-بابک تقوایی در گفتگو با کیهان لندن: ماموریت ناوگروه جان سی. استنیس علیه داعش و همینطور رصدکردن رزمایش‌های نظامیان ایران بود و ممکن است در روزهای آینده از منطقه خارج شوند.
-«رزمایش پیامبر اعظم شبیه‌سازی یک عملیات آبی- خاکی جهت آزادسازی جزیرههای تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی در صورت اشغال آنها توسط امارات می‌باشد».
– پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه: آمریکا از ترس رزمایش سپاه به دست و پا افتاده!
– مجله تایم: فاصله زیاد در اعزام این ناوگروه به خلیج فارس نشان از یک تغییر در استراتژی نظامی آمریکا دارد.
– به نظر میرسد از ماموریتهای ناوگروه آمریکایی در خلیج فارس رصد کشتیهای شبح ایران باشد.
ناوگروه «یو‌اس‌اس جان سی. استنیس» (USS John C. Stennis)، جمعه ۲۱ دسامبر (۳۰ آذر)، همزمان با برگزاری رزمایش «پیامبر اعظم ۱۲» سپاه در تنگه هرمز وارد خلیج فارس شدند.
USS John C. Stennis
از ماه مه سال ۲۰۱۸ پس از خروج آمریکا اولینبار است که یک ناوگروه آمریکایی به خلیج فارس اعزام میشود؛ تقریباً حدود هفت‌ماه و این طولانیترین غیبت ناوهای هواپیمابر آمریکا در منطقه است.
عبور این ناوگروه از تنگه هرمز در حالیست که در ماههای اخیر مقامهای ارشد سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی با افزایش فشار تحریمهای نفتی تهدید کردند که اگر ایران نتواند نفت صادر کند تنگه هرمز را خواهند بست. از سویی دیگر نیروهای سپاه پاسداران در اقدامی تحریک‌آمیز در واکنش به ورود ناوهواپیمابر و ناوچههای پشتیبان آن به خلیج فارس یک پهپاد را به پرواز درآوردند و چند راکت در این منطقه شلیک شد اما آسیب و تلفاتی علیه نیروهای آمریکایی در پی نداشت.
اینکه مدت زیادی ناوهای هواپیمابر آمریکا در منطقه نبودند می‌تواند یک تمرین استاندارد باشد. چنانکه ژنرال ماتیس به دنبال تغییر در عملیات دریایی و پایگاههای هوایی آمریکایی برای تحت پوشش قرار دادن منطقه با استفاده از جتهای جنگی و هواپیماهای بدون سرنشین بود.
کلوهه مورگان سخنگوی ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین میگوید: «ما تلاش میکنیم از نظر عملیاتی برای دشمنان‌مان غیرقابل پیش‌بینی باشیم اما استراتژیها برای شرکا قابل پیش‌بینی باشد.»
وبسایت تایم در گزارشی مینویسد، فاصله زیاد در اعزام این ناوگروه به خلیج فارس نشان از یک تغییر در استراتژی نظامی آمریکا دارد. حضور ناوهای جنگی ایالات متحده به جنگ اول خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ برمیگردد. جیمز ماتیس در دهه ۹۰ فرماندهی نیروهای آمریکایی در جنگ خلیج فارس را برعهده داشت.
آن زمان ژنرال ماتیس خودش تقاضا کرد دو ناوگروه در خلیج فارس مستقر شوند. استراتژی او این بود که عملکرد ناوهای آمریکایی غیرقابل پیش بینی باشند. استراتژی‌ای که بعدها در مقابل روسیه و چین به عنوان بزرگترین رقبای نظامی آمریکا نیز به کار گرفته شد.
در واقع اینطور میشود برداشت کرد که حضور مجدد ناوهای آمریکایی در خلیج فارس با استعفای ماتیس بیارتباط نیست.
از سوی دیگر محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه در پاسخ به این پرسش که واکنش آمریکا نسبت به رزمایش سپاه چه بود به خبرنگاران گفته «آمریکا از ترس رزمایش سپاه به دست و پا افتاده و به همه نیروهایش در منطقه آماده‌باش کامل داده است.» او همچنین اعلام کرد روز شنبه برای نخستین بار از عملیات تهاجمی در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی رونمایی میشود.
غلامعلی رشید فرمانده قرارگاه مرکزی «خاتم‌الانبیاء» نیز هشدار داد، «هر کشوری که زمینه‌های مداخلات قدرت‌های استکباری را در منطقه فراهم کند، در قدم نخست، بیشترین هزینه را برای رفتار‌های غیردوستانه و تحریک‌آمیز خود پرداخت خواهد کرد.»
حضور جان سی. استنیس با دو ماموریت
ویژگی ناوگروه جان سی. استنیس و ماموریت آن در خلیج فارس چیست؟ بابک تقوایی کارشناس مسائل نظامی به کیهان لندن میگوید: «هدف اولیه اعزام این ناو گروه به منطقه پنجم دریایی حضور ۴۵ فروند جنگنده بمب افکن‌های F/A-18E و F/A-18F در ماموریتهای هوایی علیه داعش است. ماموریت ثانویه آن نیز رصد رزمایش‌های نیروی دریایی ارتش (رزمایش ولایت) و نیروی دریایی سپاه (پیامبر اعظم ۱۲) در خلیج فارس، تنگه هرمز (قشم) و دریای عمان بود.»
به گفته این تحلیلگر نظامی «با توقف ماموریت بمباران داعش از سوی آمریکا در سوریه مدت حضور این ناوگروه در خلیج فارس به شدت کوتاه شد و حتی ممکن است پس از یک هفته توقف در بحرین به پایان رزمایش‌های ایران منطقه را ترک کند.»
تقوایی معتقد است «هر فردی پس از ماتیس روی کار بیاید همان تصمیمها را خواهد گرفت که او گرفته و اگر ترامپ در آینده تصمیمات مشابهی بگیرد شاهد استعفای وزیر دفاع بعدی نیز خواهیم بود.»
از دلایل استعفای ژنرال ماتیس اختلاف نظر او در مورد خروج نیروهای آمریکا از سوریه است. در خبرها نیز عنوان شد نیروی فرانسوی قرار است خلاء آمریکاییها در سوریه را پُر کنند. پیش از این هم خبرها حاکی از تصمیم دولت آمریکا برای خارج کردن نیروهای نظامی از افغانستان بود. تقوایی میگوید، «شیوه خروج آمریکا از سوریه درست نبود. [دولت ترامپ] در یک شب تصمیم به قطع بمبارانهای هوایی را گرفتند. نیروی هوایی فرانسه و انگلیس و عراق توانایی ندارند تا بطور کامل جای خالی جنگندهها و بمب افکن‌های نیروی هوایی آمریکا را به این سرعت پر کنند. اما اشتباه بزرگتر خروج از افغانستان هست. برخلاف سوریه، در افغانستان دشمن هنوز قدرتمند است.»
بابک تقوایی همچنین تاکید کرد «رزمایش پیامبر اعظم شبیه‌سازی یک عملیات آبی- خاکی جهت [تمرین] آزادسازی جزیرههای تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی در صورت اشغال آنها توسط امارات است.»
تغییر استراتژی آمریکا در خلیج فارس پس از استعفای ماتیس
در چند ماه گذشته تا (پیش از استعفای ژنرال ماتیس) تنش میان یگانهای نظامی آمریکا مستقر در خلیج فارس و نظامیان ایرانی شامل سپاه و ارتش کاهش پیدا کرده بود. چنانکه از صحبتهای فرماندهان ارشد دو طرف پیدا بود به کمترین میزان چالش با یکدیگر رسیده‌اند. گاهی در شبکههای اجتماعی و یا در وبسایتهای رسمی فایلهای صوتی و تصویری از مکالمات نظامیان دو طرف منتشر میشد. از محتوای این مکالمات پیدا بود تهدیدات بیشتر «لاس زدن»های نظامیان دو طرف با یکدیگر بود تا یک مکالمه جدی و هشدارگونه.
اقدام تحریک‌آمیز و لفظ تند فرماندهان سپاه در واکنش به عبور ناوگروه جان سی. استنیس و ورود آن به خلیج فارس آنهم در شرایطی که جمهوری اسلامی اقدام به برگزاری رزمایش کرده است می‌تواند سرآغازی بر تغییر استراتژی آمریکا در خلیج فارس پس از استعفای جیمز ماتیس باشد. این نه به معنای آغاز جنگ بلکه به عنوان جدیتر شدن آمریکا در افزایش فشارها بر جمهوری اسلامی است. به خصوص آنکه ماتیس در استعفانامه خود تاکید کرده که رییس جمهوری حق دارد وزیری را انتخاب کند که با او همفکر باشد.
رصد کشتیهای شبح
استقرار این یگان عظیم در خلیج فارس می‌تواند فرصتی برای رصد نفتکشهای ایران باشد که برای دور زدن تحریمهای نفتی چراغ‌خاموش محمولهها را از خلیج فارس به دریای عمان و از آن طریق برای فروش به آبهای آزاد ارسال می‌کند. در واقع این اقدام آمریکا نه یک تهدید نظامی علیه جمهوری اسلامی بلکه استفاده از ابزار نظامی برای تنگتر کردن حلقهی محاصره اقتصادی و افزایش فشارهای سیاسی است. در چنین شرایطی احتمال دارد حضور این ناوگروه در خلیج فارس طولانیتر شود که همزمان می‌تواند تنشزا هم باشد.
بیماری اقتدارگرایی
ضعف همیشگی زمامداران جمهوری اسلامی گره زدن اقتدار حکومتی با نمایشهای بلندپروازانه نظامی است. البته باید تاکید کرد رژیم ایران چارهای جز بازی در این فضا ندارد چون «تهدید نظامی» بازدارندگی طبیعی دارد و حتی اگر لفاظی هم باشد دشمن را برای اتخاذ تصمیمات خود دست به عصاتر می‌کند. اما نباید این بازدارندگی را به پای اقتدار جمهوری اسلامی نوشت بلکه طبیعت تهدید نظامی همین است. چنانکه تا امروز تهدیدهای موشکی و یا به کار انداختن مجدد سانتریفیوژها و صدور تروریسم و خرابکاری به اروپا عامل بازدارنده رژیم در مقابل ابزار دیپلماتیک اروپا بوده است. اما این توازن مصنوعی شکنندهتر از آن است که در بلندمدت جمهوری اسلامی ایران بتواند از آن به عنوان ابزاری برای «اقتدارگرایی» بجای عقلانیت سیاسی استفاده کند.