– آگهی‌های فروش چند عضو به صورت همزمان از سوی افرادی با سن کم افزایش یافته که به علت مشکلات مالی اقدام به فروش اعضای بدن خود می‌کنند.
– قیمت‌ها در بازار سیاه متغیر است؛ نیاز فروشنده قدرت چانه‌زنی دلالان و خریداران را افزایش می‌دهد. همچنین گروه خونی «اُ مثبت» کمی گرانتر از گروه‌های خونی دیگر معامله می‌شود.
– مغز استخوان و یک‌چهارم کبد و هر عضو دیگر در بدن انسان زنده را که بشود پیوند زد می‌توان از ۵۰۰ میلیون تومان تا ۳ میلیارد تومان در بازار سیاه خرید و فروش کرد.
فروش اعضای بدن در ایران به دلیل فقر افزایش یافته و بسیاری از فروشندگان کم سن و سال همزمان برای فروش چند عضو بدن خود آگهی می‌دهند. در آنسو نیز مافیای معامله اعضای بدن به صورت شبکه‌های برون‌مرزی فعال شده و درآمدهای ارزی از فروش اعضای بدن ایرانیان کسب می‌کنند.
وبسایت «گسترش نیوز» امروز سه‌شنبه ۱۰ امرداد ۱۴۰۲ در گزارشی تکاندهنده از افزایش فروش اعضای بدن به دلیل فقر خبر داده و نوشته که خرید و فروش اعضا در ایران چند سالی می‌شود که از فضای رسمی به وبسایت‌ها، کانال‌ها و صفحات اینستاگرامی رسیده است. دلالان از نداری مردم سود می‌برند و سودجویان کشورهای همسایه با معامله اعضای بدن درآمد ارزی به جیب می‌زنند.
بر اساس این گزارش، آگهی‌های فروش چند عضو به صورت همزمان از سوی افرادی با سن کم افزایش یافته که به علت مشکلات مالی اقدام به فروش اعضای بدن خود می‌کنند. برای نمونه یک پسر جوان ۲۷ ساله کبد، کلیه و مغز استخوان خود را برای فروش آگهی کرده است.
این گزارش افزوده که «در و دیوارهای اطراف بیمارستان‌هایی مثل «هاشمی‌‌نژاد» پر از آگهی فروش اعضای بدن است. بخشی از دیوارها را رنگ کرده‌اند. فروشنده‌ها اما همچنان شماره تلفن‌های خود را با خودکار و اسپری و خط ریز و درشت روی آنها ردیف کرده‌اند. جایی نزدیک انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی.»
البته بخشی از بازاریابی و هماهنگی‌های معاملات اعضای بدن در شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. «گسترش نیوز» در اینباره نوشته که در کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی فروش اعضا نیز مشاهده شده که کاربران فعال زیادی دارند. افراد در این پیج‌ها با ثبت آگهی به صورت رایگان اندام‌های حیاتی را که تمایل به فروش دارند با ذکر مشخصات خود درج نموده و در بعضی از آنها علت انجام این اقدام نیز ذکر شده است.
قیمت‌ها در بازار سیاه خرید و فروش اعضای بدن متغیر است؛ نیاز فروشنده قدرت چانه‌زنی دلالان و خریداران را افزایش می‌دهد. همچنین گروه خونی «اُ مثبت» کمی گرانتر از گروه‌های خونی دیگر معامله می‌شود.
در ادامه گزارش تکاندهنده «گسترش نیوز» آمده که دلالان، فروشنده را راهی کشورهای همسایه مانند دوبی و ترکیه می‌کنند تا اعضای بدن خود را به قیمت ۷۰۰۰ دلار تا ۱۵۰۰۰ دلار بفروشند.
این گزارش افزوده که مغز استخوان و یک‌چهارم کبد و هر عضو دیگر در بدن انسان زنده را که بشود پیوند زد می‌توان از ۵۰۰ میلیون تومان تا ۳ میلیارد تومان در بازار سیاه خرید و فروش کرد.
دکتر رضا سعیدی فیروزآبادی رئیس بخش پیوند عضو دانشگاه ایالتی نیویورک با انتشار گزارشی در مورد مراجعه برخی از ایرانیان به کشورهای همسایه برای فروش اعضای بدن، گفت تا زمانی که خرید و فروش اعضای بدن از لحاظ قانونی و شرعی بلامانع باشد، این معضل ادامه خواهد داشت.
دکتر رضا سعیدی گفته که پس از انقلاب و با چالش‌هایی که برای دسترسی به دیالیز ایجاد شد، گروهی از جراحان، پیوند کلیه زنده را راه‌اندازی کردند و برای جلوگیری از دلالی تصمیم بر این شد که دولت در آن زمان یک میلیون تومان به افرادی که اهدا می‌کنند پول بدهد.
او ادامه داده که از آن موقع علمای شیعه نیز این موضوع را تأیید کردند و بسیاری از آنها در فتواهای خود حتی به صورت مستقیم به خرید و فروش عضو اشاره کردند و دریافت پول به ازای اهدای عضو قانونی شد. هرچند همواره نرخی برای دریافت عضو بر اساس میزان تورم اعلام می‌شد اما عمده پول تبادل شده به چانه‌زنی میان گیرنده و اهداکننده بستگی داشت.
در روند پیوند اعضا در ایران همچنین تناقضاتی وجود دارد. برای نمونه کتایون نجفی زاده مدیرعامل انجمن اهدای عضو گفته روند پیوند کبد و ریه متفاوت است، چرا که پیوند بخشی از کبد و ریه از فرد زنده، اغلب با عوارض همراه است و «بنابراین تنها از فامیل درجه‌یک بیمار می‌توان بخشی از ریه یا کبد را اهدا کرد، ایجاد خطر برای غریبه باعث می‌شود که مراکز پیوند کبد اهدایی این قسمت را فقط از فامیل درجه یک به‌‌خصوص پدر یا مادر قبول می‌کنند.»
همچنین دکتر امیرعلی حمیدیه موسس بانک سلول‌های بنیادی ایران و دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی سال گذشته تأکید کرده بود که آگهی دادن برای فروش مغز استخوان کار بیهوده‌ای است چون مردم اطلاع کافی از این کار ندارند. برای این عمل لازم است از داوطلب اهدا تست «اچ.ال.ای» گرفته شود که به هیچ عنوان ربطی به گروه خونی ندارد چون این کار اصولا اهدای خون نیست بلکه اهدای سلول‌های بنیادی است. درواقع بر اساس شناسنامه ژنتیک فرد ضروریست که بین دهنده و گیرنده سلول‌های بنیادی کاملا همخوانی وجود داشته باشد. برای مشخص شدن «اچ.ال.ای» شخص آزمایش خون می‌دهد و با کیت‌های مخصوص «اچ.ال.ای» او مشخص می‌شود.
«کیهان لندن» اردیبهشت امسال در گزارشی به «چند نرخی» شدن اعضای مورد معامله بدن پرداخته و نوشته بود که اعضای قابل پیوند بدن که از سال‌های گذشته به راهی برای کسب درآمد در میان اقشار نیازمند تبدیل شده، دولت را هم وارد این «بازار» کرده و حالا در کنار نرخ‌های آزاد که از سوی فرد اهداکننده پیشنهاد می‌شود، دولت هم نرخ‌های رسمی برای فروش اعضای بدن اعلام می‌کند!
در این گزارش آمده بود که افزایش فشارهای اقتصادی به بیش از نیمی از جمعیت ایران سبب بروز پدیده‌های تلخ و ناگوار در ایران شده است. فروش اعضای بدن از چند سال پیش یکی از راه‌های افراد نیازمند برای پوشش بخشی از نیازهای مالی‌شان شده؛ این پدیده این روزها به آگهی همزمان برای فروش چند عضو بدن مانند یک چهارم کبد، مغز استخوان و کلیه رسیده است.
در حالی که سال‌ها پیش اهدای رسمی عضو رایگان صورت می‌گرفت اما از یک سال و نیم پیش تا کنون دولت فروش عضو را نیز به رسمیت شناخته و برای اعضای قابل اهدای بدن «نرخ رسمی» تعیین کرده است.
امید قبادی قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان درباره «ساز و کار جدید فروش اعضای بدن» به وبسایت تجارت نیوز گفته بود که «حدود یک سال و نیم است که دولت پیوند کلیه از فرد زنده را در تخصیص خود قرار داده است.»
قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان گفت که «پیش از این روال اینگونه بود که نیازمند کلیه یک اهداکننده پیدا می‌کرد. با او هماهنگ می‌کرد و رقمی هم پول پرداخت می‌کرد. سپس به انجمن بیماران کلیوی مراجعه می‌کردند و کارهای دیگر انجام می‌شد. حالا تخصیص کلیه از فرد زنده توسط وزارت بهداشت انجام می‌شود. اهدا کننده و گیرنده دیگر همدیگر را نمی‌بینند.»
به گفته امید قبادی «دهنده و گیرنده کلیه باید در انجمن حمایت بیماران کلیوی ثبت‌نام کنند. اینکه کلیه به چه کسی تخصیص یابد را وزارت بهداشت بر اساس میزان وخامت حال نیازمندان انجام می‌دهد. قیمت را هم وزارت بهداشت نظارت می‌کند.»
مقامات دولتی می‌گویند که آگهی فروش اعضای بدن که به در و دیوار شهر نصب می‌شود، غیرقانونی است و افراد باید از طریق سامانه وزارت بهداشت برای اهدای عضو ثبت نام و بر اساس قیمت‌های رسمی اهدای عضو انجام شود.
این در حالیست که اهداکنندگان کمی حاضر هستند اعضای خود را با «نرخ رسمی» بفروشند و در نتیجه قیمت‌های بیشتری را به گیرندگان ارائه می‌کنند. قیمت یک کلیه سالم در بازار آزاد از ۱۰۰ تا حتی ۵۰۰ میلیون تومان است.
قیمت اعضای بدن نیز مانند هر کالای قابل خرید و فروشی در اقتصاد تحت مدیریت جمهوری اسلامی، دچار تورم شده است. چهار پنج سال پیش قبل از آنکه دولت نرخ رسمی برای اعضای بدن ارائه کند، برخی نیازمندان حتی حاضر بودند کلیه خود را با ۱۰ میلیون اهدا کنند اما حالا حتی نرخ ۸۰ میلیون تومان رسمی هم از دید بسیاری از اهداکنندگان کم است.
نرخ کلیه که یکی از پر تقاضاترین اعضای قابل اهدا است این روزها در بازار آزاد از ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان است. پارسال نرخ کلیه اهدایی ۱۵۰ میلیون تومان بود و به نظر می‌رسد با تورمی معادل تورم بازار اتومبیل، قیمت اعضای بدن هم در حال افزایش هستند.
کیهان لندن