محمود علوی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی دوشنبه شب در جریان گفت‌وگو با تلویزیون رسمی ایران علاوه بر اظهارات خبرساز دیگرش درباره مسائل مختلف امنیتی، به محصولات نمایشی تولید شده توسط این نهاد اشاره و برای نخستین بار به صورت رسمی نام آنها را اعلام کرد.
مرتضی قبه از مقام‌های امنیتی در پشت صحنه «تعبیر وارونه یک رویا» ساخته فریدون جیرانی
او تأیید کرد که فیلم‌های «روباه»، «ماجرای نیمروز»، «شبی که ماه کامل شد»، «سیانور»، «امکان مینا»، «شبی که ماه کامل شد»، «روز صفر» و سریال‌های «پازل»، «سارق روح»، «تعبیر وارونه یک رویا» و «خانه امن» محصول این نهاد امنیتی هستند.
رادیو فردا سال گذشته در گزارشی اختصاصی برای نخستین بار فاش کرده بود که فیلم «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان و با فیلمنامه بهرام توکلی محصول وزارت اطلاعات است. محمود علوی، وزیر اطلاعات ایران پیشتر تنها نام فیلم «روباه» را به عنوان محصول تولید شده این نهاد اعلام کرده بود.
او در گفت‌وگوی روز دوشنبه‌اش «کار آموزش عمومی»، «صیانت جامعه در برابر جاسوسی» و «محقق کردن یک سری اهداف اطلاعاتی» را به عنوان دلایل تولید این محصولات نمایشی عنوان کرد.
خوشحالم که سال گذشته برای اولین بار به صراحت از نقش وزارت اطلاعات و #مرتضی_قبه در ساخت فیلم «روز صفر» نوشتم.
افخمی، شعیبی، مهدویان، تبریزی، ملکان، آبیار، جیرانی و البته فرهاد توحیدی حتما از همکاری با وزارت اطلاعات خوشحال هستند.
سینمای ایران یا سینمای جمهوری اسلامی ایران؟ pic.twitter.com/9MhVBiumZG— Babak Ghafooriazar بابک غفوری‌آذر (@babakazar) February 9, 2021
فیلم‌ها و سریال‌هایی که وزیر اطلاعات نام برد داستان‌هایی مطابق دیدگاه رسمی درباره مضامین خاص و مهم برای جمهوری اسلامی ایران چون جاسوسی و برخورد با مخالفان سیاسی و نظامی حکومت ایران مانند سازمان مجاهدین خلق ایران، جندالله و گروه حکومت اسلامی (داعش) دارند.
در این فیلم‌ها و سریال‌ها معمولاً ماموران امنیتی در چهره سربازان وطن، افرادی از خودگذشته به تصویر کشیده می‌شوند که بی‌توجه به تبعات و خطرات اقداماتی که انجام می‌دهند برای حفظ امنیت مردم در مقابل گروه‌های اغلب تروریست و بدخواه جانشان را به خطر می‌اندازند. تصویری نیز که از مخالفان حکومت ایران ارائه می‌شود افرادی خون‌ریز، بی‌رحم و بی اعتقاد به هر نوع ارزش‌های اخلاقی و انسانی است.
بهروز افخمی، بهروز شعیبی، محمدحسین مهدویان، کمال تبریزی، سعید ملکان، نرگس آبیار، فریدون جیرانی، ابراهیم شیبانی و احمد معظمی سازندگان محصولات نام برده وزیر اطلاعات و افرادی چون فرهاد توحیدی و بهرام توکلی از نویسندگان آنها هستند.
در بیشتر فیلم‌ها و سریال‌هایی که آقای علوی نام برد، مرتضی قبه، مقام امنیتی وزارت اطلاعات ایران با نام مستعار مرتضی اصفهانی به عنوان نویسنده و مشاور تولید همکاری کرده است.
رویکرد تازه نهادهای امنیتی در نمایش پروند‌های امنیتی در سینما و ارائه تصویری از ماموران این نهادها معطوف به نمایش نوعی از ملی‌گرایی مفرط، ناظر بر تلاش این افراد برای حفظ کلیت سرزمینی ایران و مردم است.
در این گونه روایت‌ها هیچ‌گونه اشاره‌ای به عملکرد دور از انتظار و خشن این نهادها در برخورد با اعتراض‌های سیاسی داخلی دیده نمی‌شود. گویی این نهادهای امنیتی صرفا حافظ ایران و مردمش فارغ از تصمیمات مجموعه حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران هستند. چنین تصویری با واقعیت موجود در صحنه سیاسی امروز ایران تفاوت فاحشی دارد.
در این میان همکاری گسترده سینماگران ایرانی با نهاد امنیتی وزارت اطلاعات پرسش‌های تازه‌ای درباره ابعاد این مشارکت و میزان نزدیکی برخی از آنها با این نهاد امنیتی مطرح می‌کند. بویژه با درنظر گرفتن این نکته که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران همواره متهم به ایجاد محدودیت و اعمال فشار بر روشنفکران و نویسندگان ایران بوده است. در مورادی چون قتل های زنجیره‌ای نیز به صورت رسمی وزارت اطلاعات مشارکت نیروهایش در آن پرونده را تائید کرد.
اتفاقات اخیر در حالی می‌افتد که برخی از همین فیلم‌ها و سریال‌های تولید شده وزارت اطلاعات با استقبال گروهی از نویسندگان و روزنامه‌نگارانی که خود را نزدیک به جریان‌های روشنفکری می‌دانند، روبرو می‌شود. موضوعی که پرسش‌های تازه‌ای جدا از ابعاد همکاری های سینماگران مطرح می‌کند.
بابک غفوری آذر , رادیو فردا: