زندانیان ایرانی آزادشده به همان جرمی در زندان بودند که دولت آمریکا کارگروهی تشکیل داده است تا با آن مقابله کند
دولت بایدن میگوید پنج ایرانی که در چارچوب تبادل زندانی با تهران آزاد شدند به اتهام ارتکاب «جرایم غیرخشن» در زندان بودند.
یواسای تودی در مقالهای به این موضوع میپردازد که دولت بایدن چه مواردی را درباره این افراد پنهان کرده است. تعدادی از آنها متهم بودند با نقض تحریمها، به جمهوری اسلامی کمک کردهاند تا بهصورت غیرقانونی به فناوری و قطعات تسلیحات نظامی و احتمالا هستهای دست پیدا کند.
یواسای تودی مینویسد براساس مدارک دادگاه و وزارت دادگستری، مقامهای قضایی آمریکا ماهها، و گاهی سالها، وقت صرف کردند تا این پنج فرد را پشت میلههای زندان بیندازند، و حالا این سوال پیش میآید که چرا این افراد پس از آن همه تلاش قضایی، آزاد شدهاند.
استفنی سیگمن، دادستان فدرال سابق، به یواسای تودی میگوید: «این شبکههای تهیه اقلام تحریمی در سراسر جهان بیتردید تهدیدی امنیتی محسوب میشوند، در غیر اینصورت، این همه منابع صرف تعقیب قضایی آنها نمیکردیم.»
تجربه به سیگمن نشان داده است که مذاکرات سیاسی و دیپلماتیک کاخ سفید میتواند تلاشها برای اجرای عدالت در مورد افرادی که فناوری تسلیحاتی بینالمللی خطرناک را گسترش میدهند تضعیف کند.
کنت مکدونالد، یکی از مقامهای سابق وزارت امنیت کشور، به یواسای تودی میگوید هیچ چیزی نمیتواند مانع شود که ایرانیهای آزادشده دوباره برنگردند سر کاری که انجام میدادند. او در ادامه میافزاید: «آنها همان رابطها را دارند، همان شبکهها را دارند و همان پرداختکنندگانی که به آنها اقلام را میفروختند. و این بار زیرکترند تا دست آمریکا به آنها نرسد.»
دو مقام ارشد دولت بایدن در گفتوگو با خبرنگاران تایید کردند که دولت ناچار شده است تصمیمی دشوار بگیرد و شاید تبادلی ناخوشایند انجام دهد تا پنج آمریکایی محبوس در زندان اوین را آزاد کند.
آنچه در ادامه میآید گزارش یواسای تودی در مورد پنج فردی است که دولت بایدن در جریان تبادل زندانی آزاد کرد.
دستیابی غیرقانونی به فناوری و قطعات نظامی حساس برای ایران
مهرداد انصاری در سپتامبر ۲۰۲۱، بهدلیل نقض تحریمهای بینالمللی و نقشی که در دستیابی به فناوری و قطعات حساس برای ایران داشت، به بیش از پنج سال حبس محکوم شد.
بر اساس مدارک دادگاه، انصاریــ ساکن امارات متحده عربی و آلمانــ با شبکهای کار میکرد که قطعات با کاربرد نظامی و غیرنظامی تهیه میکردند که میتوانند در تسلیحات هستهای، سامانههای موشکی، مخابرات رادیویی تاکتیکی امن، جنگافزارهای الکترونیک، پارازیت رادیویی، سامانههای نظارتی و هشدار رادار کاربرد داشته باشد.
بنا بر اعلام دادستانی، برخی از همدستهای انصاری در فاصله سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱، بیش از ۱۰۵ هزار قطعه به ارزش حدود ۲.۶ میلیون دلار را در جریان ۱۲۵۰ تراکنش، از جمله ۵۹۹ تراکنش با ۶۳ شرکت آمریکایی، تهیه یا تلاش کرده بودند تهیه کنند.
انصاری در سال ۲۰۱۹، در سفری که از دبی به گرجستان داشت، با حکم جلب بینالمللی بازداشت شد و به آمریکا فرستاده شد تا به اتهامهایش رسیدگی شود.
ارسال تجهیزات قابل استفاده برای غنیسازی و ساخت سلاح هستهای
رضا سرهنگپور کفرانی متهم بود که تجهیزات آزمایشگاهی را بهصورت غیرقانونی از آمریکاــ از طریق کانادا و امارات متحده عربیــ به ایران صادر کرده است.
ابزارهای سوانگاری و طیفسنجی که کفرانی خریده بود بهدلیل کاربرد در فرایند غنیسازی اورانیوم و تعیین سطح دقیق غنیسازی، تحت نظارت دولت قرار دارند.
کفرانی، که در مونترال زندگی میکرد، گفت بیگناه است و قرار بود در مارس ۲۰۲۴ در واشنگتن محاکمه شود. اگر به اتهام نقض تحریمها و پولشویی مجرم شناخته میشد، تا ۲۰ سال زندان برایش در پی داشت.
سرقت اسناد محرمانه هوافضا
امین حسنزاده، دکترای مهندسی برق از دانشگاه شریف و شهروند ایرانی دارای اقامت دائم آمریکا، متهم بود که دادههای محرمانه را در اختیار برادرش در ایران قرار داده بود.
حسنزاده که برای فرصت مطالعاتی در دانشگاه میشیگان مشغول به کار بود در سال ۲۰۱۹ دستگیر شد و افبیآی خانهاش را تفتیش کرده بود. بر اساس مدارک دادگاه، او پیشتر در ارتش ایران خدمت کرده بود.
حسنزاده مدعی بود بیگناه است و پروندهاش همچنان بلاتکلیف بود.
تسهیل تراکنشهای مالی برای ایران
کامبیز عطار کاشانی، شهروند دوتابعیتی ایرانی آمریکایی، ساکن امارات متحده عربی بود. او در فوریه سال جاری به اتهام صادرات نرمافزار انحصاری مرتبط با سیستم بانکی بینالمللی سوییفت برای استفاده بانک مرکزی ایران، به ۳۰ ماه زندان محکوم شد.
لابیگری غیرقانونی
کاوه لطفالله افراسیابی، که از سال ۱۹۸۴ بهصورت قانونی ساکن آمریکا بوده است، در بخش نگارش و تحلیل در مورد ایران بسیار فعال بود. اما مشخصاتش را بهعنوان عامل خارجی ثبت نکرده بود، در حالی که بنا بر اعلام وزارت دادگستری آمریکا، بهصورت پنهانی «بخش عمدهای» از درآمدش را از دولت ایران دریافت میکرد.
افراسیابی در سال ۲۰۲۰ در برنامه شبکه سیجیانتی حاضر شد تا به تفسیر حمله هوایی آمریکا به قاسم سلیمانی بپردازد. او گفت «دستان دونالد ترامپ به خون ده شهید، پنج شهید از ایران، پنج شهید از عراق، آلوده است» و سلیمانی را یک قهرمان ملی خواند.
به گفته جان دیمرز، معاون سابق دادستان کل در زمینه امنیت ملی، افراسیابی بیش از یک دهه خود را بهعنوان کارشناس بیطرف در امور ایران به کنگره، روزنامهنگاران و افکار عمومی آمریکا معرفی کرده بود.
او در ادامه افزود افراسیابی در واقع بهصورت مخفیانه در استخدام دولت ایران بود و پول دریافت میکرد تا پروپاگاندای آنها را پخش کند. دیمرز اضافه کرد او مشخصاتش را بهعنوان عامل کشور خارجی در وزارت دادگستری ثبت نکرده بود، در حالی که بهموجب قانون ثبتنام کارمندان خارجی، ضروری بود این کار را بکند.
افراسیابی مدعی شد بیگناه است و پروندهاش تا اوت ۲۰۲۳ همچنان بلاتکلیف بود.
ایرانیها به همان جرمی در زندان بودند که دولت بایدن در تلاش است با آن مقابله کند
سیگمن میگوید تبادل زندانی اخیر با جمهوری اسلامی تلاشهای کارگروه جدید «گروه ضربت فناوری تحولآفرین» را نقش بر آب میکند. این کارگروه مشترک میان وزارت دادگستری و بازرگانی با دستیابی کشورهای متخاصم به فناوری پیشرفته آمریکا مقابله میکند.
او میافزاید امروز، حکومتهای خودکامه در تلاشاند از فناوریهای نوین آمریکا بهرهبرداری تاکتیکی کنند و آن را برای تقویت ظرفیت نظامی، پشتیبانی برنامههای نظارت جمعی که امکان نقض حقوق بشر را فراهم میکند به کار ببرند.
به گفته سیگمن، هدف این کارگروه مقابله با این شبکههای دستیابی به فناوری و قطعات حساس است.
اما به نظر میرسد اکنون دولت بایدن افرادی را آزاد کرده است که دقیقا همین جرائم را مرتکب شده بودند.