ساعت کاری آجرپزی از ۳ صبح شروع میشود و تا ۱۷ ساعت بعد ادامه دارد و کودکان بخش مهمی از فعالیت در این ساعات را به دوش میکشند.
بخش قابل توجهی از کارگران فصلی با اعضای خانواده خود به کورهپزخانهها مهاجرت میکنند و به کار گرفته میشوند، افرادی فاقد بیمه که اگر شانس داشته باشند یا اندکی از انصاف کارفرما شامل حال آنها شود، حداقل یک نفر از بین آنها بیمه میشود، هرخانواده یک نفر. اغلب آنها ایرانیانی هستند که از مناطق مرزی و محروم کشور به تهران آمدهاند تا در مناطق حاشیهای مشغول به کار شده و در همانجا نیز زندگی کنند.
جلوی درب هر کدام از اتاقها بند لباس و دمپاییهای کوچک و بزرگ و رنگارنگ به چشم میخورد؛ هر اتاق برای خانوادههای ۶ و حتی هشت نفره است. افرادی که در این کورهپزخانهها مشغول هستند، از ۸ سال به بالا سن دارند. کار بچههای کوچکتر خشت جمع کردن است. بزرگترها هم قالب کش، گل ساز، بار جمع کن و قالبدار هستند.
در ورودی دالان نیز یک مخزن آب آهنی به چشم میخورد که گاها بصورت روزانه و اغلب چند روز یک بار پُر میشود، مخزن را به زور در سایه چپاندهاند تا از گرما و سرما در امان باشد؛ آب آشامیدنی ندارند، آب لولهکشی شور و کِدِر و طبق گفته یکی از اهالی مملو از باکتریهاییست که موجب بروز انواع و اقسام بیماریها میشود، این مساله را زمانی متوجه شدند که در مراجعه به مرکز به آنها در این رابطه هشدار دادهاند.
امکانات بهداشتی محدود است. هر کوره یک دستشویی دارد و هر ۳ کوره یک حمام.استحمام با آب کدر که قارچها و زخمها را مهمان پوست آنها میکند. یک دختر ۲۲ ساله در جمع حضور دارد، از خراسان رضوی آمده، خواهر و شوهر خواهرش سالها قبل برای کار در کورهپزخانهها به تهران آمدهاند، او هم بعد از دانشگاهی که ناتمام ماند به تهران آمد، برای کار در کنار خواهر و شوهرخواهرش که دو بچه ۳ و ۸ ساله دارند. علی ۸ ساله هم در کنار آنها کار میکند، البته زمستانها کمتر، جزو معدود کودکانی است که شانس حضور در مدرسه دارد.
به سختی ساعتهای طولانی کار میکنند و در عین حال نگران از دست دادن این شغل نیز هستند؛ بازار ساخت و ساز راکد است و فروش آجر کم. در این بین کارگرانی که فصلی در کورهپزخانهها کار میکنند با نگرانی بیشتری مواجه هستند، چرا که مشخص نیست پس از آمدن به تهران در زمانی که نیازی به کارگران کشاورز در شهرهایشان نیست، آیا باز هم در کورهپزخانهها جایی برای کار دارند یا خیر، وضعیت زنان هم اگر خواهان حقوق برابر با مردان باشند به همین صورت است و تعریفی ندارد.
گزارش از یاسمن خالقیان – ایلنا