امیرحسین جعفری: سفر گروسی به تهران گشایش‌هایی به دنبال داشته است. روز گذشته رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد که ایران تمایل به گفتگوی جدی با این نهاد سازمان ملل دارد و پس از مذاکرات اخیر، دو طرف می‌توانند وارد “مرحله‌ای متفاوت” شوند.
گروسی هفته گذشته اولین سفر خود به ایران از ماه مارس ۲۰۲۳ را انجام داد. ظاهرا این سفر با گشایش هایی همراه بوده است. رافائل گروسی در گفتگو با فایننشیال تایمز گفته که تهران برای نخستین‌بار طی بیش از یک سال گذشته عزم خود را برای «گفتگوی جدی» با این آژانس نشان داده است.
بلافاصله بعد از مذاکره ایران با گروسی، کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی سیگنال‌هایی برای آمادگی ایران جهت مذاکره ارسال کرد. او در نشستی در حضور وزیر خارجه گفت: آمریکایی‌ها گفتند دیپلماسی بهترین راه است، ولی شما بودید که از دیپلماسی فرار کردید و از برجام خارج شدید. شما هستید که آمادگی برای بازگشت به میز مذاکره ندارید.
خرازی تاکید کرد: ما معتقدیم که دیپلماسی بهترین راه است و امادگی داریم که برجام بازگردد.
فریدون عباسی، نماینده مجلس و رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با رویداد۲۴، نتایج حضور گروسی در ایران را بررسی کرده است. او می گوید: دکترین هسته ای ایران ثابت نیست اما آژانس بین المللی انرژی اتمی ثابت کرده نهاد مستقلی نیست و ایران هم با وجود اینکه معتقد به سلاح کشتار جمعی نیست، اما نمی‌شود کسانیکه سلاح دارند، از قدرتشان سوءاستفاده کنند.
بخش‌های مهم این گفت‌وگو را بخوانید؛
* ایران طبق مصوبه اقدام راهبردی مجلس، با عدم اجرای تعهدات کسانیکه در برجام بودند، مقابله می‌کند. ما بر مبنای همین قانون اقدام راهبردی، در حال پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای هستیم.
گروسی استقلال ندارد و رویه غرب هم عوض نشده
* البته انعطاف‌هایی(از سوی ایران) نشان داده شده است؛، اما در مقابل کشور‌های اروپایی و آمریکایی‌ها رویه‌شان عوض نشده و برای ما خط و نشان می‌کشند. گروسی هم فرد مستقلی نیست و تحت تأثیر چند کشور غربی از جمله آمریکاست. نظرات آمریکا به آژانس دیکته می‌شود و چیزی در این بین عوض نشده است.
* ما خودمان باید با تکیه بر توانمندی‌های داخلی و اندیشمندان کشور، اقدامات هسته‌ای را پیش ببریم و با قدرت برخورد کنیم. تداوم این روند باعث می‌شود در مذاکرات دست بالا را داشته باشیم.
کانال مشترک ایران و آمریکا، سفارت سوئیس، دیپلماسی غیررسمی و بعضی کشورها هستند
* (درباره ادعای تلاش تهران و واشنگتن برای حفظ «کانال مشترک»)،حافظ منافع آمریکا در ایران، سفارت سوییس است. اگر نکاتی بین دو کشور وجود داشته باشد که بخواهند مبادله کنند، از طریق سفارت سوییس انجام می‌شود. دیپلماسی غیررسمی هم وجود دارد و واسطه‌هایی در این زمینه‌ها نقش دارند. هر دفعه ممکن است یک کشور بخواهد خودی نشان بدهند و وارد این مبحث می‌شود. رد و بدل کردن اطلاعات مشکل خاصی ندارد.
دکترین هسته‌ای ایران تابع شرایط روز است
*دکترین‌های هسته‌ای می‌توانند متغیر باشند. تا ابد دکترین ما یکسان نخواهد ماند و تابع شرایط روز است. ما در یک دوره‌ای می‌گوییم که باید روی رآکتور‌های خاصی کار کنیم، ممکن است بعد از ده سال آن رآکتور، ایمنی‌های قبل را نداشته باشد. در نتیجه ملاحظات هسته‌ای ما ممکن است به مرور تغییر کند. مثلاً دکترین ما در تولید انرژی و برق می‌تواند متفاوت باشد. ممکن است یک بار به سمت گسترش هسته‌ای برویم، پس از چندی به دلایلی ممکن است به سمت انرژی هسته‌ای ترکیبی برویم. همین که ما در حوزه کاربرد پرتو‌ها، تولید انرژی و تولید سوخت سیاست‌هایمان تغییر کند، یک پیامی به غرب می‌دهد. لزوماً هم بحث سلاح هسته‌ای مطرح نیست.
* سلاح هسته‌ای دو پیش زمینه اصلی دارد، اول مواد و دوم فناوری. طرف مقابل ما سال هاست که می‌دانند ما هم امکان تولید مواد را داریم و هم از نظر فناوری صاحب سبک هستیم. آن‌هایی که علمی هستند، متوجه این بحث من می‌شوند.
فناوری تولید سلاح هسته‌ای و توانمندی پرتاب ماهواره را داریم | اگر دشمن تهدید کند، برخورد می‌کنیم
* کشور‌های دیگر، به خصوص کشور‌هایی که با ما دشمنی دارند، از توانمندی ما اطلاع دارند و حساب کار خود را می‌کنند. اگر دشمن بخواهد ما را تهدید کند، ما بر مبنای آیه “اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّه” («در برابر دشمنان هر قدر توانائى دارید از نیرو و قدرت آماده سازید»)، با آن‌ها برخورد می‌کنیم.
*ما معتقد به سلاح کشتار جمعی نیستیم، اما نمی‌شود کسانیکه سلاح دارند، از قدرتشان سوءاستفاده کنند. اگر کشوری قدرت هوایی‌اش برتر باشد و ما را تهدید کند، ما هم او را تهدید خواهیم کرد. آن‌ها اطلاع دارند که ما توانمندی پرتاب ماهواره داریم. کشوری که توانمندی پرتاب ماهواره و قراردادن آن را در یک مدار خاص دارد، دارای استاندارد‌های بالاییست.