ایران در تازه‌ترین رتبه‌بندی سالانه “گزارشگران بدون مرز” در میان سه کشور آخر جدول قرار گرفته که “بدترین وضعیت” آزادی رسانه‌ای در جهان را دارند.
در گزارش تازه این سازمان ایران از میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۷۸ قرار دارد و چهار رتبه نسبت به سال ۲۰۲۱ افت کرده است.
در فهرست تازه آزادی رسانهها افغانستان در رده ۱۵۶ قرار گرفته است.
کشورهای نروژ، دانمارک و سوئد در صدر جدول قرار دارند و ایران، اریتره و کره شمالی در قعر جدول هستند.
گزارشگران بدون مرز: خامنه‌ای رسانه‌های مستقل را متهم می‌کند
گزارشگران بدون مرز ایران را “یکی از سرکوبگرترین کشورها برای روزنامه‌نگاران” خوانده و گفته است که روزنامه‌نگاران و رسانه‌های مستقل “پی‌درپی با بازداشت‌های خودسرانه و جریمه‌های سنگین و اذیت و آزار” روبرو هستند.
این سازمان می‌گوید “علی خامنه‌ای معمولا رسانه‌های مستقل را متهم می‌کند که بازیچه قدرت‌های خارجی هستند.”
در بخش مربوط به ایران گفته شده که علاوه بر فشارهای داخلی، فساد گسترده و تحریم‌های بی‌سابقه تاثیر اقتصادی زیادی روی رسانهها و روزنامه‌نگاران داشته و باعث تعطیلی بسیاری از رسانهها و بیکار شدن روزنامه‌نگاران شده است.
بنا بر این گزارش از اول سال ۲۰۲۲ یک روزنامه‌نگار در ایران کشته شده و ۱۶ نفر دیگر هم در حال حاضر زندانی هستند.
گزارشگران بدون مرز هفته پیش در گزارشی درباره وضعیت سلامت روزنامه‌نگاران زندانی در ایران و محرومیت آنها از حق درمان ابراز نگرانی کرده بود. در همین گزارش به مرگ بکتاش آبتین، عضو کانون نویسندگان و زندانی سیاسی در تاریخ ۱۸ دی ماه ۱۴۰۰ در اثر محرومیت از رسیدگی‌های پزشکی لازم اشاره کرده است.
تعریف آزادی رسانه‌ای چیست؟
گزارشگران بدون مرز می‌گوید فهرست سالانه جدید این سازمان با روشی تازه تهیه شده که آزادی رسانه‌ای را این طور تعریف می‌کند: “وجود امکان واقعی انتخاب، تولید و انتشار اخبار و اطلاعات مربوط به منافع عمومی مردم برای روزنامه‌نگاران – به صورت فردی یا گروهی- مستقل از دخالت‌های سیاسی، اقتصادی، حقوقی و اجتماعی و بدون تهدید امنیت فیزیکی یا روانی آنها.”
در این گزارش که وضعیت روزنامه‌نگاری و رسانهها را در ۱۸۰ کشور بررسی کرده به طور مشخص درباره “تاثیرات فاجعه‌بار آشفته‌بازار اخبار و اطلاعات” در جهان هشدار داده شده است.
گزارشگران بدون مرز می‌گوید این وضعیت نتیجه “فضای جهانی‌شده و بی‌قاعده اطلاعات آنلاین است که مشوق اخبار جعلی و پروپاگاندا است.”
در این گزارش به حمله روسیه به اوکراین به عنوان نمونه‌ای اشاره شده که قبل از درگیری در میدان، جنگ تبلیغاتی آن در فضاهای رسانه‌های و آنلاین آغاز شده بود.
رشد “مدل فاکس‌نیوز”
این سازمان درباره رشد “مدل فاکس‌نیوز” در حوزه اطلاع‌رسانی در جوامع دموکراتیک و گسترش “حلقه‌های اخبار جعلی” هشدار داده و گفته این وضعیت با “عملکرد شبکه‌های اجتماعی تشدید می‌شود.”
منتقدان شبکه خبری فاکس‌نیوز آمریکا این رسانه را به ترویج اخبار جعلی، باروهای غلط و تئوری‌های توطئه متهم می‌کنند.
گزارشگران بدون مرز ابراز نگرانی کرده است که جوامع دموکراتیک در سطح بین‌المللی در حال تضعیف شدن هستند و دلیل آن را ناهمگونی میان جوامع باز و رژیم‌های خودکامه‌ای دانسته که با کنترل رسانهها و فضای آنلاین خود، علیه کشورهای دموکراتیک جنگ تبلیغاتی راه می‌اندازند.
این سازمان هشدار داده است که قطبی شدن فضا در این دو سطح به آتش تنش‌ها در جهان دامن می‌زند.
بی بی سی: