاهش عرضه برخی کالاهای مصرفی مردم بینجامد. نیاز به واردات گوشت گرم گوسفندی در سال گذشته و کاهش عرضه روغن خوراکی در سال جاری از پیامدهای این سیاست است.»
همچنین بحران کمبود انرژی سبب شده طی ماه‌های گذشته کارخانجات تولید روغن به علت قطع مکرر برق و گاز، نیمه‌تعطیل شده و با کمترین ظرفیت خود فعالیت کنند. این موضوع نیز بر کاهش سطح تولید روغن موثر بوده است.
از سوی دیگر چند ماه پیش شرکت عربستانی صافولا به عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار در صنعت روغن‌سازی ایران از کشور خارج شد و دولت همچنین نتوانسته اثر خروج این شرکت را با وجود اینکه تنها سرمایه‌گذار صنعت روغن ایران نبوده جبران کند!
افزایش قیمت مواد خوراکی سبب تحمیل هزینه‌ها بیشتر به خانوارهای حقوق‌بگیری است که پیش از این نیز دستمزد آنها از میانگین هزینه زندگی در کشور کمتر بوده است!
آلبرت بغزیان اقتصاددان نیز هشدار داده که دولت به جای در پیش گرفتن یک سیاست ضد تورم، اقدامات تورم‌زای متعددی را در دستور قرار داده که تبعات سنگینی را برای کشور می‌تواند به دنبال داشته باشد.
آلبرت بغزیان توضیح داده که «تقریبا همه کارشناسان باور دارند تورم چالش اصلی و اقتصاد کشور است، دولت از ارائه یک سیاست ضد تورمی عاجز است. در مقابل رویکرد حاکم بر دولت طوری است که به افزایش تورم دامن می‌زند. دولت چهاردهم اجازه افزایش قیمت هر کالایی را داده یا وعده داده که به زودی آنها را افزایش خواهد داد. از قیمت نان تا نرخ ارز را افزایش دادند و این روزها هم این طرف و آن طرف از افزایش قیمت انرژی و مخصوصا بنزین هم چیزهایی شنیده می‌شود.»
این اقتصاددان افزوده «افزایش قیمت ارز یعنی تورم بالا خواهد رفت، فرقی ندارد دلار ۴۲۰۰ تومانی را حذف کنند و به ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش دهند یا اجازه بدهند که هر دلار از ۵۰ یا ۶۰ هزار تومان تا بیش از ۱۰۵ هزار تومان هم برود، در هر صورت تورم بزرگی در راه خواهد بود. متاسفانه دولتها تمایل به در پیش گرفتن سیاستهای تورم‌زا از این جنس را دارند. این در حالی است که گیریم بنزین را هم به قیمت یک دلار که نرخ خلیج فارس است، افزایش دهند با تورم ۴۰ یا ۵۰ درصدی دوباره باید پس از یک سال به اقتصاد شوک تازه‌ای داد که خود به خود تورم ایجاد خواهد کرد. تورم کسری بودجه و ارز را تشدید می‌کند و دوباره دولت با گرانفروشی زمینه ادامه این سیلکل تورم را فراهم می‌کند.»