به گزارش مرکز آمار ایران در مهرماه امسال نرخ تورم نقطهای که نشاندهنده تفاوت قیمتها در مهرماه امسال نسبت به مهرماه سال گذشته است به ۴۸/۶ درصد رسیده است. نرخ تورم نقطهای مهرماه نسبت به نرخ تورم نقطهای شهریورماه ۵ درصد افزایش یافته و از سوی دیگر رقم ۴۸/۶ درصدی برای تورم نقطهای بالاترین نرخ تورم نقطهای در ۲۹ ماه اخیر است.
این رقم نشان میدهد خانوارهای کشور به طور میانگین، ۴۸/۶ درصد بیشتر از مهر ماه ۱۴۰۳ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند.
تورم نقطه به نقطه در حالی در مهرماه به مرز ۵۰ درصد رسیده که برخی کارشناسان اقتصادی هشدار دادهاند نرخ تورم در اقتصاد ایران تا پایان سال ممکن است از ۵۰ درصد نیز عبور کند.
گزارش مرکز آمار ایران همچنین نشان میدهد نرخ تورم ماهانه به ۵ درصد رسیده است. افزایش ۵ درصدی در تورم ماهانه که نشان از افزایش قیمتها طی تنها چهار هفته دارد، رکورد جدیدی را ثبت کرده و بیشترین رقم از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا کنون است.
تورم ماهانه برای گروههای عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات»، ۶/۴ درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، ۴/۲ درصد بوده است.
تکاندهنده آنکه بخش آموزش با ثبت تورم ماهانه ۲۳ درصد، رکوردی تاریخی به جا گذاشته و خانوارها با جهش قیمت اقلام ضروری مرتبط با آموزش در ابتدای سال تحصیلی جدید روبرو شدهاند. همچنین تورم مسکن در مهرماه ۱۴۰۴ مانند ماه گذشته افزایشی بوده به عدد سه درصد رسیده است.
شد بهای کالاهای اساسی مانند نان، گوشت، لبنیات و محصولات کشاورزی بیشترین اثر را بر سبد مصرفی خانوارها داشته است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران تورم نقطه به نقطه خوراکیها و آشامیدنیها در ۴ ماه با رشدی ۱۷ درصدی از ۴۷ درصد به ۶۴ درصد رسیده است که نشان از فشار بیشتر بر معیشت دهکهای پایین جامعه دارد. در مهرماه امسال نان و غلات، سبزیجات و حبوبات ، چای و قهوه به ترتیب با ۹۸، ۷۷/۷ و ۶۸ درصد بیشترین تورم نقطهای را ثبت کردند.
همچنین در مهر ماه ۱۴۰۴، نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۳۸/۹ درصد رسیده که نسبت به شهریورماه، ۱/۴ واحد درصد افزایش یافته است. گروههای نان و غلات و میوه خشکبار در صدر تورم سالانه قرار گرفتند.
دامنه تغییرات تورم سالانه برای دهکهای مختلف هزینهای از ۳۸/۲ درصد برای دهک دهم، تا ۴۰/۱ درصد برای دهک اول است. بر این اساس فاصله تورمی دهکها در این ماه به ۱/۹ واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (۱/۶ واحد درصد) ۰/۳ واحد درصد افزایش داشته است.
جزییات آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نشان میدهد فشارهای تورم معیشت خانوارها را هدف قرار داده و خانوارهای کمدرآمد بیش از اقشار ثروتمند تحت تأثیر افزایش تورم قرار گرفتهاند. افزایش ۹۸ درصدی قیمت نان و غلات، رشد ۹۴ درصدی میوه و خشکبار و تورم ۷۸ درصدی سبزیجات و حبوبات در یک سال گذشته نشان میدهد سفره اقشار کمدرآمد کوچکتر از پیش شده است.
روزنامه «جهان صنعت» با اشاره به آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نوشته افزایش شتاب تورم، ترکیبی از عوامل اقتصادی و سیاسی دارد. از یکسو، رشد بالای نقدینگی، کسری مزمن بودجه و نبود انضباط مالی، پایههای تورم ساختاری را تقویت کردهاند. از سوی دیگر نوسانات بازار ارز، نگرانی از فعالشدن مکانیسم ماشه در مهرماه و فضای پرریسک سیاسی پس از جنگ دوازده روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل، انتظارات تورمی را به شدت افزایش داده است.
این گزارش افزوده افزایش بیثباتی، رفتارهای سفتهبازانه را تشدید کرده و موجب انتقال منابع از بخش تولید به بازارهای دارایی مانند طلا و ارز شده است؛ رفتاری که به نوبه خود فشار قیمتی بیشتری ایجاد میکند.
اقتصاد ایران بیش از پنج سال است که درگیر تورمی بالای ۳۰ درصد است و این سطح پایدار از تورم، آن را از یک پدیده گذرا به بحرانی ساختاری تبدیل کرده است. در حالیکه بسیاری از کشورها با اتخاذ سیاستهای علمی، تورمهای بالا را مهار کردهاند، مقامات جمهوری اسلامی سیاستهای دستوری، نوسانات ارزی و ضعف در هماهنگی مالی و پولی، همچنان زمینهساز تکرار شوکهای قیمتی است.