در پی مطرح شدن مسئله جانشینی علی خامنه‌ای در روزهای اخیر، هاشم‌زاده هریسی از اعضای مجلس خبرگان اعلام کرد که مسئله قائم‌مقامی «رهبر» و شورایی شدن رهبری «خلاف قانون اساسی، غیرقابل طرح و آب در هاون کوفتن است».
روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی و علی خامنه‌ای، رهبر کنونی جمهوری اسلامی ـ ۱۳ شهریور ۱۳۶۴ در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری خامنه‌ای
هاشم هاشم‌زاده هریسی، عضو مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگویی به مسئله جانشینی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی پرداخت و دو شکل احیای «قائم مقامی رهبری» و اداره کشور توسط «شورای رهبری» را رد کرد و غیرقانونی خواند.
هاشم‌زاده هریسی گفت «[قائم مقامی رهبری] نه جایگاه قانونی دارد و نه فقهی و نه در قانون اساسی چنین عنوان و پستی پیش‌بینی شده است، به همین خاطر خلاف قانون اساسی است. خاطره خوبی هم از مسئله قائم مقامی نداریم؛ به‌وسیله‌ی خود حضرت امام حذف شده است، احیای مجدد آن وجاهتی ندارد، نیازی هم وجود ندارد.»
اشاره هاشم‌زاده هریسی به «خاطره» بد، تعیین حسینعلی منتظری، به‌عنوان جانشین روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی است. مجلس خبرگان منتظری را در سال ۱۳۶۴ به‌عنوان قائم‌مقام خمینی برگزید. اما پس از اختلاف‌های او با خمینی بر سر کشتار زندانیان سیاسی، خمینی در نامه‌ای او را برکنار کرد و منتظری نیز در پاسخ به این نامه از مقام خود استعفا کرد. در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ و پیش از تعیین علی خامنه‌ای به رهبری، مجلس خبرگان به اتفاق آرا، استعفا و برکناری منتظری را تأیید کرد.
هاشم‌زاده هریسی در این‌باره گفت: «در آن زمان که جایگاه قائم‌مقام رهبری را ایجاد کردند، به این دلیل بود که خبرگان در آن شرایط خاص می‌خواستند که وقتی رهبر از دنیا می‌رود مردم ناامید نشوند و کسی دست به کار خلافی نزند. برای مأیوس کردن دشمن و امید بخشی به مردم این کار را انجام دادند (…) و اِلا قائم‌مقام نه در قانون اساسی و نه در فقه هیچ جایگاهی ندارد.»
به‌گفته این عضو مجلس خبرگان، خمینی در مورد این مسئله چیزی نگفته بود و از خبرگان هم نخواسته بود چنین جایگاهی را ایجاد کنند: «در همان زمان‌ها بعد از عزل آقای منتظری که این مسائل و حوادث پیش آمده بود؛ آن‌وقت امام ابراز کرد که من موافق نبودم. اما این موضوع بدین معنی نبود که رهبری ابراز مخالفت کرده باشد و خبرگان برخلاف نظر او عمل کنند.»
هاشم هاشم‌زاده هریسی احتمال در دست گرفتن قدرت توسط «شورای رهبری» را هم رد کرد و گفت: «در خبرگان صحبتی از شورای رهبری نشده، چنین مسئله‌ای نه طرح شده و نه قابل طرح است زیرا قبلاً در عصر حضرت امام عملا تک‌رهبری بود و قانون اساسی هم به‌صورت تک‌رهبری تصویب شد؛ بعد از آن‌که حضرت امام از دنیا رفت شورای رهبری در بازنگری قانون اساسی مطرح و بررسی شد؛ مخالفین و موافقین دلایل‌شان را ارائه دادند و نهایتاً در جمع‌بندی، شورای رهبری رد و تک‌رهبری تصویب و در قانون اساسی ثبت شد. بنابراین فعلاً شورای رهبری خلاف قانون اساسی، غیرقابل طرح و آب در هاون کوفتن است.»
او تغییر در این زمینه را منوط به بازنگری در قانون اساسی دانست و در همین حال افزود: «چنین امری نیز اصلاً مطرح نیست و احساس نیاز هم نمی‌شود.»
بحث جانشینی رهبر جمهوری اسلامی پس از علی خامنه‌ای، با توجه به یکدست شدن مجلس شورای اسلامی تحت تسلط اصول‌گرایان بیش از هر زمان دیگری در سی‌ویکمین سالگرد مرگ روح‌الله خمینی بالا گرفت.
محمد هاشمی، برادر اکبر هاشمی رفسنجانی در مصاحبه‌ای گفت:«بعد از عزل آقای منتظری، آقای هاشمی خیلی ناراحت بود. امام به آقای هاشمی پیشنهاد داد که [اگر] خبرگان شما را به‌عنوان قائم مقام معرفی کند، من نامه می‌دهم و تأیید می‌کنم. آقای هاشمی یک هفته گریه می‌کرد. از امام خواهش کرده بودند، کراراً، که چنین کاری نکنند.»
چهارشنبه ۱۴ خرداد و تنها یک روز پس از سالگرد مرگ خمینی، وب‌سایت پایگاه اطلاع‌رسانی خامنه‌ای گزارشی حاوی یک فایل صوتی را با عنوان «شما رهبر بشوید» منتشر کرد. در این فایل صوتی صدای خود خامنه‌ای شنیده می‌شد که خاطراتش را درباره برکناری منتظری از جانشینی رهبری جمهوری اسلامی و انتخاب خودش را به‌عنوان جانشین از جانب خمینی بیان می‌کرد.
شیرین عبادی، حقوق‌دان و برنده جایزه صلح نوبل در گفت‌وگو با زمانه انتشار فایل صوتی جلسه خصوصی خامنه‌ای در شرایط کنونی را به این دلیل دانست که می‌خواهند نشان دهند همان‌طور که خمینی جانشین خودش را تعیین کرد، به طبع او رهبر صالح فعلی هم امکان و اجازه تعیین جانشین بعد از خود را خواهد داشت.
مسئله جایگزینی خامنه‌ای در روزهای اخیر در رسانه‌های حکومتی هم برجسته شد. خبرگزاری فارس کتاب «روایت رهبری: مناسبات جمهوریت و اسلامیت در انتخاب ولی فقیه» نوشته سیدیاسر جبرائیلی را معرفی کرد. او در این کتاب تلاش کرده است که جایگاه حوزوی علی خامنه‌ای در زمان رسیدن به رهبری را بالا ببرد و برای دفاع از جانشینی او به ذکر نقل قول‌هایی از برخی رهبران دینی و مقام‌های حکومتی پرداخته است.
رهبری علی خامنه‌ای همواره محل بحث، تردید و مناقشه بوده است، چرا که از سویی تردیدها نسبت به روایتی که «حدیث جعلی» خوانده می‌شود از جانب هاشمی رفسنجانی بسیار زیاد است و از سوی دیگر، رهبری خامنه‌ای بنا بود یک رهبری موقت باشد و او از لحاظ فقهی به این دلیل که آیت‌الله نبود، امکان انتساب به سمت رهبر و ولی‌فقیه را نداشت.
رادیو زمانه: